Tο απόγευμα της Τετάρτης 14 Απριλίου ο Σεβασμιώτατος Ποιμενάρχης Γορτύνης και Αρκαδίας κ.κ. Μακάριος χοροστάτησε του Ακολουθία του Μεγάλου Κανόνος του Αγίου Ανδρέου Κρήτης, στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναός Αγίου Γεωργίου Μοιρών, ενώ στο τέλος μίλησε επίκαιρα στο εκκλησίασμα για το πρόσωπο του Αγίου Ανδρέα Κρήτης, Επισκόπου Γορτύνης του Υμνωδού.
Σε κείμενό του που δημοσιεύτηκε στη σελίδα της Ιεράς Μητροπόλεως Γορτύνης και Αρκαδίας Αναφέρεται:
Ἅγιος Ἀνδρέας, Ἐπίσκοπος Γορτύνης, Ἀρχιεπίσκοπος Κρήτης, ὁ Ὑμνῳδός
Τί νά γράψει κανείς γιά τόν τρισμακάριστο Ἱεράρχη, τῆς περιοχῆς μας, Ἀνδρέα τόν Κρήτης καί τί νά πρωτοαναλύσει ἀπό τό ἔργο του.
Γεννήθηκε στή Δαμασκό γύρω στό 660 μ. Χ. Ἀπό μικρός «ἦταν γεμάτος ἀπό σύνεση». Μέχρι τῆς ἡλικίας τῶν 7 ἐτῶν ἦταν ἄφωνος. Κατόπιν θαύματος ὄχι μόνο λύθηκε ἡ ἀφωνία του, ἀλλά ἀργότερα ἔγινε δεινός χειριστής τοῦ λόγου καί ρήτορας. Θά μένει στούς αἰῶνες τό συγγραφικό ἔργο του καί ἰδιαιτέρως ὁ ἀριστουργηματικός «Μεγάλος Κανόνας» του. Ἀνέπτυξε φιλανθρωπική διακονία, λόγος γιά τόν ὁποῖο ἔμεινε στήν Ἱστορία καί μέ τόν τίτλο «Ὀρφανοτρόφος». Ἐπέδειξε ἐξαιρετική ποιμαντική δράση καί γύρω στό 710, δηλαδή πρίν ἀπό 1306 ἔτη περίπου, ἐκλέχθηκε Ἀρχιεπίσκοπος Κρήτης. «Ἐγκωμιάζων (ὁ Ἅγ. Ἀνδρέας τόν Ἀπ. Τίτο) τοῦ ὁποίου μεγάλος ναός ὑπήρχε ἀκόμα στή Γόρτυνα, στήν πρωτεύουσα τῆς νήσου, ὅπου ἥδρευαν οἱ πολιτικές καί ἐκκλησιαστικές ἀρχές τῆς Κρήτης, λέγει “Τίτος ὁ τῆς δυοκαιδεκάδος τῶν τῇδε καθέδρας ἀρχίθρονος” ὑπονοῶν ὅτι ὑπό τόν ἀρχιεπίσκοπο Κρήτης καί μητροπολίτη καί πρόεδρο ὑπήγοντο δώδεκα, ἰσαρίθμων κρητικῶν πόλεων ἐπισκοπές. Χαρακτηριστικό εἶναι, ὅτι σπανίως λέγεται μητροπολίτης, κανονικῶς ἀρχιεπίσκοπος Κρήτης (καί ὄχι Γορτύνης ὡς οἱ παλαιότεροι). Τό πρᾶγμα δηλώνει ὅτι ἤδη ἡ νῆσος καί ὄχι ἡ πρωτεύουσα δίνει τόν τίτλο».
Στήν Κρήτη συνέχισε τό πολύπλευρο ἐκκλησιαστικό ἔργο του, ἐπί 30 περίπου ἔτη, μέ κέντρο τή Γόρτυνα. Εἶχε τήν «τελειότατη ἕξη τῆς ποιμαντικῆς ἐπιστήμης» καί πρίν ἀπ᾽ ὅλα στράφηκε πρός τόν ἱερό κλῆρο, ἐνδιαφέρθηκε δέ «γιά τή λειτουργική τάξη». Ρύθμισε θέματα Ἱ. Μονῶν καί νομοθέτησε γιά τά «τοῦ βίου τῶν μοναχῶν». Ἀκόμα «παιδαγώγησε τή νεότητα, συνέτισε τούς ἡλικιωμένους, βοήθησε τούς ἁμαρτάνοντας νά ἐπιστρέψουν στό θεῖο ἔλεος, στήριξε τούς καλῶς ἀγωνιζομένους…», «παραινοῦσε, συμβούλευε, ἐπιτιμοῦσε, παίδευε…» κ.λ.π. Οἰκοδόμησε «Ξενώνα, πτωχοκομεῖο, ἰατρεῖο, γηροκομεῖο, καί ξενοδοχεῖο». Ἀνακαίνισε Ἱ. Ναούς καί ἔκτισε τόν Ἱ. Ναό τῆς «Παναγίας τῶν Βλαχερνῶν».
Ὁ γηραιός Ἱεράρχης εἶχε προβλέψει τό τέλος του καί τό 740, κατά τό θαλάσσιο ταξίδι του ἀπό τήν Κων/λη γιά τήν Κρήτη, μᾶλλον ἀσθένησε καί τό πλοῖο πού τόν μετέφερε προσάραξε στήν Ἐρεσό τῆς Λέσβου, ὅπου τελικῶς ἐκοιμήθη καί ἐτάφη. Ὁ ποιητής τοῦ Μεγάλου Κανόνος, ἔθεσε ἀνεξίτηλη τή σφραγίδα τῆς ἁγιότητός του στή Δαμασκό, στά Ἱεροσόλυμα, στήν Κων/λη, στήν Ἐρεσό, ὅπου ὁ τάφος του καί στή Γόρτυνα, ὅπου ὁ θρόνος του. Στήν Ἱ. Μητρόπολή μας ὑπάρχουν Ἱ. Ναοί τοῦ Ἁγίου στό Βουρβουλίτη, στά Πρεβελιανά, στούς Βώρους καί ἐπίσης τό νότιο κλίτος τοῦ Ἱ. Καθεδρικοῦ Ναοῦ Ἁγ. Νεκταρίου Μοιρῶν, εἶναι ἀφιερωμένο στό ὄνομά του.
Στήν Ἐρεσό τῆς Μυτιλήνης μετέβη κατά τήν ἑορτή τοῦ Ἁγ. Ἀνδρέου Κρήτης, μέ προσκυνητές, περί τό 1971 ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Κρήτης Τιμόθεος, ὡς Γορτύνης καί Ἀρκαδίας καί φρόντισε νά ἔλθει ἀπό ἐκεῖ τεμάχιο ἐκ τῶν ἱ. λειψάνων τοῦ Ἁγίου, τό ὁποῖο φυλάσσεται στόν Ἱ. Καθεδρικό Ν. Ἁγ. Νεκταρίου Μοιρῶν. Μετά τό 1971, ὁ γράφων, ὡς Πρωτοσύγκελλος τῆς Ἱ. Ἀρχιεπισκοπῆς Κρήτης, μαζί μέ πολυπληθεῖς προσκυνητές ἀπό τό Ἡράκλειο μετέβη, κατά τήν ἑορτή τοῦ Ἁγίου, στήν Ἐρεσό. Κατόπιν καί συγκεκριμένα ἀπό 1ης ἕως 4ης /7/2003, δηλαδή κατά τήν ἑορτή τοῦ Ἁγίου 4/μελής ἀντιπροσωπεία ἐκ Κρητῶν Ἀρχιερέων, μεταξύ αὐτῶν καί ὁ γράφων, ὡς Ἐπίσκοπος Κνωσοῦ, μετέβη στήν Ἐρεσό καί συμμετεῖχε ἐπιστημονικοῦ συνεδρίου γιά τόν Ἅγ. Ἀνδρέα Κρήτης καθώς καί στήν ἑορτή του.
Παρακαλοῦμε τόν Ἅγιο Ἀνδρέα Κρήτης νά πρεσβεύει πρός Κύριον γιά τήν ἀπόκτηση βιωμάτων ἀπό τόν Μεγάλο του Κανόνα, τό δραστικό αὐτό φάρμακο ψυχῆς, ὥστε νά καταπολεμηθοῦν πάθη καί δή ὁ ἐγωκεντρισμός τῶν σύγχρονων θεραπόντων του, «διανοούμενων» καί «χαρισματολογούντων» θεληματιῶν, τῶν ζώντων στό ἀνενόχλητο τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἀνυπακοῆς, σέ καιρούς πού «Ὁ Νόμος ἠσθένησεν, ἀργεῖ τὸ Εὐαγγέλιον…καὶ πᾶς δικαίου λόγος», (θ´ ᾠδή Μ. Κανόνος Ἁγ. Ἀνδρέου Κρήτης).
† Ὁ Γορτύνης καί Ἀρκαδίας Μακάριος
