Κυριακή των Μυροφόρων σήμερα και η Γέργερη τιμά τη μνήμη του Νεομάρτυρος Γεωργίου Πρεσβυτέρου και των συν αυτώ Δώδεκα Νεομαρτύρων στον ιστορικό Ιερό Ναό Μεταμορφώσεως Γέργερης, τόπο του μαρτυρίου τους, κατά τη Θ. Λειτουργία της 25ης Μαρτίου 1828.
Σήμερα, όπως κάθε χρόνο, η Γεργιανοί τίμησαν τη μνήμη των προγόνων τους με Θεία Λειτουργία και επιμνημόσυνη δέηση στον ιστορικό Ιερό Ναό Μεταμορφώσεως του Κυρίου…
Ο παπά Γιώργης Κυριακίδης και οι 12 συν αυτώ Νεομάρτυρες της Γέργερης
Ομιλία του Πανοσιολ. Αρχιμ. Χρυσοστόμου Παπαδάκη, Πρωτοσυγκέλλου της Ι. Μητροπόλεως, 8ης/7/2012, επ΄ ευκαιρία της ανακοινώσεως για την έναρξη των απαιτουμένων εκκλησιαστικώς για την τιμή, των εκ Γέργερης σφαγιασθέντων Ιερέως Γεωργίου Κυριακίδου και 12 κατοίκων της Γέργερης, υπό Οθωμανών κατά την ώραν της Θ. Λειτουργίας, την 25η Μαρτίου 1828, ως Νεομαρτύρων και για την εγγραφή αυτών στο Αγιολόγιον της Εκκλησίας
Σήμερα ἡ Γέργερη ἔχει διπλῆ πανήγυρι, γι᾽ αὐτό καί ζεῖ διπλῆ τή χαρά. Γιορτάζει σήμερα, διότι ὑποδέχεται ἕνα δικό της γόνο, Ἀρχιερέα πλέον τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου καί τόν ἀπολαμβάνει λειτουργοῦντα.
Δικαιοῦται νά καυχᾶται, διότι γέννησε ἕνα σημαντικό ἐκκλησιαστικό πρόσωπο, τοῦ ὁποίου ἡ Μητέρα Ἐκκλησία ἐκτίμησε τήν ὅλη συγκρότηση ὡς προσώπου καί κληρικοῦ, ἀναγνώρισε τήν προσφορά του καί νέο ὄντα τόν ἐξέλεξε Μητροπολίτη, διότι εἶχε τά ἐχέγγυα νά ποιμάνει μιά νευραλγική Μητρόπολη, διαδεχόμενος τόν ἀοίδιμο Μητροπολίτη Αὐστρίας Μιχαήλ, ὁ ὁποῖος ἀγαποῦσε μέ πάθος τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο καί ἐμάχετο γιά τά δίκαιά του στήν Εὐρώπη.
Ἦταν, λοιπόν, φυσικό, ἡ Ἁγία καί Ἱερά Σύνοδος νά ἀναζητοῦσε τό πλέον κατάλληλο πρόσωπο. Καί δέ δυσκολεύτηκε μέ τή φωτιστική χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, νά τό βρεῖ στό πρόσωπο τοῦ Ἀρσενίου, τό ὁποῖο περικοσμοῦσε ἦθος ἐπαινετό, σοβαρότητα ἀδιαμφισβήτητη, φρόνημα γνήσια ἐκκλησιαστικό, ταπείνωση καί θεολογική κατάρτιση.
Ἡ χαρά τοῦ Ποιμενάρχου μας εἶναι καί αὐτή διπλῆ. Πρῶτον, διότι τότε ὡς Πρωτοσύγκελλος τῆς Ἱερᾶς Ἀρχιεπισκοπῆς Κρήτης, παρατήρησε τόν ἱερό βηματισμό τοῦ νέου κληρικοῦ, διέβλεψε τήν ἀξία του καί ἔγινε ὄργανο τῆς Θείας Πρόνοιας γιά ὅσα θά ἀκολουθοῦσαν. Δεύτερον, διότι πάλι ἡ θεία Πρόνοια ὁδήγησε τά πράγματα νά γίνει ὁ Ἐπίσκοπος τῆς γενέτειρας τοῦ Ἀρσενίου καί σήμερα νά τόν καλωσορίζει ὡς Ἐπίσκοπο, μέ τήν ἐσωτερική χαρά τῆς δικαίωσης.
Ἀλλά ἄς ἐπιτραπεῖ καί στόν ἐλάχιστο ὁμιλητή, νά ἐκφράσει τή χαρά του, διότι εἶναι πνευματικός ἀδελφός τοῦ Ἁγίου Αὐστρίας, ἀφοῦ καί οἱ δύο εἶναι ἀδελφοί τῆς Ἱ. Μονῆς Ἁγίου Γεωργίου Ἐπανωσήφη. Δόξα τῷ Θεῷ, ἀδελφοί, πού μᾶς καταξιώνει νά ζοῦμε τέτοιες χαρές.
Ὁμιλήσαμε ὅμως περί διπλῆς πανηγύρεως. Ποιά εἶναι ἡ δεύτερη γιά τήν ὁποία πρέπει νά δοξάσουμε τόν Θεό; Σήμερα ἀρχίζει ἕνα σπουδαῖο γεγονός γιά τή Γέργερη, τό ὁποῖο συνέπεσε μέ τήν πρώτη Θ. Λειτουργία τοῦ Ἁγίου Αὐστρίας. Πρόκειται γιά κάτι πού ἀποτελεῖ τήν ὕψιστη τιμή γιά μία κοινότητα ἀνθρώπων, μεγάλη ἤ μικρή. Ὕψιστη τιμή ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ καί μέσα στήν ἐπί γῆς στρατευομένη καί στήν ἐν οὐρανοῖς θριαμβεύουσα Ἐκκλησία. Εἶναι ὕψιστο προνόμιο, νά ἔχει ἕνας τόπος γεννήσει Ἁγίους, διότι οἱ Ἅγιοι ἀποτελοῦν τό μεγαλύτερο κεφάλαιο τῆς Ἐκκλησίας. Καί ναί μέν δοξάζονται στόν οὐρανό «σύν πᾶσι τοῖς ἁγίοις», ἀλλά ἡ δόξα τους στή γῆ ἀρχίζει πάντα ἀπό τήν Τοπική Ἐκκλησία καί ἐπεκτείνεται σέ ὅλο τόν κόσμο, ἀφοῦ ἕνας Ἅγιος, εἶναι Ἅγιος γιά ὅλη τήν Ἐκκλησία.
Ἦλθε τό λοιπόν, ἀδελφοί, «τό πλήρωμα τοῦ χρόνου», γιά τήν ἔναρξη τῆς τιμῆς ἀπό τήν Τοπική μας ἁγιοτόκο καί ἁγιοτρόφο Ἐκκλησία, τοῦ νέου Ἱερομάρτυρος Γεωργίου τοῦ Κυριακίδη, Ἱερέως τῆς Γέργερης καί τῶν σύν αὐτῷ Δώδεκα Νεομαρτύρων πού μαρτύρησαν στίς 25 Μαρτίου τοῦ 1828 μέσα στήν Ἐκκλησία τῆς Μεταμορφώσεως, τήν ὥρα τῆς Θ. Λειτουργίας, ἀπό τούς Τούρκους.
Ἄν γιά ὅλα τά πράγματα τοῦ κόσμου κοινωνικά καί προσωπικά πρέπει νά ἔρχεται τό πλήρωμα τοῦ χρόνου, πολύ περισσότερο ἰσχύει γιά τούς Ἁγίους, γιά τούς ὁποίους ὅταν ἔρχεται ἡ ὥρα ὁμιλεῖ ἐπίσημα ἡ Ἐκκλησία. Καί αὐτό ἐπιτάσσει ἡ πνευματέμφορη καί ἀλάθητη Συνείδηση τῆς Ἐκκλησίας. Τά κριτήρια δέν εἶναι ἀνθρώπινα. Εἶναι θεῖα ὡς προερχόμενα ἀπό τόν Θεό καί τά ὁποῖα λαλοῦνται μυστικῶς ἀπό τό Ἅγιο Πνεῦμα στήν Ἐκκλησιαστική Συνείδηση πού εἶναι ἡ ἀνώτατη αὐθεντία της.
Ὁ Ἐπίσκοπος εἶναι γιά τήν Τοπική Ἐκκλησία, εἰς τύπον καί τόπον Χριστοῦ. Εἶναι τό ὁρατό σημεῖο ἑνότητος πίστεως καί διοικήσεως. Εἶναι τό στόμα τῆς Τοπικῆς Ἐκκλησίας πρός κάθε κατεύθυνση. Εἶναι ἐκεῖνος πού καί στίς περιπτώσεις τῶν Ἁγίων της, ἔχει κανονικῶς, θεολογικῶς καί ἐκκλησιολογικῶς τόν πρῶτο καί ἐπίσημο λόγο. Καί ἐμεῖς ὡς Ἐκκλησία τῶν Γορτυνίων, Ἐκκλησία Ἀποστολική, κλεϊσθεῖσα ἀπό πλειάδα Ἁγίων, ἔχουμε τήν εὐλογία νά ποιμενόμεθα ἀπό φιλάγιο Ἐπίσκοπο, ὁ ὁποῖος διαθέτει καί ὡς πρόσωπο αὐτή τήν εὐαισθησία μέ τούς Ἁγίους τοῦ τόπου, τούς ὁποίους τιμᾶ καί προβάλλει ἀπό τήν ἀρχή πού τέθηκαν τά χέρια του στό πηδάλιο.
Γι᾽ αὐτό καί σήμερα, σ᾽ αὐτή τή Θ. Λειτουργία, ἀνακοινώνεται ἡ ἔναρξη τῶν ἐκκλησιαστικῶν ἐνεργειῶν γιά τήν ἀναγνώριση ὡς Ἁγίων, τοῦ Νέου Ἱερομάρτυρος Γεωργίου καί τῶν σύν αὐτῷ Νεομαρτύρων. Πρῶτο βῆμα εἶναι ἡ ἱστόρηση Εἰκόνος πού θά τοποθετηθεῖ σ᾽ αὐτόν τόν περικαλλῆ Ναό. Δεύτερο βῆμα εἶναι ἡ σύνταξη Ἱερᾶς Ἀκολουθίας ἡ ὁποία θά ψάλλεται πανηγυρικά σέ τοπικό πρῶτα ἐπίπεδο, κατά τήν ἡμερομηνία πού θά καθοριστεῖ, ἀφοῦ δέν προσφέρεται ἡ ἡμέρα τοῦ μαρτυρίου τους, λόγῳ τῆς Θεομητορικῆς ἑορτῆς τοῦ Εὐαγγελισμοῦ καί τῆς Ἐθνικῆς ἑορτῆς.
Τό ἑπόμενο βῆμα τῆς ἐπίσημης ἁγιοκατατάξεως ἀπό τή Μητέρα Ἐκκλησία Κων/πόλεως, θά γίνει ἐν καιρῷ, ὅταν ὁ Θεός τό θελήσει.
Σχετικά μέ τό μαρτύριό τους, γιά τό ὁποῖο δέν εἶναι μόνο ἐθνομάρτυρες ἀλλά καί Ἅγιοι, ἀναφέρουμε τά ἐξῆς:
Τό 1953, στό χωριό Βαλῆς Μεσαρᾶς, φανερώθηκαν μέ ἀποκαλύψεις οἱ χρονικά πρῶτοι Νεομάρτυρες ἐν Κρήτῃ. Ὁ Ἱερεύς Ἱσίδωρος καί τά δύο του παιδιά Γεώργιος καί Εἰρήνη. Νεομάρτυρες ἀποκαλοῦνται ἐκεῖνοι πού μαρτύρησαν ἀπό τούς Τούρκους γιά τήν πίστη, ἀπό τό 1453 καί μετά, τότε δηλαδή πού ἔγινε ἡ πτώση τῆς Κων/πόλεως. Ἡ χρονολογία αὐτή τέθηκε συμβολικά ὡς ἐπίσημο χρονικό ὁρόσημο, ἀλλά Νεομάρτυρες εἶναι κί ἐκεῖνοι πού μαρτύρησαν ὅπου ἐπεκράτησαν οἱ Τοῦρκοι καί πρό τῆς πτώσεως τῆς Πόλεως. Ἡ Κρήτη καταλήφθηκε ὁλοκληρωτικά τό 1669. Ὅμως χρόνια πρίν ἔκαναν στίς ἐπαρχίες τις ἐπιδρομές. Σέ μιά ἀπό αὐτές, μαρτύρησε καί ὁ Ἱερέας Ἰσίδωρος μέ τά παιδιά του, Κυριακή, μέσα στήν Ἐκκλησία, τήν ὥρα τῆς Θ. Λειτουργίας. Κανείς δέν γνώριζε τίποτε γι᾽ αὐτούς. Ὁ Ἅγιος ἀποκαλύφθηκε μέ ἀνύπνια ἀλλά καί αἰσθητῶς, αὐτοβιογραφήθηκε, ὑπέδειξε τόν τάφο του καί βρέθηκαν τά λείψανα ἐκείνου μαζί καί τῶν παιδιῶν του ὅπως ὁ ἴδιος εἶχε περιγράψει πῶς ἦταν τοποθετημένα. Ἀκολούθησαν σημεῖα καί θαύματα πολλά. Οἱ δέ κάτοικοι τοῦ χωριοῦ μέ πολλές προσπάθειες ἔκτισαν τόν Ναό τους. Ὁ Θεός, λοιπόν, τούς ἀποκάλυψε, διότι ἤθελε νά τιμηθοῦν ὡς Ἅγιοι. Γιά μᾶς σήμερα ἔχει σημασία, ὅτι ὁ τρόπος τοῦ μαρτυρίου ἦταν κοινός. Ἱερεύς μέ τά παιδιά του τήν ὥρα τῆς Θ. Λειτουργίας ἐκεῖ, Ἱερεύς μέ Ἐνορίτες του τήν ὥρα τῆς Θ. Λειτουργίας ἐδῶ. Γιά τούς πρώτους μίλησε θαυμαστῶς ὁ Θεός. Γιά τούς δεύτερους μίλησε ἡ ἱστορία καί τώρα ἡ Ἐκκλησιαστική Συνείδηση.
Ἄλλη περίπτωση Νεομαρτύρων τοῦ τόπου μας εἶναι ἡ τῶν Τριῶν στά Ἄνω Μούλια πού μαρτύρησαν τό 1867. Καί γι᾽ αὐτούς ἦλθε (νωρίτερα) τό πλήρωμα τοῦ χρόνου καί τιμῶνται ὡς Ἅγιοι πανηγυρικά. Κτίσθηκε καί γι᾽ αὐτούς ὁ πρῶτος Ναός πού ἐγκαινιάσθηκε ἀπό τόν Δεσπότη μας πρίν ἕνα χρόνο.
Ἄλλη περίπτωση Νεομάρτυρος καί μάλιστα σπάνια, εἶναι αὐτή τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ «Ἀρναουταγιάννη». Ἦταν Ἀλβανός στρατιώτης, πού μαζί μέ τούς Τούρκους ἔλαβε μέρος στήν κατάπνιξη κρητικῆς ἐπανάστασης. Ὅμως μετάνοιωσε, ἔγινε χριστιανός στό χωριό Ἅγιος Ἰωάννης τῆς Φαιστοῦ, ἀνέλαβε μάλιστα ἀγροφύλακας τῆς περιοχῆς. Οἱ Τοῦρκοι μή ἀντέχοντας τήν ἀλλαξοπιστία του, σχεδίασαν τή συκοφάντησή του, γιά νά ὁδηγηθεῖ στή συνέχεια στά δικαστήρια στό Ἡράκλειο. Ἄν καί τόν ὑπεβαλλαν σέ φρικτά βασανιστήρια, ἔμεινε σταθερός στήν πίστη τοῦ Χριστοῦ καί μαρτύρησε, τό 1845. Ὁ ὁμιλῶν εἶχε τήν εὐλογία νά βρεῖ στό Ἅγιο Ὄρος χειρόγραφο πού περιεῖχε τό μαρτύριό του καί ἡ ἔρευνα ἔφερε καί ἄλλα στοιχεῖα ἱστορικά πού βεβαίωναν τό γεγονός. Σήμερα καί ἐκεῖνος τιμᾶται στό χωριό πού ἔζησε, στίς 19 Μαῒου. Εἱκόνα του μάλιστα μεγάλη στείλλαμε καί σέ Ναό τῆς Ἀλβανίας, καί τιμᾶται καί στήν Πατρίδα του.
Ἀλλά ἔχουμε ἀκόμη καί ἄλλη περίπτωση στήν Ἐπαρχία μας, ἀνωνύμου ἱερέως καί τοῦ νεωκόρου του, στό χωριό Διονύσι. Καί αὐτῶν τό μαρτύριο εἶναι ξεχωριστό καί διδακτικό. Μαρτυρεῖ ἡ ἱστορία, ὅτι τό Διονύσι ἦταν χωριό πού εἶχε ὅλο ἐξωμώσει. Ἔγιναν μουσουλμάνοι Τουρκοκρῆτες καί μάλιστα φανατικοί ὅπως εἶχε συμβεῖ καί μέ ἄλλα χωριά. Μουσουλμάνος καί ὁ παπάς καί ὁ νεωκόρος τῆς Ἐκκλησίας τήν ὁποίαν εἶχαν μετατρέψει σέ τζαμί. Μετά ἀπό χρόνια, οἱ δύο εὑρισκόμενοι σέ παρέα, γιά λόγους ἐμπαιγμοῦ τῆς χριστιανικῆς πίστεως, εἶπαν στόν πρώην ἱερέα νά λειτουργήσει ἄν θυμᾶται. Ἐκεῖνος μέ τό πού ἔβαλε «εὐλογητός», εἶδε ὀφθαλμοφανῶς μπροστά του τόν Χριστό. Τότε φώναξε πρός τόν Κύριο ἐν μετανοίᾳ˙ «Χριστέ μου καί σ᾽ ἀρνήθηκα». Κι᾽ ὁ Χριστός τοῦ ἀπάντησε, «ἐγώ ὅμως δέν σ᾽ ἀρνήθηκα». Ἀξιώθηκε καί ὁ πρώην νεωκόρος νά δεῖ καί νά ἀκούσει. Τότε καί οἱ δύο ἔβγαλαν τά φέσια τους, τά ποδοπάτησαν, ὁμολόγησαν τήν πίστη τους καί οἱ Τοῦρκοι τῆς παρέας του ἐξαγριωμένοι, τούς πῆραν καί τούς κατέσφαξαν λίγο ἔξω ἀπό τό χωριό σ᾽ ἕνα ρέμα, ὅπου κατά τίς μαρτυρίες τῶν κατοίκων ἀργότερα γίνονταν διάφορα σημεῖα. Πρέπει ὅμως νά ἀναφέρουμε καί τά ἑξῆς: Τό 1821-22, μαρτύρησαν διά σφαγῆς, σχεδόν ὅλοι οἱ Ἐπίσκοποι τῆς Κρήτης, μαζί καί ἄλλοι κληρικοί, μοναχοί καί λαϊκοί ἐπώνυμοι καί ἀνώνυμοι, περί τούς τριακόσιους. Ὅλοι αὐτοί πρίν λίγα χρόνια, ἁγιοκατατάχθηκαν ἐπίσημα καί ἑορτάζουν στίς 23 Ἰουνίου. Ἄν ὁ Ἱερεύς Γεώργιος Κυριακίδης καί οἱ λοιποί σύν αὐτῷ εἶχαν μαρτυρήσει τήν ἴδια περίοδο, θά ἑόρταζαν καί αὐτοί τήν ἴδια μέρα. Ὅμως μαρτύρησαν τό 1828. Ἡ ἐπίσημη ἀναγνώριση καί τιμή τῶν πολλῶν προαναφερθέντων Νεομαρτύρων τοῦ 1821-22, ἀποτελοῦν τό προηγούμενο, γιά νά τιμηθοῦν καί οἱ ἐν λόγῳ τῆς Γέργερης. Ἰσχύουν καί γι᾽ αὐτούς τά ἴδια κριτήρια. Καί ἐπί πλέον ἄς γνωρίζουμε, ὅτι πρόσφατα ἐπίσημα ἁγιοκατατάχθηκαν, πάνω ἀπό 2.000 Νεομάρτυρες, πού μέ τόν ἴδιο τρόπο μαρτύρησαν στή Νάουσα, οἱ πλεῖστοι ἀνώνυμοι.
Σεβασμιώτατε Ποιμενάρχα μας κ. Μακάριε,
Τό σημερινό γεγονός τῆς ἐνάρξεως τῶν ἐνεργειῶν τῆς Τοπικῆς μας Ἐκκλησίας, τιμῆς καί μνήμης καί τελικῶς ἁγιοκατατάξεως τοῦ Νέου Ἱερομάρτυρος Γεωργίου Κυριακίδη καί τῶν Δώδεκα σύν αὐτῷ μαρτυρησάντων Νεομαρτύρων, ἀποτελεῖ μιά ἀκόμη εὐλογία τῆς ποιμαντορίας σας. Εὐχόμαστε νά ἀξιωθεῖτε κάποια μέρα, νά λάβετε στά χέρια σας καί τήν ἐπίσημη Πράξη τῆς Μητρός Ἐκκλησίας, μέ τήν ὁποία θά τούς ἁγιοκατατάσει στό Ἁγιολόγιο τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας. Εἶθε δέ νά εἶναι ἀρωγοί στό πολύμοχθο ἔργο σας
Σεβασμιώτατε ἅγιε Αὐστρίας.
Ἐκεῖ στήν ξένη, ἐν μέσῳ τόσων ἑτεροδόξων, ὅπου κρατᾶτε ἀναμμένη τήν κανδήλα τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, δέν θά ἔχετε μόνο τίς δικές μας εὐχές, ἀλλά καί τίς πρεσβεῖες τῶν Ἁγίων τοῦ τόπου σας. Καί ταπεινά προτείνω, ὅταν θά ξαναέλθετε στή γενέτειρά σας, νά σᾶς δοθεῖ Εἰκόνα τους καί ὅταν γίνει καί ἡ Ἀσματική Ἀκολουθία τους. Νά τήν τοποθετήσετε στό Μητροπολιτικό σας Ναό καί νά λειτουργεῖτε στή μνήμη τους. Νά ὑπάρχει αὐτό τό ἱερό μαρτυρίκι τῆς ποιμαντορίας σας γιά τούς ἐπερχόμενους.
Ἀγαπητοί κάτοικοι τῆς Γέργερης. Μέχρι τώρα εἴχατε τόν ἁγιασμό ἀπό τή γειτνίαση μέ τή Νήβρυτο ὅπου ἁγίασε ὁ Ὅσιος Μεθόδιος. Τώρα ξέρετε, πώς καί ἡ Γέργερη εἶναι ἁγιοτόκος καί μάλιστα δεκατριῶν Νεομαρτύρων. Νά εἶναι σκέπη καί εὐλογία σας, στήριγμα καί βοήθεια στίς δυσκολίες τοῦ βίου. Καί ὅταν περάσουν οἱ δύσκολοι καιροί, νά ἀξιωθεῖτε νά ἀνεγείρετε καί Ναό τους πού θά μνημειώσει τήν ἱερή αὐτή κληρονομιά, τήν ὕψιστη τιμή καί εὐλογία.
ΑΜΗΝ
(Υ. Γ. Ευχαριστούμε τον κ. Χαράλαμπο Μανασάκη που μας έστειλε τις φωτογραφίες και το βίντεο)
