Γράφει ο Λεωνίδας Γ. Μαργαρίτης
Το όνομα Λεωνίδας, στα μαθητικά μας χρόνια είχε ταυτισθεί με το Βασιλιά της Σπάρτης που έπεσε υπέρμαχος των Ιδεών της πατρίδας του της Σπάρτης, υπακούοντας την προσταγή της μητέρας του «Η ταν ή επί τας».
Μου έδωσαν το ίδιο όνομα , παρά τις ενστάσεις του ιερέως περί μη χριστιανικού ονόματος
Μέχρι και την περίοδο των Γυμνασιακών μου σπουδών , αγνοούσα την ύπαρξη κάποιου Αγίου με αυτό το όνομα άλλωστε και ο ιερέας που με βάπτισε το αγνοούσε, και γιόρταζα των Αγίων Πάντων.
Είχα όμως των ελπίδα πως μεταξύ των Αγίων Πάντων όλο και κάποιος μάρτυρας θα υπήρχε με το όνομα Λεωνίδας.
Όταν αργότερα ερεύνησα το ζήτημα διαπίστωσα ότι υπήρχαν περισσότεροι του ενός. Ανακάλυψα πέντε ΄Άγίους με το όνομα, Λεωνίδας.
Στο «νέφος μαρτύρων» του συναξαριού που κοσμεί την Ορθοδοξία μας περιλαμβάνονται και οι εξής ΄Άγιοι:
1. Άγιος Λεωνίδας Επίσκοπος Αθηνών.
2.Αγιος Μάρτυς Λεωνίδης.
3.Αγιος Μάρτυς Λεωνίδης
4.Ο Μάρτυς Λεωνίδης καταγόμενος εκ Τροιζήνος .
5.Επίσκοπος Αθηνών.
Ο πρώτος σύμφωνα με το Αγιολόγιο υπήρξε Επίσκοπος Αθηνών και μαρτύρησε για του Χριστού την πίστη. Το Πάσχα του 250 κατά τον διωγμό του Δεκίου συνελήφθη στην Κόρινθο, βασανίσθηκε , απαγχονίστηκε και διασπάστηκαν οι σάρκες του. Τα λείψανά του ανακομίσθηκαν στην Αθήνα και στον τόπο όπου ενταφιάσθηκαν ανεγέρθη μεγαλοπρεπής βασιλική πλησίον του Ιλισού ποταμού.
Η Βασιλική αυτή «το μαρτύριο» φέρεται να ανοικοδομήθηκε περί τον πέμπτο αιώνα.
Λείψανα της Βασιλικής αυτής ανακαλύφθηκαν στις γενόμενες ανασκαφές.
Η Εκκλησία μας τιμά την μνήμη του την 15ην Απριλίου. ΄Όμως οι εορτές της Μεγάλης Εβδομάδος και του Πάσχα που συνήθως συμπίπτουν επισκιάζουν την εορτή και καθιστούν τη γιορτή άγνωστη για τους πολλούς.
Ο δεύτερος με το ίδιο όνομα Άγιος φέρεται να μαρτύρησε στην Αλεξάνδρεια κατά τον Β΄ αιώνα προτρεπόμενος παρά του νεαρότατου γιου του Ωριγένη, επί Αυτοκράτορος Σεπτίμου Σεβήρου.
H Eκκλησία μας τιμά την μνήμη του την 2αν Σεπτεμβρίου.
Ο τρίτος ΄Άγιος με το ίδιο όνομα φέρεται να μαρτύρησε τον Γ΄ αιώνα στην Κόρινθο. Θανατώθηκε ριφθείς στην πυρά μετά επτά συνάθλων μαρτύρων γυναικών Καλλίδος, Νίκης, Γαλήνης, Χαρίσσης ,Νουνεχίας, Βασιλίσσης και Θεοδώρας. υπό του Ανθυπάτου Τερτίου επί Αυτοκράτορος Δεκείου. Η Εκκλησία μας τιμά την μνήμη του την 16ην Απριλίου.
Ο τέταρτος ΄Άγιος χωρίς περισσότερες πληροφορίες για τη ζωή και τη δράση του τιμάται από την Εκκλησία μας την 8ην Αυγούστου.
Ο πέμπτος ΄Άγιος στους συναξαριστές αναφέρεται ως Επίσκοπος Λεωνίδας ο οποίος «εκοιμήθη εν ειρήνη».Από αυτή την αναφορά μπορούμε να συμπεράνουμε ότι ο εν λόγω μνημονευόμενος ς Επίσκοπος δεν είναι ο μάρτυς που αναφέραμε στην αρχή.
Για τον Ιερομάρτυρα ΄Άγιο Λεωνίδα γίνεται αναφορά στο τεύχος του περιοδικού του «ΕΦΗΜΕΡΙΟΣ» από τον αείμνηστο Μητροπολίτη Πατρών Νικόδημο Βαληνδρά όπου επιχειρείται το ξεκαθάρισμα της ταυτότητας και της σχέσεως του Επισκόπου Αθηνών Λεωνίδη του Μάρτυρος και του Επισκόπου Λεωνίδα που « εκοιμήθη εν ειρήνη».
Το όνομα του Αγίου Λεωνίδα Επισκόπου Αθηνών και Μάρτυρος ετιμάτο με την ίδρυση ναών πέρα από εκείνο ,κοντά στον Ιλισό. ΄Ένας παρόμοιος ναός εντοπίσθηκε στις ανασκαφές που έγιναν στο Κλαψί (Αρχαίο Κάλλιο της Ευρυτανίας), Δεσποτάτο της Αιτωλικής Συμπολιτείας.
Στις ανασκαφές αυτές βρέθηκαν λείψανα μεγαλοπρεπούς τρίκογχου παλαιοχριστιανής βασιλικής στο δάπεδο της οποίας έχουν διασωθεί αξιόλογα ψηφιδωτά και πολύτιμες επιγραφές για την τοπική εκκλησιαστική ιστορία.
Βιβλιογραφία:-Δημητρίου Φαλλή: «Ο Άγιος Λεωνίδης, ο Μάρτυς».
Χαραλάμπους Μ. Μπούσια: «Ακολουθία του Αγίου Ενδόξου Μάρτυρος Λεωνίδου». Αθήνα 1999
Συναξάρι Μηναίων Αποστολικής Διακονίας Εκκλησίας της Ελλάδος .Απριλίου, Αυγούστου, Σεπτεμβρίου.
Περιοδικό ΕΦΗΜΕΡΙΟΣ. (Τεύχος 22-24/1955)
Πηγή: leonidasmargaritis.blogspot.com