Τα Μάταλα ήταν το αρχαίο λιμάνι της Φαιστού και της Γόρτυνας, μια κοινότητα ψαράδων που μετέπειτα εξελίχτηκε σε ένα σύγχρονο μέρος διακοπών. Βρίσκεται νοτιοδυτικά σε απόσταση 4 χιλιομέτρων από το χωριό Πιτσίδια και 65 χιλιόμετρα από το Ηράκλειο. Τα Μάταλα είναι κτισμένα στην παραλιακή ακτή του κόλπου της Μεσσαράς σε ένα μικρό και γραφικό κολπίσκο.
Το μπλε χρώμα της θάλασσας μαζί με το κόκκινο χρώμα του ήλιου στον ορίζοντα την ώρα της δύσης του, δημιουργούν μία ποικιλία χρωμάτων που προκαλούν πρωτότυπες συγκινήσεις.
Τα Μάταλα ήταν το λιμάνι της Φαιστού κατά τη διάρκεια της Μινωικής περιόδου, μετά από την καταστροφή του Κομμού και του λιμανιού της Γόρτυνας κατά τη διάρκεια της ρωμαϊκής περιόδου όταν η Γόρτυνα ήταν γνωστή σαν η πρωτεύουσα της Κρήτης από τους Ρωμαίους. Τότε οι κάτοικοι της «κατέλαβαν» τα Μάταλα περί το 220 π.Χ.
Ερείπια της αρχαίας πόλης είναι ακόμα ορατά στον πυθμένα της θάλασσας μιας και η πόλη βυθίστηκε πριν από πολλά χρόνια. Οι αρχαιολογικές ανασκαφές έχουν φέρει στο φώς μερικά στοιχεία των παλατιών που κτίστηκαν για τους ευγενής από τις αρχαίες πόλεις Φαιστός και Γόρτυνα.
Υπάρχει επίσης μια σπηλιά γνωστή ως «Βρουτοσπελιανά» οπού ο μύθος λέει ότι την χρησιμοποιούσε ο Ρωμαίος αρχηγός Βρούτος.
Εξ’ αιτίας της εξαιρετικής φυσικής ομορφιάς, τα Μάταλα έγιναν χώρος συνάντησης για τα «παιδιά των λουλουδιών» το 1968. Αν και η ιδέα τους απέτυχε να πραγματοποιήθει, αποζημιώθηκαν από την ασύγκριτη ομορφιά της περιοχής η οποία δίνει τόσες πολλές αντιθέσεις ενάντια στην έννοια της καταστροφής και του πολέμου.
Ο θαυμάσιος κολπίσκος των Ματάλων χαρακτηρίζεται ως μία από τις καλύτερες παραλίες της Κρήτης. Οι τεχνητές σπηλιές που έχουν σκαλιστεί στην πλαγιά του βουνού της ακτής, έχουν χρησιμοποιηθεί πιθανώς ως προϊστορικές κατοικίες και τοποθεσίες λατρείας, ενώ κατά τη διάρκεια του πρώτου και δεύτερου αιώνα χρησιμοποιήθηκαν ως τάφοι.
Οι σπηλιές σε συνδυασμό με την αμμώδη παραλία, διαμορφώνουν ένα ημικύκλιο και στις δύο πλευρές από τις οποίες προβάλουν επάνω υψωμένοι βράχοι όπου και γίνονται πόλος έλξης για πολλούς ανθρώπους.
Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ’60 οι σπηλιές φιλοξενούσαν μια κοινότητα χίπις. Σήμερα οι τάφοι / σπηλιές των Ματάλων προστατεύονται από την αρχαιολογική υπηρεσία.
Το φρούριο του Κούλε στον λόφο Καστρί είναι ένα από τα μέρη που αξίζει να το επισκεφθεί κανείς.
Υπάρχει επίσης μια εκκλησία που ξεπροβάλει μέσα από ένα βράχο, αφιερωμένη στην Παναγία. Θα την χαρακτηρίζαμε περισσότερο σαν μία κατακόμβη που χρησιμοποιήθηκε από τους πρόωρος Χριστιανούς κατά τη διάρκεια των διωγμών.
Νότια από τα Μάταλα υπάρχει ένας τεράστιος σχηματισμός βράχου γνωστός ως ο βράχος της Θεοσύνης, ο οποίος προσφέρει μια πανοραμική θέα του κόλπου της Μεσσαράς. Ο βράχος προεξέχει από τη θάλασσα που με τα χρόνια έχει αποσπάσει ένα μεγάλο κομμάτι για να διαμορφώσει μια φυσική θαλάσσια σπηλιά που ονομάζεται «Κουρουπί». Αυτή η σπηλιά παρέχει καταφύγιο σε άγρια περιστέρια και στην Μεσογειακή φώκια.
Η ομορφιά της ακτής συνεχίζει και νότια από την σπηλιά Κουρουπί, όπου μετά από μια πορεία κατά μήκος του βράχου, φθάνετε στη γοητευτική παραλία της «Κόκκινης Άμμου», μια τοποθεσία με ιδιαίτερη σημασία.
Πηγή: visitmatala.com – Φωτογραφία: Stavrosdeve