Η ισπανική άρα η ευρωπαϊκή, άρα και η παγκόσμια αγορά συνεχίζει να σκιάζεται από τις καταγγελίες του προέδρου του συνεταιριστικού κολοσσού DCoop, Antonio Luque, για εκτεταμένη νοθεία «με άλλα έλαια» του ραφινέ ελαιολάδου.

Ισχύει στο ακέραιο ανάλυση που την αμέσως επόμενη ημέρα έκανε το olivenews.gr.

Σκάνδαλο μεγατόνων συνταράζει την Ισπανία μετά από καταγγελίες συνεταιρισμών για νοθεία από ιδιωτικές βιομηχανίες

έχοντας τις δικές μας αντικειμενικές πηγές ρεπορτάζ και δυνατότητες ανάλυσης. Όχι αντιγράφοντας συγκεκριμένo ισπανικό Μέσο, το οποίο μπορεί να μην είναι τελείως αντικειμενικό αλλά να διακειται κάπως πιο φιλικά προς την πλευρά της βιομηχανίας (όλα γίνονται… – οπότε το ελληνικό Μέσο καταντά να είναι «φερέφωνο», ηθελημένα ή αθέλητα).

Η υπόθεση ισπανικό ραφινέ θα συνεχίσει να απασχολεί, ωστόσο από όσα μεσολάβησαν την εβδομάδα που πέρασε μπορούμε να εξάγουμε τρία συμπεράσματα.

Πράγματι είναι μία πολύ σοβαρή υπόθεση ο Antonio Luque, προσπαθεί να υπερασπιστεί το ψυχολογικό και πραγματικό όριο των 5 ευρώ ερχόμενος σε σύγκρουση με την βιομηχανία που θέλει να οδηγήσει τις τιμές χαμηλότερα. Όλος αυτός ο θόρυβος βλάπτει την εικόνα του ελαιολάδου ειδικά σε μία εποχή που πρωταρχικό μέλημα πρέπει να είναι η αύξηση της κατανάλωσης.

Κατά τα άλλα η εβδομάδα αυτή αποτύπωσε ανάγλυφα την εικόνα που θα έχουμε μπροστά μας για μεγάλο χρονικό διάστημα: «ασυμφωνία χαρακτήρων» μεταξύ πωλητών και αγοραστών, έντονα σκαμπανεβάσματα τιμών, μέτριες ποιότητες απ’ άκρη σε άκρη της Mεσογείου αποτέλεσμα των αντίξοων κλιματικών συνθηκών των 2 τελευταίων ετών.

Η κατανάλωση

Θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για μία τρίτη συνεχή χρονιά κρίσης, με μία όμως φωτεινή – και ελπίζουμε καθοριστική – εξέλιξη: την κατανάλωση. Από όπου μπορούμε να έχουμε αξιόπιστα στοιχεία, επιβεβαιώνεται πως όσοι μετανάστευσαν στα φθηνότερα σπορέλαια, δεν το ξέχασαν το ελαιόλαδο, ξαναγυρίζουν διαπιστώνοντας τα πρώτα εμφανή σημάδια πως οι τιμές στα ράφια των σούπερ μάρκετ υποχωρούν ανταποκρινόμενες στην απότομη πτώση (διόρθωση) που ξεκίνησαν οι τιμές παραγωγού την 1η Νοεμβρίου.

Στο λιανεμπόριο, το φθηνότερο εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο στην Ισπανία έχει πλέον υποχωρήσει στο επίπεδο των 6,75 ευρώ το λίτρο. Ωστόσο, στην Ελλάδα, η αντίστοιχη χαμηλότερη τιμή στο ράφι είναι 10,39 ευρώ το λίτρο, όπως έγραψε το olivenews.gr.

Ισπανία

Η «ασυμφωνία χαρακτήρων», η «ψυχική απόσταση» (να το πούμε πιο κομψά) μεταξύ παραγωγών (κοοπερατίβων) και βιομηχανίας τυποποίησης αποτυπώνεται στο ταμπλώ των τιμών. Τα έξτρα έσπασαν το φράγμα των 5,0 ευρώ, η μέση τιμή είναι στα 4,80 ευρώ αλλά ο μεγαλύτερος όγκος πουλιέται με 4,40 ευρώ. Το περιέργο (;) είναι πως τα παρθένα είναι σχετικά ακριβότερα με 4,85 ο μέσος όρος και 4,60 τα φτηνότερα έως 5,0 τα ακριβότερα, ενώ το λαμπάντε 1° βρίσκεται στα 4,60 ευρώ ξεκινώντας από 3,80 τα φτηνότερα έως 4,80 τα ακριβότερα.

Παρακολουθούμε και αναμένουμε τις εξελίξεις, γνωρίζοντας πάντα πως πρόκειται περί κολοσσών, η DCoop παράγει 200 χιλιάδες τόνους ελαιολάδου με τζίρο 1,6 δισ. ευρώ και θυγατρικές στις ΗΠΑ.

Ιταλία

Η ανισορροπία των τιμών απεικονίζεται με τον πιο έντονο τρόπο και τις μεγαλύτερες διακυμάνσεις. Επί πολύ καιρό οι τιμές (τα καλά έξτρα, π.χ. Andria), ήταν πάνω από 9,0 ευρώ, απότομα υποχώρησαν έως τα 7,5 ευρώ, επίσης απότομα ξανανέβηκαν ακόμη και στα 9,60 ευρώ. Με κομένη την ανάσα που θα έλεγε και ο Γκοντάρ κάποτε.

Τυνησία

Έχοντας μια πολύ καλή ποσοτικά παραγωγή άνω των 300 χιλ. τόνων οι πωλήσεις φεύγουν όσο γίνεται με τις τιμές να υποχωρούν, κάτω των 4,5 ευρώ τα έξτρα, τα οποία σε πολλές περιπτώσεις είναι «αυθόρμητα βιολογικά».

Τουρκία

Αναμένοντας μια ακόμη μεγαλύτερη παραγωγή, ίσως και άνω των 400 χιλ. τόνων, το εμπόριο έχει μπλοκάρει. Ο συνεταιριστικο-κρατικός οργανισμός ελαιολάδου, είναι η πρώτη φορά που δεν έχει εξαγγείλει τιμές, απλά γιατί δεν υπάρχουν αγοραστές. Έτσι τα 4,3 ευρώ που ακούγονται για το ραφινέ έχουν μάλλον θεωρητική αξία.

Ελλάδα

Η Κρήτη αποτελεί το ακραίο παράδειγμα ασυμφωνίας πωλητών-αγοραστών. Το αγοραστικό ενδιαφέρον είναι ελάχιστο και κυρίως από τοπικούς τυποποιητές. Ελάχιστοι ελαιουργοί εξαγγέλουν (σχετικά) υψηλές τιμές για να προσελκύσουν παραγωγούς οπότε είναι σε εξέλιξη μια πλειοδοσία ανακοινώσεων χωρίς αντίκρυσμα σε μια αγορά που έχει παγώσει.

Η Πελοπόννησος είναι πιο οργανωμένη και λειτουργεί με την Μεσσηνία μεταξύ 5,30-5,40 ευρώ το κιλό (πάντοτε για έξτρα, βυτίο ex-work), η Λακωνία σε μεγάλο εύρος από 5,50 έως και 6,50 ευρώ για τα ιδιαίτερης ποιότητας, η Αργολίδα λόγω τοπικών τυποποιητών και εύκολης πρόσβασης παραδοσιακά στους καταναλωτές του Πειραιά ανεβαίνει μεταξύ 5,50 και 5,80 ευρώ, με την Λέσβο να έχει μεγάλες αποκλίσεις από 5,10 έως 5,80 ευρώ το κιλό.

Τέλος να επισημάνουμε ότι εδώ και καιρό και όσο πλησιάζουμε προς το τέλος του έτους, οι αποφάσεις των παραγωγών επηρεάζονται από τον παράγοντα Εφορία, οπότε μεταθέτουν τις πωλήσεις για το 2025.

Επιτραπέζια ελιά

Μια σημαντική εξέλιξη στην διεθνή αγορά είναι η συμφωνία της ΕΕ με τις χώρες της νοτίου Αμερικής (Mercosur): Οι ισπανικές ελιές θα συνεχίσουν να φορολογούνται με δασμούς 12,6%, ενώ οι εισαγωγές από χώρες της Νότιας Αμερικής θα απελευθερωθούν, καθώς οι δασμοί εισόδου στην ΕΕ θα εξαφανιστούν σταδιακά από το σημερινό 12,8% έως τη συνολική τους εξάλειψη σε επτά χρόνια. Ωφελημένη θα είναι η Αίγυπτος, καθώς έχει συνάψει εμπορική συμφωνία με τη Mercosur από το 2017, χάρη στην οποία οι δασμοί στις αιγυπτιακές ελιές θα μηδενιστούν το 2027, όπως έγραψε το olivenews.gr, ενώ σε άλλο ρεπορτάζ, είχαμε παρουσιάσει μια εικόνα της αγοράς επιτραπέζιας ελιάς της Μεσογείου.

Πηγή: olivenews.gr

Συγγραφέας: Βασίλης Ζαμπούνης

Ας αρχίσουμε με τα ευχάριστα αυτής της εβδομάδας. Η Επιστημονική Εταιρεία Εγκυκλοπαιδιστών Ελαιοκομίας (4Ε) πραγματοποίησε μια εσπερίδα με θέμα την Μεσογειακή Διατροφή. Το αναφέρω εδώ στο Παρατηρητήριο μόνο και μόνο για την εμπορική-οικονομική διάστασή του. Η διάδοση των υγιεινών διατροφικών ιδιοτήτων του ελαιολάδου αποτελεί τον πιο ασφαλή τρόπο να επανέλθουν οι καταναλωτές, οι οποίοι τα τελευταία χρόνια «μετανάστευσαν» στα πολύ φθηνότερα σπορέλαια. Άρα, μαζί με την εκλογίκευση των τιμών στα ράφια των σούπερ μάρκετ, αποτελούν τα βασικά «εργαλεία» για την στήριξη των τιμών παραγωγού και την ομαλή λειτουργία της αγοράς.

Η είδηση που συγκλονίζει την Ισπανία έχοντας και ισχυρές διεθνείς προεκτάσεις δεν είναι άλλη από την καταγγελία του Antonio Luque, προέδρου του συνεταιριστικού κολοσσού DC Coop ότι κάποιες ιδιωτικές επιχειρήσεις, τις οποίες δεν κατονόμασε, νοθεύουν το ραφινέ ελαιόλαδο χρησιμοποιώντας σαν πρώτη ύλη άλλα «κατώτερα» έλαια και όχι κανονικό λαμπάντε. Για το τι μπορεί να σημαίνει αυτός ο «βαλλιστικός πύραυλος» με τις προεκτάσεις του ανέλυσε χτες το olivenews.gr και θα περιμένουμε να δούμε τις επόμενες ημέρες.

Σε ό,τι αφορά τις κινήσεις των αγορών, η εβδομάδα αυτή συνεχίζει ακόμη στο «σκαλοπάτι» των τιμών της προηγούμενης. Όμως πρόκειται για μια ισορροπία μάλλον προσωρινή και ασταθή για δύο λόγους:

• Πρώτον, γιατί οι όγκοι των συναλλαγών είναι πολύ μικροί, ένα δύο βυτία δεν συνιστούν «αγορά προϊόντος», και
• Δεύτερον, γιατί όπως θα δούμε στο ρεπορτάζ των τιμών από τα κύρια ελαιοπαραγωγικά εμπορικά κέντρα της Μεσογείου, υπάρχουν μεγάλες ανισότητες, χάσματα, μεταξύ των τιμών.

Ιταλία-Ισπανία-Τυνησία

Στην Ιταλία οι τιμές εκτινάχθηκαν σαν ελατήριο ήδη από την προηγούμενη εβδομάδα, συνεχίζοντας ανοδικά ακόμη και στα 9,0 ευρώ/κιλό για τα καλής αλλά συνήθους ποιότητας έξτρα παρθένα της Άντρια κ.λπ.

Πώς άραγε εξηγούνται αυτές οι τιμές όταν η Ισπανία βρίσκεται στο 5,20-5,30 ευρώ/κιλό, η Τυνησία υποχωρεί στο 4,5 για τα καλά της έξτρα και η Τουρκία λίγο χαμηλότερα; Μία εξήγηση θα μπορούσε να είναι η κακή και ελλειμματική φετινή της παραγωγή. Βασικά, όμως, η εξήγηση των υψηλών τιμών εσωτερικού δεν είναι άλλη από το Μade in Italy, την προσκόλληση δηλαδή ενός σημαντικού καταναλωτικού κοινού στα ιταλικά προϊόντα (όχι μόνο το ελαιόλαδο), τα οποία είναι διατεθειμένο να τα (χρυσο)πληρώσει, ακριβότερα από τα θεωρούμενα κατώτερης ποιότητας εισαγόμενα.

Ελλάδα

Οι βροχές ήρθαν αλλά δυστυχώς καθυστερημένες με αποτέλεσμα όχι μόνο να χαθούν σημαντικές ποσότητες, ίσως κάποιες δεκάδες χιλιάδες τόνοι, αλλά και ποιοτικά σε ορισμένους ξερικούς ελαιώνες το ελαιόλαδο να έχει την χαρακτηριστικά δυσάρεστη γεύση του ξύλου με κάποιες χημικούς παραμέτρους να μειονεκτούν.

Οι αγοραπωλησίες είναι ελάχιστες, πολλή συζήτηση για ένα (!) βυτίο καθαρού από υπολείμματα, με άριστα χημικά και οργανοληπτικά, που έπιασε τα 6 ευρώ (στο Θραψανό). Υπάρχει ασυμφωνία μεταξύ των πωλητών (παραγωγών), οι οποίοι δυσκολεύονται να αποδεχτούν τα νέα επίπεδα τιμών παραμένοντας προσκολλημένοι στα υψηλά της περυσινής εμπορικής περιόδου, και των αγοραστών, οι οποίοι δεν μπορούν να ανέβουν πάνω από τα πραγματικά δεδομένα των αγορών.

Ένα μέσης ποιότητας έξτρα με 0,5º μπορεί να πουληθεί CIF Ιταλία στα 5,60-5,80 ευρώ (τα μεταφορικά έχουν ακριβύνει), το βιομηχανικό 5º βρίσκεται στα 4 ευρώ και τα πυρηνέλαια υποχωρούν στο 1,5 ευρώ.

Καθοριστικός σε πολλές περιπτώσεις αναδεικνύεται ο παράγων Εφορία καθώς πολλοί παραγωγοί θα ήθελαν να πουλήσουν σε τιμές που τους προσφέρουν, όμως τα έσοδά τους έχουν ανέβει σε επίπεδα που συνεπάγονται απαγορευτικούς συντελεστές της τάξης του 40%.

Ακούγονται πολλά και διάφορα παραπλανητικά, ανάλογα με τα «μην πουλάτε» που πέρσι οδήγησαν να μείνουν απούλητοι και να γράψουν ζημιές πολλών εκατομμυρίων ευρώ και αρκετών χιλιάδων τόνων ελαιολάδων. Όπως γράψαμε και παραπάνω, τα 8,5 και 9,0 ευρώ της Ιταλίας αφορούν αποκλειστικά τα ιταλικά made in Italy. Για αυτό και η     Συκοφαντία ελληνικού ελαιολάδου, εμπόδιο στις εξαγωγές του  είναι ολέθρια.

Θα επιμείνουμε στο ότι η εφετινή εμπορική περίοδος θα είναι εξαιρετικά περιπετειώδης και δύσκολη, θα χρειαστεί ψυχραιμία και καλή πληροφόρηση. Τώρα μόλις άρχισε η φουλ συγκομιδή στην Ισπανία να δουλεύουν τα ντεκάντερ, να γεμίζουν οι δεξαμενές. Τέλη Δεκεμβρίου και Ιανουάριο αυτές οι ποσότητες θα επηρεάσουν τις τιμές. Συνεπώς, οι παλιές παραδοσιακές αρχές «πούλα στην άνοδο και όχι στην πτώση», «πούλα και μετάνοιωνε» παραμένουν ισχυρές (μέχρι νεωτέρας…).

Επιτραπέζια ελιά

Οι μεγάλοι παραγωγοί επιτραπέζιας ελιάς, κρατούν στάση αναμονής και προσδοκούν στο αγοραστικό ενδιαφέρον των Ισπανών. Η Αίγυπτος και το Μαρόκο επιδιώκουν να κρατήσουν όσο υψηλότερα είναι δυνατόν τις τιμές του προϊόντος τους. Ωστόσο, σε τελική ανάλυση, οι πραγματικές τάσεις στο επίπεδο των τιμών αλλά και στο εμπόριο θα οδηγηθούν από την κατανάλωση και ζήτηση. Όλα αυτά, αναμένεται να ξεκαθαρίσουν τον Ιανουάριο.

Η εγχώρια (ελληνική) παραγωγή ποσοτικά είναι καλή έως πολύ καλή αλλά ποιοτικά ταλαιπωρημένη, ενώ υπάρχει μια γενικευμένη ανησυχία ότι του χρόνου δεν θα υπάρχει καλή σοδειά.

Στατιστικά

Η εξέλιξη των τιμών στην λιανική αγορά το τελευταίο δωδεκάμηνο, δείχνει ήπιες μεταβολές τόσο του γενικού δείκτη τιμών όσο και του δείκτη τροφίμων, ενώ αντίθετα η εξέλιξη του ελαιολάδου δείχνει ότι η τιμή καταναλωτή μένει ακριβή και ελάχιστα έχει διορθώσει από τα ιστορικά υψηλά της.

Το παρακάτω διάγραμμα, προκύπτει από στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής για τις τιμές του ελαιολάδου (δείκτης τιμής λιανικής, δείκτης τιμών τροφίμων και γενικός δείκτης τιμών καταναλωτή).

Καταναλωτής

Οι τιμές του εξαιρετικού παρθένου ελαιολάδου, την εβδομάδα που πέρασε, σημείωσαν πτώση κατά 6%, στις μεγάλες αλυσίδες λιανεμπορίου (Σκλαβενίτης, My Market, ΑΒ Βασιλόπουλος, Μασούτης, Κρητικός). Αμετάβλητες έμειναν οι τιμές στα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας.

Η μέση τιμή στις 60 περίπου ετικέτες, παραμένει στα 13,1 ευρώ το λίτρο (εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο σε συσκευασία ενός λίτρου).

Το φθηνότερο εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο στα ελληνικά σούπερ μάρκετ πωλείται προς 10,39 ευρώ το λίτρο, ενώ στα ισπανικά σούπερ μάρκετ η χαμηλότερη τιμή είναι 6,75 ευρώ το λίτρο.

Πηγή: olivenews.gr

Αυτή η εβδομάδα, από 13 έως 21/11 αποτέλεσε ένα «σκαλοπάτι» που ανέκοψε την κατάρρευση των αγορών που ζήσαμε από την 1/11/2024. Αυτό ήταν φανερό και το επισημάναμε γράφοντας Αντέχει το ψυχολογικό φράγμα των 5 ευρώ.

Το μεγάλο όμως ερώτημα, που κανείς (από όσους τουλάχιστον εγώ γνωρίζω) μπορούν έγκυρα να απαντήσουν είναι αν αυτό το «σκαλοπάτι» θα αποτελέσει μια νέα στέρεη βάση ισορροπίας της αγοράς και για πόσο διάστημα ή αν θα υποχωρήσει σε ακόμη χαμηλότερα επίπεδα. Όπως το τοποθετεί το αγωνιώδες ερώτημα όσων βγάζουν τα πρώτα τους φετινά ελαιόλαδα: «Τι κάνουμε; Πουλάμε ή τα κρατάμε για αργότερα;».

Σήμερα τι κάνουμε;

Στο ερώτημα αν πουλάμε έστω και στο 5,0-5,5 ευρώ για τα συνήθη έξτρα ή περιμένουμε αργότερα, πέραν της γνωστής απάντησης «κάνε με μάγο να σε κάνω πλούσιο», προσωπικά ποτέ δεν φοβήθηκα να αναλάβω το ρίσκο ανάλογων προβλέψεων, όταν όμως υπήρχαν ακλόνητες βεβαιότητες για τις επερχόνενες εξελίξεις, οι οποίες τώρα ΔΕΝ υπάρχουν. Την άνοιξη ήταν ολοκάθαρο ότι με τις επερχόμενες παραγωγές, της Ισπανίας με +1,3 εκατ. τόνους, της παγκόσμιας με +3,2 εκατ. τόνους, οι τότε τιμές των +8 ευρώ δεν μπορούσαν να αντέξουν.

Γι’ αυτό λοιπόν είπαμε και γράψαμε – και ως 4Ε – Πρώτες εκτιμήσεις της νέας παραγωγής 2024/25 : έρχεται λαδιά!  την παλιά δοκιμασμένη αμυντική τακτική του «πούλα και μετάνοιωνε». Προσδιορίσαμε ακόμη και την τιμή στόχο των 5,0-5,5 ευρώ για τα συνήθη έξτρα. Το μόνο που πέσαμε έξω ήταν το χρονικό σημείο γιατί το είχαμε τοποθετήσει στις αρχές του 2025 και ήρθε δύο μήνες νωρίτερα και πολύ πιο απότομα.

Σήμερα, λοιπόν, σημειώνουμε και υπογραμμίζουμε:

– Πρώτος και καθοριστικός παράγων είναι η κατανάλωση. Αν ανακάμψει γρήγορα, τότε θα «αναγκαστεί» η βιομηχανία, η οποία σήμερα είναι άδεια σε αποθέματα, να βγει να αγοράσει, αναθερμαίνοντας το αγοραστικό ενδιαφέρον, συγκρατώντας ή και ανεβάζοντας τις τιμές. Διαφορετικά θα συνεχίσει να αγοράζει σταγόνα-σταγόνα, βυτίο-βυτίο, μεταθέτοντας στο μέλλον τη μαζική προμήθεια προϊόντος. Η επιστροφή των καταναλωτών θα εξαρτηθεί από την ταχύτητα που οι τιμές στα ράφια των σούπερ-μάρκετ υποχωρήσουν προσαρμοζόμενες στα νέα μειωμένα επίπεδα τιμών παραγωγού (πρώτης ύλης). Κάθε ενέργεια προώθησης της κατανάλωσης Η 4Ε τιμά την επέτειο για τη Μεσογειακή Διατροφή  Πρόγραμμα ανοιχτής εκδήλωσης   σε σύγκριση με τα φθηνότερα σπορέλαια βοηθάει προς αυτή την κατεύθυνση.

– Οι δύο παλιές δοκιμασμένες αρχές «πούλα και μετάνοιωνε» και «πουλάμε στην άνοδο και όχι στην πτώση», συνεχίζουν να ισχύουν και θα ισχύουν.

– Υπό κανονικές συνθήκες θα χρειαζόμαστε ένα ολοκληρωμένο κοστολόγιο σαν «μπούσουλα», ποιες είναι οι «κόκκινες γραμμές» διαπραγμάτευσης. Η Ισπανία έχει, η Ελλάδα όχι. Υποθέτουμε ένα εύρος από 3,80 ευρώ το κιλό για τους μεγάλους καλούς παραγωγούς υπό ευνοϊκές συνθήκες έως 5,5 ευρώ το κιλό για όσους βρίσκονται σε (ημι)ορεινές μικρές εκμεταλλεύσεις. Εξαιρούνται οι τελείως ερασιτέχνες με λίγες ρίζες, που παράγουν για δικό τους χόμπυ και για ιδιοκατανάλωση.

– Ο Δεκέμβριος θα είναι ένας κρίσιμος μεταβατικής μήνας. Να αρχίσει η συγκομιδή εντατικά και παντού, ιδίως στην Ισπανία που έχει καθυστερήσει, να δουλεύουν τα ντεκάντερ, να γεμίζουν οι δεξαμενές. Και παράλληλα να παρακολουθούμε τα σημάδια ανάκαμψης της κατανάλωσης. Έτσι, ο Γενάρης 2025 θα είναι η «ώρα της αλήθειας», τότε θα φανεί σε όλη τη Μεσόγειο αν έχουμε ένα ισοζύγιο ισορροπίας προσφοράς-ζήτησης ή όχι, οπότε και θα καθορίσει ένα επίπεδο (αν)ισορροπίας των τιμών. Ελπίζουμε, ευχόμαστε και καταβάλλουμε κάθε προσπάθεια ώστε να έχουμε μια αλυσίδα αξίας, η οποία να ξεκινά με ένα ηθικό, δίκαιο εισόδημα του ελαιοκαλλιεργητή, λογικές αμοιβές των ενδιάμεσων κρίκων, καταλήγοντας σε τιμές οι οποίες να ανταποκρίνονται στο διαθέσιμο εισόδημα των καταναλωτών.

– Η μεγάλη ελληνική αδυναμία αποτελεί το θεσμικό κενό, η έλλειψη (δι)επαγγελματικών οργανώσεων που έχουν όλες οι άλλες χώρες, με επικεφαλής το Διεθνές Συμβούλιο Ελαιοκομίας (IOC), δηλαδή ένα Εθνικό Συμβούλιο Ελαιοκομίας, το οποίο είναι περισσότερο από ποτέ απαραίτητο προκειμένου να ανταπεξέλθει ο τομέας σε αυτές τις κρίσιμες συνθήκες.

Οι τιμές στα εμπορικά κέντρα της Μεσογείου

Ισπανία: Την τελευταία εβδομάδα οι τιμές διατηρούν μια απόλυτη σταθερότητα, με μηδενικές διακυμάνσεις. Ανάλογα με τις ποιότητες και τις πλατφόρμες μέτρησης τα έξτρα κινούνται μεταξύ 5,10 και 5,30 ευρώ/κιλό, τα παρθένα στο 4,92-4,93 και τα λαμπάντε 1° στο 4,64-4,65 ευρώ/κιλό. Αναφέρονται προβλήματα γλοιοσπόριου για κάποια αρμπεκίνα ενώ εκθειάζονται οι πολύ καλές ποιότητες της πικουάλ.

Ιταλία: Φανερά τα σημάδια ανάκαμψης κερδίζοντας αυτή την εβδομάδα περί τα 0,20 ευρώ, ανεβαίνοντας στο 7,60-7,90 ευρώ/κιλό για τα made in Italy.

Τυνησία: Ενόψει μιας πολύ μεγάλης παραγωγής, που αναμένεται να ξεπεράσει τους 300.000 τόνους, η πίεση είναι πολύ μεγάλη παρά το αντιστάθμισμα της εξαιρετικής ποιότητας γιατί τα τυνησιακά ελαιόλαδα είναι «αυθόρμητα βιολογικά», όπως τα έχω ονομάσει εδώ και χρόνια. Οπότε τα 5,0 ευρώ έχουν ραΐσει με πωλήσεις στο 4,80 ευρώ. Ούτε η κυβέρνηση, ούτε οι τράπεζες είναι σε θέση να δώσουν ζεστό χρήμα για να στηρίξουν τις τιμές. Υπάρχει όμως ένα γενικότερο πλέγμα καλής οργάνωσης με τον ΟΝΗ (κάτι σαν την παλιά ελληνική «Ελαιουργική»), ινστιτούτα έρευνας κ.λπ., που εγγυώνται την καλή πορεία του προϊόντος, των παραγωγών και των μεγάλων εταιρειών. Απόβαση του εμφιαλωμένου ελαιόλαδου της Τυνησίας στην Ισπανία

Τουρκία: Μεγάλη αγωνία για το αν, πώς, πότε θα φύγει η φετινή παραγωγή.

Ελλάδα: Δυστυχώς απτόητο παραμένει το «μέτωπο της παραπληροφόρησης», το οποίο αδυνατεί να καταλάβει ούτε τη μεγάλη ζημιά δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ που προκάλεσε πείθοντας ελαιοπαραγωγούς να μην πουλήσουν όλο το χρόνο στα επίπεδα των 8, 9, 10 ευρώ γιατί (δήθεν) οι τιμές θα συνέχιζαν να ανεβαίνουν διαρκώς στα 11, 12 και βάλε ευρώ, αλλά ούτε και τη νέα πραγματικότητα με τις παραγωγές της Ισπανίας (+1,3 εκατομμύρια τόνους), την παγκόσμια (+3,2 εκατομμύρια τόνους), την αναγκαστική διόρθωση των τιμών (5,0-5,5 ευρώ τα συνήθη έξτρα), όπως από τον Μάιο την είχαμε περιγράψει πέφτοντας έξω μόνο στο χρονικό σημείο καθώς η πτώση ήρθε πολύ πιο απότομα και δύο μήνες νωρίτερα.

Διάχυτο είναι το διαδίκτυο από την συνωμοσιολογία ότι κάποιες «σκοτεινές δυνάμεις» έριξαν (προσωρινά;) τις τιμές, την αναγωγή σε κεντρικό γεγονός ενός περυσινού συμβολαίου 20 τόνων με 8,59 ευρώ, αλλά και την αφωνία «επιστημονικών συμβούλων», οι οποίοι, λαλίστατοι όλο το χρόνο, τώρα γεμάτοι απορίες και ερωτηματικά, αδυνατούν να εξηγήσουν το προφανές, δηλ. τι συμβαίνει γύρω τους (μας).

Στην πραγματικότητα, οι πραγματικές τιμές αυτής της εβδομάδας παρουσιάζουν την εξής εικόνα (ex work, βυτίο στην πόρτα του ελαιοτριβείου):

– Τα καλά της νότιας Λακωνίας 5,80-6,10 ευρώ το κιλό

– Μεσσηνία, Ηλεία 5,0 (ανάλογα με διαπραγμάτευση)

– Κρήτη 4,70-5,20 (με περιορισμένη προσφορά)

– Λέσβος 5,10 (το εξτρίσιμο)

– Σκόρπια σε διάφορες περιοχές και ποιότητες κατεβαίνουν έως και το 4,5 ευρώ το κιλό.

Επιτραπέζια ελιά

Καθώς η συγκομιδή της ελιάς βρίσκεται σε εξέλιξη για την ποικιλία Καλαμών ενώ έχει ολοκληρωθεί για την Χαλκιδικής και την κονσερβολιά, ένα κεντρικό ερώτημα για τον κλάδο είναι η δασμολογική πολιτική των αμερικανών.

Δεδομένου ότι οι ΗΠΑ είναι ένας βασικός εξαγωγικός προορισμός της ελληνικής – και όχι μόνο – επιτραπέζιας ελιάς η πολιτική που θα ακολουθήσει ο Ντόναλντ Τραμπ μετά τις 20 Ιανουαρίου 2025 που θα αναλάβει τα καθήκοντα του προέδρου, οι δηλώσεις του για τους δασμούς έχουν προκαλέσει αναστάτωση στον κλάδο.

Όπως έχει γίνει γνωστό, η εγχώρια παραγωγή επιτραπέζιας ελιάς στη νέα ελαιοκομική περίοδο, με βάση τις εκτιμήσεις της Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωσης του κλάδου (ΔΟΕΠΕΛ), αναμένεται στους 320 χιλιάδες τόνους.

Στατιστικά

Η τάση στις τιμές παραγωγού και λιανικής ακολουθεί την ίδια πορεία: Σταθερά ανοδική ως το τέλος του 2023 και πτωτική από την αρχή του τρέχοντος έτους ως τώρα, όπως φαίνεται στο διάγραμμα που προκύπτει από στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής για τις τιμές του ελαιολάδου – τιμή παραγωγού και τιμή λιανικής.

Προκύπτουν δύο συμπεράσματα:

• Πρώτον, η τιμή παραγωγού υποχωρεί αισθητά – και η τάση αυτή θα είναι ενισχυμένη τον Οκτώβριο και Νοέμβριο που δεν περιλαμβάνονται στα στατιστικά δεδομένα που έχει δημοσιοποιήσει η Ελληνική Στατιστική Αρχή ενώ η τιμή λιανικής δεν υποχωρεί παρά μόνο ελάχιστα.
• Δεύτερον, η μεγάλη άνοδος στις τιμές παραγωγού το καλοκαίρι του 2022 δεν συνοδεύθηκε από άμεση ανατίμηση στο ράφι του σούπερ μάρκετ.

Υπάρχει δηλαδή μια χρονική υστέρηση αρκετών μηνών στην εμφάνιση της τάσης των τιμών στο ράφι.

Καταναλωτής

Οι τιμές του εξαιρετικού παρθένου ελαιολάδου, την εβδομάδα που πέρασε, μετά την πτώση τους κατά 3%, παρέμειναν στα ίδια επίπεδα, σχεδόν σε όλες τις ετικέτες, σε όλες τις μεγάλες αλυσίδες λιανεμπορίου (Σκλαβενίτης, My Market, ΑΒ Βασιλόπουλος, Μασούτης, Κρητικός). Αμετάβλητες έμειναν και οι τιμές στα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας.

Η μέση τιμή στις 60 περίπου ετικέτες, παραμένει στα 13,1 ευρώ το λίτρο (εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο σε συσκευασία ενός λίτρου).

Πηγή: olivenews.gr

Για το ότι έχουμε συνθήκες πρωτοφανούς, απότομης πτώσης των τιμών ελαιολάδου, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία. Οι αριθμοί το αποδεικνύουν όπως και το παρακάτω διαφωτιστικό διάγραμμα.

Η εξέλιξη των τιμών στην Ισπανία από τον Ιανουάριο 2024 (πηγή INFAOLIVA)

Τέσσερα, λοιπόν, είναι τα ερωτήματα: Πρώτον, που βρισκόμαστε σήμερα. Δεύτερον, γιατί και πώς βρεθήκαμε εδώ που βρεθήκαμε. Τρίτον, πόσο θα κρατήσει η πτώση, πού και πότε θα σταματήσει. Και τέταρτον, θα μπορούσε κανείς να προτείνει κάτι, σαν αντίδραση, προκειμένου να επανέλθει η ομαλότητα (και ποιά ομαλότητα;).

Η σημερινή κατάσταση των αγορών

Αν και ο απότομος ρυθμός πτώσης των τιμών έχει ανακοπεί, ωστόσο αυτό δεν σημαίνει ότι η πτώση σταμάτησε επειδή βρέθηκε νέο επίπεδο ισορροπίας. Όπως έχουμε εξ αρχής επισημάνει, η υποχώρηση των τιμών σάρωσε όλα τα εμπορικά κέντρα απ’ άκρη σ’ άκρη της Μεσογείου.

Ισπανία: Σύμφωνα με το Παρατηρητήριο PoolRed το έξτρα έχει μέση τιμή 5,20 ευρώ/κιλό αλλά ο μεγαλύτερος όγκος συναλλαγών κινείται πολύ χαμηλότερα, έως και το 4,79 ευρώ/κιλό. Το lampante 1° έδειξε τις τελευταίες ημέρες σημάδια αντίστασης στα επίπεδα του 4,70 ευρώ/κιλό.

Ιταλία: Από το 9,20 ευρώ/κιλό της 1/11/2024 υποχωρεί σκαλί-σκαλί και οι τελευταίες πωλήσεις έγιναν στα 7,40 ευρώ/κιλό. Κανείς δεν προεξοφλεί το αύριο και επειδή πολλά γράφτηκαν θα χρειαστεί να δούμε αναλυτικά τα όσα συμβαίνουν, τα οποία επηρεάζουν άμεσα και την ελληνική αγορά. Πάντως ακούγονται σενάρια ακόμη και απεργίας των ελαιοπαραγωγών, να μην συγκομίσουν τις ελιές σαν αντίδραση στην πολύ χαμηλή φετινή παραγωγή σε συνδυασμό με την υποχώρηση των τιμών.

Πορτογαλία, Τυνησία, Τουρκία: Παραμένουν λίγο-πολύ στα επίπεδα της προηγούμενης εβδομάδας χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ομαλότητα στις αγορές.

Ελλάδα: Το αγοραστικό ενδιαφέρον είναι ελάχιστο. Στην πραγματικότητα έγιναν μεμονωμένες πράξεις λίγων βυτίων σε τιμές 5,0-5,25 η Μεσσηνία, στην Κρήτη αγοραστές με πωλητές δύσκολα συνεννοούνται, ενώ η Λακωνία ανεβαίνει στο 6,70-6,80 ευρώ/κιλό, πάντα για ελάχιστες πράξεις (όλες τιμές CIF άφιξη Ιταλία). Καθώς είναι η εποχή που προχωράει η συγκομιδή, ακούγονται σε διάφορα σημεία της Ελλάδας τιμές ακόμη και κάτω από τα 5 ευρώ προφανώς για να εκμεταλλευτούν τις αυξημένες ανάγκες των ελαιοπαραγωγών να καλύψουν τα τρέχοντα έξοδα. Μεγάλες όμως είναι και οι πιέσεις που δέχονται οι ελαιοτριβείς να καλύψουν με πωλήσεις από τις ποσότητες που συγκεντρώνει το «δικαίωμα» ώστε να εξοφλήσουν τα μεγάλα έξοδα και τις υποχρεώσεις της εποχής.

Ποια είναι τα αίτια της απότομης κατάρρευσης των τιμών

Τις προηγούμενες ημέρες και εβδομάδες είχαμε την ευκαιρία να παρουσιάσουμε αναλυτικά τους λόγους της κατάρρευσης των τιμών (βλ. δημοσιεύματα  Οι αγορές ελαιολάδου καταρρέουν – Σύντομη ανάλυση 7/11 και Παρατηρητήριο ελαιολάδου και επιτραπέζιας ελιάς (8/11/2024).

Εν συντομία:

• Επί δύο συνεχόμενες εμπορικές περιόδους (2022/23 και 2023/24) η παγκόσμια παραγωγή ήταν μειωμένη λόγω κυρίως της Ισπανίας και έλλειψαν περίπου 1,5 εκατ. τόνοι. Το πρωτοφανές αυτό γεγονός εκτόξευσε τις τιμές (παραγωγού αρχικά και στη συνέχεια και καταναλωτή) στα ύψη. Αποτέλεσμα της ανόδου των τιμών ήταν η μείωση της κατανάλωσης κατά 30-40%.
• Από τη στιγμή που αρχίσαμε να βλέπουμε και μπορούσαμε να προβλέψουμε ότι η επερχόμενη εσοδεία 2024/25 επανέρχεται σε φυσιολογικούς όγκους παραγωγής (1,4 εκατ. τόνους η Ισπανία και 3,2 η παγκόσμια), είμαστε σε θέση να δώσουμε στη δημοσιότητα το λογικό και αναπόφευκτο αποτέλεσμα: ότι στην παγκόσμια αγορά επανέρχεται η ομαλότητα, άρα οι τιμές (παραγωγού αρχικά και καταναλωτή στη συνέχεια) θα αποκλιμακωθούν και θα υποχωρήσουν. Μάλιστα αναφερθήκαμε σε ένα επίπεδο 5,0-5,5 ευρώ/κιλό για τα συνήθη μέσης ποιότητας έξτρα παρθένα ελαιόλαδα. Προχωρήσαμε και ένα βήμα παραπάνω γράφοντας και προτρέποντας «πούλα και μετάνοιωνε», συμβουλή που απόλυτα δικαιώθηκε από τις κατοπινές εξελίξεις. Το μόνο που πέσαμε έξω ήταν το χρονικό σημείο γιατί είχαμε προβλέψει ήταν Ιανουάριος 2025 ενώ ήρθε πολύ πιο απότομα και σύντομα το Νοέμβριο 2024. (βλέπε Πρώτες εκτιμήσεις της νέας παραγωγής 2024/25 από την Δήμητρα Αλιέως: έρχεται λαδιά!)

Που και πότε θα σταματήσει η πτώση των τιμών

Είναι η ερώτηση του «κάνε με μάγο να σε κάνω πλούσιο». Κανείς λογικός και τίμιος άνθρωπος δεν μπορεί να προβλέψει. Η μεγάλη βιομηχανία (δηλαδή Ισπανία, Ιταλία) θα πιέσει τώρα τις τιμές απέχοντας και ελαχιστοποιώντας τις αγορές που κάνει. «Θα γλύψουν τις δεξαμενές» προκειμένου να αποφύγουν να αγοράσουν την εποχή αυτή όπως κανείς δεν αγοράζει παπούτσια ή ψυγείο τις παραμονές των εκπτώσεων και της Black Friday. Αυτό αποδεικνύεται και από τα πρόσφατα στοιχεία των αποθεμάτων (βλέπε  Άδειες από ελαιόλαδο και οι ιταλικές δεξαμενές, έκθετοι οι συκοφάντες του ελληνικού ελαιολάδου και Ισοζύγιο Ισπανίας Οκτώβριος 2024 : οι δεξαμενές είναι άδειες).

Δυστυχώς, υπάρχουν κάποιοι που είτε από άγνοια είτε από συμφέρον συνεχίζουν να παραπλανούν λέγοντας, γράφοντας, «υποσχόμενοι», ότι οι τιμές θα (ξανα)ανέβουν στα επίπεδα του Σεπτεμβρίου ή και νωρίτερα. Πρό(σ)κληση προς όλους αυτούς: Αν πραγματικά το πιστεύετε και δεν κοροϊδεύετε τον κόσμο του ελαιολάδου, τότε βγείτε σήμερα να αγοράσετε μαζικά σε τιμές που ίσχυαν πριν την κατάρρευση των τιμών, δηλαδή στα 8, 9, 10 ευρώ/κιλό.

Να επαναλάβουμε και να υπογραμμίσουμε ότι από την στιγμή που η προσφορά (η παραγωγή) λίγο-πολύ, έστω με κάποια καθυστέρηση λόγω των βροχών, επανέλθει στα φυσιολογικά της επίπεδα, τότε ο πιο καθοριστικός και αποφασιστικός παράγων είναι η κατανάλωση. Όσο πιο γρήγορα αποκλιμακωθούν οι τιμές στα ράφια της λιανικής και επαναπατριστούν οι καταναλωτές ελαιολάδου που μετανάστευσαν στα σπορέλαια, τόσο γρηγορότερα θα βρούμε ένα νέο επίπεδο ισορροπίας για  όλη την αλυσίδα αξίας, εξασφαλίζοντας ένα δίκαιο εισόδημα του ελαιοπαραγωγού, ένα λογικό κέρδος για επεξεργασία/ εμπορία/ τυποποίηση/ διανομή ώστε να καταλήγει σε μια τιμή που προσελκύει τον καταναλωτή να αγοράσει.

Τι θα μπορούσε κανείς να προτείνει

Όλα όσα επιμέναμε και υπογραμμίζουμε τόσα χρόνια και ιδίως την χρονιά-δώρο, την 2022/23 (με 350.000 τόνους παραγωγή και ανερχόμενες τιμές). Δηλαδή, επενδύσεις με δύο στόχους: άμυνα απέναντι στην κλιματική αλλαγή (βλέπε νερό), επίθεση για αύξηση της κατανάλωσης και ιδίως των εξαγωγών επώνυμου τυποποιημένου. Άρα απαραίτητη προϋπόθεση  συγκρότηση Εθνικού Συμβουλίου Ελαιοκομίας κατά τα πρότυπα όχι μόνο του IOC αλλά και όσων ανάλογων φορέων χαράζουν τις τύχες του ελαιολάδου από την Καλιφόρνια μέχρι τα βάθη της Ασίας.

Επιτραπέζια ελιά

Σε εξέλιξη βρίσκεται η συγκομιδή της ελιάς Καλαμών, με την κεντρική τιμή της βασικής κατηγορίας των 200 τεμαχίων ανά κιλό να βρίσκεται στο 1,50 ευρώ το κιλό, όπως έχει γίνει γνωστό από τον Αγροτικό Ελαιουργικό Συνεταιρισμό Στυλίδας. Όμως οι ψιλές ελιές έχουν πολύ χαμηλότερη τιμή (1 ευρώ το κιλό στην κατηγορία των 281-300 τεμαχίων ανά κιλό).

Πάντως, παρά τη χαμηλή τιμή στην ψιλή ελιά Καλαμών, και δεδομένου ότι το προϊόν έχει πολλές δυνατότητες επεξεργασίας στα εργοστάσια (ροδέλες, πολτός κ.α.), δεν υπάρχει σοβαρή προοπτική να οδηγηθούν μεγάλες ποσότητες προς έκθλιψη στα ελιοτριβεία.

Σημειώνεται ότι με βάση τις εκτιμήσεις της Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωσης του κλάδου (ΔΟΕΠΕΛ), η φετινή παραγωγή επιτραπέζιας ελιάς αναμένεται στους 320 χιλιάδες τόνους: η ποικιλία Χαλκιδικής θα ανέλθει σε 185.000 τόνους, της κονσερβολιάς (Αμφίσσης) σε 25.000 τόνους και της Καλαμών σε 110.000 τόνους.

Στατιστικά

Το έλλειμμα οργανωμένης στατιστικής παρακολούθησης της αγοράς, που είναι έντονο στη χώρα μας (στην Ισπανία κυρίως αλλά και στην Ιταλία, είναι οργανωμένη και μεθοδική η παρακολούθηση της αγοράς ελαιολάδου), φιλοδοξεί να καλύψει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή που ανακοίνωσε ότι δημιουργεί «Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο Αγοράς Ελαιολάδου και Επιτραπέζιων Ελιών», ανάλογο με αυτό που υφίσταται για άλλους τομείς της αγροτικής παραγωγής.

Η Ελληνική Στατιστική Αρχή, παραμένει για τη χώρα μας μια έγκυρη πηγή, την οποία αξιοποιεί το olivenews, στο πλαίσιο της παρούσας, εβδομαδιαίας ανάλυσης του δικού μας «παρατηρητηρίου», το οποίο, ως γνωστόν, προσφέρει σταθερά ενημέρωση για όλες τις εξελίξεις κάθε Παρασκευή.

Τα πλέον πρόσφατα στατιστικά δεδομένα, απλά επιβεβαιώνουν την πτωτική πορεία στις τιμές παραγωγού ήδη από τον Σεπτέμβριο.

Στο γράφημα αποτυπώνεται η εξέλιξη των τιμών που εισπράττει ο παραγωγός ελαιολάδου και φαίνεται ότι από τον Ιανουάριο φέτος, έως και τον Σεπτέμβριο 2024, καταγράφεται πτώση 10%.

Καταναλωτής

Οι τιμές του εξαιρετικού παρθένου ελαιολάδου, υποχώρησαν την εβδομάδα που πέρασε κατά 3% (μέση τιμή 60 ετικετών έξτρα παρθένου σε πέντε αλυσίδες λιανεμπορίου: Σκλαβενίτης, My Market, ΑΒ Βασιλόπουλος, Μασούτης, Κρητικός, σε συσκευασία ενός λίτρου).

Οι τιμές στις ιδιωτικές ετικέτες των πέντε αλυσίδων έμειναν αμετάβλητες – μόνο το προϊόν του My Market υποχώρησε κατά 10 λεπτά το λίτρο, στα 10,5 ευρώ το λίτρο.

Πηγή: olivenews.gr

Αυτά που συμβαίνουν στην αγορά του ελαιολάδου είναι πρωτοφανή. Ακόμη κι αν γυρίσουμε πίσω στο 1991, που είχαμε μια μεγάλη πτώση των τιμών, τότε οι λόγοι ήταν εξωγενείς όταν κάποια «περίεργα λάδια» ξαφνικά κατέκλυσαν τη Μεσόγειο ρίχνοντας τις τιμές, αλλά χρειάστηκε ένα διάστημα 3-4 μηνών.

Αυτό που συμβαίνει τώρα είναι απότομη πτώση σχεδόν στο 50%, ενώ όμως είχε προηγηθεί ένας υπερδιπλασιασμός των τιμών.

Η δεκαετία 2013-2024

Το 2024, Ιανουάριος  – Νοέμβριος

Από το καυτό στο παγωμένο, με μόνο σίγουρα χαμένο το προϊόν, το ελαιόλαδο, καθώς αυτές οι απότομες μεταπτώσεις προκαλούν ζημιές και θύματα σε όλη την αγροδιατροφική αλυσίδα αξίας, μην εξαιρώντας τον καταναλωτή.

Γιατί οι αγορές καταρρέουν;

Είναι οι εξελίξεις τόσο γρήγορες που προχτές «αναγκαστήκαμε» να αναρτήσουμε το ρεπορτάζ «οι αγορές καταρρέουν» ώστε να δώσουμε μια εικόνα με μια σύντομη ανάλυση.

Αυτά που γράφονται από ορισμένες ιστοσελίδες ότι η πτώση οφείλεται στον Ερντογάν, στην Τυνησία, στις βροχές στην Ισπανία, είναι δείγματα είτε άγνοιας, είτε γνώσης συνοδευόμενης με ηθελημένη παραπλάνηση του αναγνωστικού κοινού.

Ο Ερντογάν

Οι εξαγωγές της Τουρκίας έχουν απελευθερωθεί από τον Ιούνιο και μάλιστα στο olivenews.gr είχαμε προβλέψει τις εξελίξεις γράφοντας την Πρωτομαγιά 2024 ότι «Το σενάριο της ημι-απελευθέρωσης των τούρκικων εξαγωγών είναι πολύ πιθανό».

Δεν είναι λοιπόν τώρα που θα προστεθούν οι 400.000 τουρκικού ελαιολάδου στο παγκόσμιο ισοζύγιο. Το μόνο που άλλαξε, όχι τώρα, αλλά πριν ένα μήνα, είναι ότι η Τουρκία κατήργησε τον δασμό των 200 δολαρίων/τόνο για το χύμα. ΑΡΑ η τωρινή πτώση των τιμών είναι τελείως άσχετη με τον Ερντογάν και την Τουρκία.

Η Τυνησία

Επίσης εξ’ ίσου αβάσιμη είναι η ερμηνεία ότι οι τιμές υποχώρησαν τις τελευταίες ώρες και ημέρες εξαιτίας της Τυνησίας. Πολύ βολικό και πιασάρικο για clickbait το «παζάρι της Τυνησίας» μόνο που γνωρίζουμε και έχουμε γράψει εδώ και μήνες ότι η Τυνησία θα έχει φέτος μια καλή χρονιά με 300 χιλ. τόνους περίπου και μάλιστα ότι πολύ πρόσφατα δέχτηκε κάποιες πολύ ευεργετικές βροχές.

ΑΡΑ ούτε η Τυνησία προκάλεσε την τωρινή απότομη πτώση των τιμών.

Οι βροχές στην Ισπανία

Ακόμη πολύ περισσότερο οι πρόσφατες βροχές στην Ισπανία, ελάχιστα έως καθόλου δεν προκάλεσαν την τωρινή απότομη πτώση των τιμών. Από τον μήνα Μάιο γνωρίζουμε ως 4Ε και έχουμε γράψει στο «Ελιά & Ελαιόλαδο» και στο olivenews.gr ότι η Ισπανία πάει για μια μεγάλη παραγωγή 1,2 έως 1,45 εκατ. τόνους με max το 1,6 εκατ. δεχόμενοι στην Ελλάδα από τους διάφορους αγροτοβομβιστές προβοκάτορες και τους ομοίους τους συνεχή υπόγειο πόλεμο. Αντιθέτως από την Ισπανία μέχρι την Αμερική, αυτές οι ποσότητες έχουν καθιερωθεί εδώ και μήνες.

ΑΡΑ, εν κατακλείδι, ούτε ο Ερντογάν, ούτε η Τυνησία, ούτε οι βροχοπτώσεις στην Ισπανία δεν προκάλεσαν την απότομη πτώση των τιμών απ’ άκρη σ’ άκρη σε όλη τη Μεσόγειο όπως είτε από άγνοια, είτε από αθέμιτα εκδοτικά συμφέροντα προβάλλονται διάφορες απόψεις.

Κι έτσι, τελικά, το αρχικό ερώτημα παραμένει: Γιατί έπεσαν και πέφτουν οι τιμές;

Η απάντηση είναι εξαιρετικά απλή, όπως όλες οι μεγάλες αλήθειες. Οι τιμές πέφτουν γιατί είχαν ανέβει υπερβολικά και απότομα, γιατί – όπως επιμένουμε να το εξηγούμε εδώ και μήνες – η ελαιοκομική χρονιά που μόλις άρχισε, η 2024/25, η παραγωγή (προσφορά) επανέρχεται στα ιστορικά φυσιολογικά της.

Γράφαμε στο editorial του 107 τεύχους του περιοδικού «Ελιά & Ελαιόλαδο» ότι «το θρίλερ τελειώνει» και στο άρθρο για την αγορά και τις τιμές: «Αν ο γνωστός παλιός κανόνας “πούλα και μετάνοιωνε” έχει μια φορά ισχύ, υπό τις σημερινές συνθήκες φαίνεται μονόδρομος». Τότε ακόμη, η αγορά λειτουργούσε άνετα μεταξύ 7,50-8,50 ευρώ/κιλό. Τα λάδια θα είχαν φύγει σε υψηλότερες τιμές προς όφελος όλων (παραγωγών και ελαιοτριβέων), σε καλύτερες ποιότητες (πριν το καλοκαίρι) και ΔΕΝ θα πίεζαν τα αποθέματα που ακόμη υπάρχουν, αφήνοντας οικονομικές ζημίες δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ και ποιότητες στα αζήτητα.

Οι τιμές σήμερα

Γράψαμε χθες ότι είναι τόσο ραγδαία η πτώση, που τα όποια νούμερα ακούγονται έχουν περισσότερο θεωρητική αξία καθώς μέσα σε λίγες ώρες ανατρέπονται. Με κάθε λοιπόν επιφύλαξη και μιλώντας πάντα για φρέσκα φετινά:

• Ισπανία: Από 5,40 τα συνήθη έξτρα, έως 5,0 τα λαμπάντε 1ο και τα ραφινέ στα 5,25 ευρώ το κιλό. Ωστόσο, στην πραγματική αγορά τιμές πώλησης (FOB) μπορούν να κλείσουν από τα 5,0 ευρώ/κιλό.
• Πορτογαλία: Έχοντας (σοφά προβλέψει και) αρχίσει τις πωλήσεις από τις αρχές Σεπτεμβρίου τώρα διώχνει και τις τελευταίες παρτίδες με 5,0 έως 5,20 ευρώ το κιλό.
• Τυνησία: Έγιναν πράξεις και κάτω από τα 5,0 ευρώ με τα βιολογικά να ανεβαίνουν έως τα 5,25 ευρώ το κιλό.
• Ιταλία: Τα 8,50 ευρώ αποτελούν μια αντιπροσωπευτική τιμή για την περιοχή της Puglia.
• Τουρκία: Τα σφάλματα των τριών απαγορεύσεων εξαγωγών των δύο προηγούμενων ετών κατέστρεψαν τον κλάδο. Σε συνδυασμό με την φετινή υπερπαραγωγή (όπως διαφαίνεται) έχουν οδηγήσει σε κάθετη πτώση των τιμών, από τα 5,40 στα 4,25 ευρώ/κιλό.
• Ελλάδα: Ισχύουν λίγο πολύ τα όσα γράψαμε χθες. Η παγωμάρα της αγοράς σε όλη τη Μεσόγειο έχει προκαλέσει συμπτώματα ασφυξίας στην ελληνική αγορά. Οι όποιες τιμές ακούγονται ελάχιστη σημασία έχουν λόγω έλλειψης αγοραστικού ενδιαφέροντος, ενώ είναι αμφίβολη η αντιπροσωπευτικότητά τους υπό την έννοια ότι σε αυτή την τιμή είναι αμφίβολο αν γίνονται άλλες συναλλαγές.
• Ελληνικές επισημάνσεις

• Ελπίζουμε σε κάποιες βροχές γιατί κάθε μέρα που περνάει όχι μόνο κατεβαίνει η πρόβλεψη της ποσότητας, ίσως και κάτω των 200.000 τόνων, αλλά υποβαθμίζονται και οι ποιότητες στους ξερικούς ελαιώνες.
• Πολύ θετικά μηνύματα χωρίς MOAH και υπολείμματα, με καλές ποιότητες στα ποτιστικά ελαιοπερίβολα.
• Μεγάλα προβλήματα έχουν κληρονομήσει τα περυσινά «άκοπα», «το κυνήγι των τσουβαλιών», οι μη ρεαλιστικές υποσχέσεις «άστο μέσα και θα δούμε».
• Οι χρόνιες διαρθρωτικές αδυναμίες της αγοράς έχουν βγει στην επιφάνεια. Ο εφησυχασμός «δεν πουλάω» γύρισε απότομα στο «πουλάω όσο-όσο» με αποτέλεσμα τα ελάχιστα βυτία προς πώληση να πολλαπλασιάζονται τεχνητά από στόμα σε στόμα, από πωλητή σε μεσίτη/broker, δίνοντας μια παραπλανητική εικόνα υπερπροσφοράς. Έτσι τελικά οι λίγοι αγοραστές βλέπουν απέναντί τους ακόμη περισσότερους πωλητές διατεθειμένους να πουλήσουν ολοένα και φτηνότερα.

Επίλογος – Συμπέρασμα

Το ελαιόλαδο και ειδικά το ελληνικό ελαιόλαδο, ζει την χειρότερη περίοδο των τελευταίων τουλάχιστον δεκαετιών.

Η λέξη «ψυχραιμία» έχει νόημα τουλάχιστον για να αποφύγουμε τα χειρότερα.

Όταν η κατανάλωση «ξυπνήσει» και η βιομηχανία θα πρέπει να κάνει μαζικές αγορές τότε θα δούμε τα νέα επίπεδα ισορροπίας. Μέχρι τότε οι αγοραστές δια της απουσίας τους θα πιέζουν προς τα κάτω ώστε το νέο σημείο επανεκκίνησης να είναι το χαμηλότερο δυνατόν.

Επιτραπέζια ελιά

Ο πρώτος συνεταιριστικός τιμοκατάλογος ελιάς Καλαμών, από τον Αγροτικό Ελαιουργικό Συνεταιρισμό Στυλίδας, έδωσε τιμή 1,50 ευρώ για την βασική κατηγορία των 200 τεμαχίων ανά κιλό. Είναι ελαφρώς υψηλότερες οι τιμές από εκείνες ιδιωτικής εταιρείας που ανακοίνωσε την προηγούμενη εβδομάδα τις δικές της τιμές.

Ο συνεταιρισμός της Στυλίδας, για τον καρπό μεγάλου μεγέθους (131-140 τεμάχια ανά κιλό), προσφέρει 2 ευρώ το κιλό και για τις ψιλές ελιές (281-300 τεμάχια ανά κιλό) τιμή 1 ευρώ το κιλό. Οι τιμές είναι κατά 20 λεπτά υψηλότερες για τις βιολογικές ελιές Καλαμών.

Το πρόβλημα, είναι ότι εξαιτίας της ανομβρίας, είναι μεγάλος ο όγκος της ψιλής ελιάς.

Στατιστικά

Στη χώρα μας, σε αντίθεση με την Ισπανία κυρίως αλλά όχι μόνον, δεν υφίσταται οργανωμένη και μεθοδική παρακολούθηση της αγοράς. Η Ελληνική Στατιστική Αρχή, ωστόσο, είναι μια έγκυρη πηγή επίσημων στοιχείων, την οποία αξιοποιεί το olivenews, στο πλαίσιο της εβδομαδιαίας ανάλυση του «Παρατηρητηρίου». Σε λίγες ημέρες, θα δημοσιοποιηθούν και στοιχεία για τις τιμές παραγωγού.

Η τιμή του ελαιολάδου στη λιανική αγορά, με βάση τα στοιχεία που δημοσιοποίησε σήμερα η Ελληνική Στατιστική Αρχή:

• το τελευταίο δωδεκάμηνο (από Οκτώβριο 2023 ως τον Οκτώβριο 2024), έχει ακριβύνει κατά 18,1%, ενώ τα τρόφιμα έχουν ανατιμηθεί κατά 1,5% και ο τιμάριθμος έχει ανέβει κατά 2,4%.
• Τον μήνα Οκτώβριο, ανατιμήθηκε κατά 3%

Καταναλωτής

Η μέση τιμή του εξαιρετικού παρθένου ελαιολάδου στα ράφια πέντε μεγάλων αλυσίδων σούπερ μάρκετ (φιάλες ενός λίτρου), διαμορφώνεται στα 13,5 ευρώ το λίτρο. Οι τιμοληψίες που διενεργεί το olivenews.gr, μέσα από τους ιστότοπους ηλεκτρονικών αγορών των αλυσίδων δείχνουν εντός εβδομάδας (από την προηγούμενη Τετάρτη ως την περασμένη Τετάρτη), μείωση τιμών σε 11 ετικέτες και αύξηση σε 4 ετικέτες, σε ένα σύνολο 60 ετικετών που συστηματικά παρακολουθούνται.

Η μέση τιμή των 60 ετικετών που είναι τώρα 13,5 ευρώ, ήταν την προηγούμενη Τετάρτη 13,61 ευρώ και ένα μήνα πριν ήταν στα 13,1 ευρώ. Δηλαδή, σε μηνιαία βάση (από αρχές Οκτωβρίου ως τώρα), η μέση τιμή έχει αυξηθεί κατά 40 λεπτά το λίτρο.

Το φθηνότερο έξτρα παρθένο ιδιωτικής ετικέτας είναι το προϊόν της αλυσίδας My Market με τρέχουσα τιμή τα 10,60 ευρώ.

Καιρός

Μετά από τον πιο ξηρό Οκτώβριο της τελευταίας 15ετίας, οι πρώτες μέρες του Νοεμβρίου πέρασαν, επιτείνοντας το πρόβλημα της ξηρασίας. Δεν έπεσε ούτε στάλα βροχής. Υπάρχουν όμως προβλέψεις που κατέγραψε το olivenews.gr, σύμφωνα με τις οποίες τις αμέσως προσεχείς ημέρες θα έχουμε βροχοπτώσεις. Είναι αναγκαίες, πλέον, όχι μόνο για μια καλύτερη συγκομιδή σε σχέση με πέρσι, που όλοι ελπίζουν και προσδοκούν, αλλά και απόλυτα αναγκαίες για το φυτικό κεφάλαιο που απειλείται. Η κατάσταση είναι κυριολεκτικά κρίσιμη σε όλη την επικράτεια και γι’ αυτό, οι λιγοστές και καθυστερημένες κυβερνητικές παρεμβάσεις για εγγειοβελτιωτικά έργα είναι καλοδεχούμενες.

Πηγή: olivenews.gr

Αυτή την εβδομάδα αγορά δεν υπάρχει, αντιπροσωπευτικές εμπορικές πράξεις δεν γίνονται.

Με βαθιά λύπη αναφέρουμε ότι οι λασποπλημμύρες στη Βαλένθια, εκτός από τις τεράστιες απώλειες σε ανθρώπινες ζωές και τις εκτεταμένες υλικές καταστροφές, δεν αναμένεται να επηρεάσουν τους ελαιώνες της περιοχής. Αντιθέτως, οι ελαιώνες εξασφάλισαν πρόσθετα υδατικά αποθέματα, τα οποία θα στηρίξουν την ερχόμενη εσοδεία του 2025/26.

Για όσους /όσες παρακολουθούν τα σταστατιστικά οι ισπανικές τιμές καταγράφουν σε μηνιαία βάση υποχώρηση από 6,5% τα λαμπάντε έως και 9,0% τα παρθένα.

Στατιστικά

Η Ελληνική Στατιστική Αρχή, η πλέον αξιόπιστη πηγή επίσημων στοιχείων υποκαθιστά (ως ένα βαθμό) το έλλειμμα ενημέρωσης για τις τιμές του ελαιολάδου στην Ελλάδα. Όπως είναι γνωστό, η Ισπανία – και όχι μόνον – διαθέτει σύστημα στατιστικής παρακολούθησης που είναι αξιοζήλευτο.

Το olivenews, στο πλαίσιο της εβδομαδιαίας ανάλυση του «Παρατηρητηρίου» – αξιοποιεί μεταξύ όλων των άλλων πηγών του – και τα δεδομένα της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής.

Στο διάγραμμα αυτό που χρονικά φτάνει ως τον Αύγουστο 2024, αποτυπώνεται η πορεία της τιμής παραγωγού για το ελαιόλαδο (πράσινη γραμμή) και η πορεία του κόστους για ενέργεια και λιπαντικά. Παρατηρείται ότι από την αρχή του έτους, τόσο το κόστος της ενέργειας, όσο και η τιμή παραγωγού ακολουθούν πτωτική τροχιά, όμως η πτώση είναι ευδιάκριτη στην πορεία της τιμής και όχι τόσο στο κόστος της ενέργειας. Είναι, λοιπόν, απόλυτα δικαιολογημένες οι διαμαρτυρίες των ελαιοπαραγωγών για τα επίπεδα των τιμών και για το υψηλό κόστος παραγωγής γενικά (ενέργειας αλλά και εργατικού κόστους, προμήθειας λιπασμάτων, φυτοφαρμάκων κ.α.).

Διευκρινίζεται ότι οι τιμές παραγωγού στο διάγραμμα, είναι οι τιμές διάθεσης των προϊόντων από τους παραγωγούς (χωρίς επιδοτήσεις), δεν περιλαμβάνουν ΦΠΑ, μεταφορικά έξοδα και διάφορες κρατήσεις υπέρ τρίτων. Ως πηγές τιμοληψίας χρησιμοποιούνται οι εμπορικές και βιομηχανικές επιχειρήσεις που αγοράζουν τα προϊόντα απευθείας από τους παραγωγούς, καθώς και οι γεωργικοί συνεταιρισμοί της χώρας που συγκεντρώνουν τα γεωργικά προϊόντα. Επίσης, συλλέγονται τιμές από διάφορους οργανισμούς που συγκεντρώνουν τα προϊόντα από τους παραγωγούς.

Επιτραπέζια ελιά

Επιλεκτική παραμένει η διαδικασία της συγκομιδής της ελιάς (ποικιλία Καλαμών) στη Φθιώτιδα (έχει ολοκληρωθεί η συγκομιδή της Κονσερβολιάς). Κι αυτό γιατί η ανομβρία και τα μικρά μεγέθη του καρπού δεν επιτρέπουν ένα γενικό μάζεμα του καρπού.

Ο πρώτος τιμοκατάλογος για την ελιά Καλαμών, αναρτήθηκε από ιδιωτική εταιρεία και προβλέπει για την κατηγορία των 200 τεμαχίων ανά κιλό τιμή 1,40 ευρώ έναντι 1,70 ευρώ που ήταν πέρσι. Στην κατηγορία των 140 τεμαχίων, η φετινή τιμή είναι 1,90 ευρώ έναντι 2,20 ευρώ πέρσι, ενώ στις ψιλές ελιές είναι επίσης χαμηλότερες φέτος οι τιμές (1 ευρώ έναντι 1,10 ευρώ στην κατηγορία των 320 τεμαχίων ανά κιλό).

Ο Αγροτικός Ελαιουργικός Συνεταιρισμός Στυλίδας δεν έχει δημοσιεύσει ακόμη τιμές, παρά μόνον έχει ανακοινώσει ότι παραλαμβάνει ελιές Καλαμών κατηγορίας μέχρι 340 τεμάχια/κιλό.

Καταναλωτής

Αυξημένες ήταν την περασμένη εβδομάδα οι τιμές στα εξαιρετικά παρθένα που τοποθετούνται στο ράφι της αλυσίδας ΑΒ Βασιλόπουλος κυρίως, αλλά και στο My Market και τον Σκλαβενίτη, όπως δείχνουν τα στοιχεία που συγκεντρώνει και επεξεργάζεται το olivenews σε εβδομαδιαία βάση για το «Παρατηρητήριο».

Το φθηνότερο εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο ιδιωτικής ετικέτας σε φιάλη 1 λίτρου είναι αυτό του My Market με τιμή 10,60 ευρώ. Μειωμένη τιμή κατά 8% έχει η ετικέτα του Σκλαβενίτη στα 12,50 ευρώ (από 13,65 της προηγούμενης εβδομάδας), αμετάβλητη έμεινε η τιμή της ετικέτας του ΑΒ (11,50 ευρώ) ενώ σταθερό στα 12,90 ευρώ είναι το έξτρα παρθένο της αλυσίδας Κρητικός.

Καιρός

Η κλιματική κρίση μπορεί να διαπιστωθεί από δύο σπάνια γεγονότα της εβδομάδας που πέρασε: Στην Ισπανία και στην περιοχή της Βαλένθια, εκτυλίσσεται μια ανθρώπινη τραγωδία με δεκάδες νεκρούς, άγνωστο αριθμό αγνοουμένων και τεράστιες καταστροφές στη γεωργία και τις υποδομές, ενώ στην Ελλάδα τεκμηριώνεται η ένταση του φαινομένου της ξηρασίας από το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών. Η ανάλυση των ιστορικών δεδομένων έδειξε ένα ανησυχητικό ρεκόρ 15ετίας.

Πηγή: olivenews.gr

Φτάσαμε ήδη στην 4η εβδομάδα της νέας ελαιοκομικής περιόδου 2024/25 με πολλά ερωτήματα και αβεβαιότητες αλλά και με αρκετές, στέρεες απαντήσεις. Η μεγάλη εικόνα, το γενικότερο πλαίσιο παραμένει και θα παραμείνει αναλλοίωτο τουλάχιστον για τους επόμενους έξι περίπου μήνες, μέχρι το Πάσχα 2025, όπως ακριβώς το περιγράψαμε με 146 λέξεις.

Τις αγορές συνεχίζει να τις κυβερνά ο «στρατηγός καιρός». Είτε βρέχει (Ιβηρική χερσόνησος, Τυνησία, Ιταλία), είτε δεν βρέχει (Ελλάδα) κάθε κίνηση στα εμπορικά κέντρα κατά μήκος της λεκάνης της Μεσογείου εξαρτάται από τα τερτίπια και τις διαθέσεις των μετεωρολογικών δελτίων.

Ισπανία-Πορτογαλία

Οι βροχοπτώσεις των τελευταίων ημερών, ναι μεν καθυστερούν την συγκομιδή αλλά βελτιώνουν τις αποδόσεις ελαιοπεριεκτικότητας ενισχύοντας και επιβεβαιώνοντας τις προβλέψεις για παραγωγές που επανέρχονται στα προ ξηρασίας φυσιολογικά επίπεδα, όπως αυτές έχουν αποτυπωθεί στο 108ο τεύχος του «Ελιά & Ελαιόλαδο» (σελίδες 14-15).

Πάντως, και παρά το γεγονός ότι τα αποθέματα στις δεξαμενές έχουν «πιάσει πάτο» οι τιμές στα λίγα, ελάχιστα φρέσκα ελαιόλαδα που πρωτοβγαίνουν κυμαίνονται στα 7,10 με 7,40 για τα έξτρα, δηλαδή οριακά υψηλότερα από τα περσινά.

Τυνησία

Οι βροχές των τελευταίων ημερών ήταν πραγματικό «μάννα εξ ουρανού» σε μια χώρα που οι ελαιώνες της είναι στην έρημο, το ελαιόλαδο αποτελεί τη βασική πλουτοπαραγωγική της πηγή, έχοντας καταφέρει με σταθερή, σκληρή και οργανωμένη προσπάθεια να βρίσκεται στην 2η-3η θέση της παγκόσμιας κατάταξης, πίσω μόνο από την Ισπανία.

Φέτος η παραγωγή της μάλλον θα ξεπεράσει τους 300 χιλιάδες τόνους κι ας μην ξεχνάμε πως πρόκειται για έξτρα παρθένο ελαιόλαδο με την υψηλότερη αναλογία βιολογικού που μπορεί κανείς να βρει παγκοσμίως.

Ιταλία

Οι βροχές ήρθαν πολύ αργά, πολύ βόρεια, αφήνοντας απ’ έξω της κυρίως ελαιοπαραγωγικές περιοχές της Puglia και του νότου. Έτσι, λοιπόν, φαίνεται πως η Ιταλία θα παραμείνει στα επίπεδα των απαισιόδοξων προβλέψεων για φετινή παραγωγή περίπου 180 χιλιάδων τόνων. Η συγκομιδή καθυστερεί με αποτέλεσμα να μην υπάρχουν τιμές για τα φρέσκα και οι τιμές των περσινών να κινούνται στα ίδια επίπεδα των 9,0-9,10 ευρώ το κιλό.

Το (φαινομενικά) περίεργο είναι πως παρά το γεγονός ότι τα ιταλικά αποθέματα είναι σε ιστορικά μίνιμουμ, η βιομηχανία βασίζεται στα όποια αποθέματα διαθέτει η ίδια και δεν δείχνει καμία ιδιαίτερη «πρεμούρα» να αγοράσει χύμα προϊόν και μάλιστα περσινό. Προφανώς έχει την εμπιστοσύνη πως θα προλάβει να αγοράσει σε ικανοποιητικές ποσότητες και ποιότητες τα φρέσκα που χρειάζεται. Δείχνει να κοιτάζει κυρίως προς Ισπανία και Πορτογαλία και πολύ λιγότερο προς Ελλάδα κι αυτό αποτελεί μια πολύ ανησυχητική ένδειξη για τα ελληνικά ελαιόλαδα.

Ελλάδα

Δυστυχώς οι ελληνικοί ελαιώνες – και όχι μόνο – φαίνεται να έχουν πέσει στη δυσμένεια των στοιχείων της φύσης. Πρόπερσι, την 2022/23 είχαμε την αντίστροφη συγκυρία. Η κλιματική αλλαγή σταματούσε στην Αδριατική θάλασσα καταδικάζοντας Ιβηρική χερσόνησο, χώρες Μαγκρέμπ βόρειας Αφρικής και Ιταλία σε χαμηλές παραγωγές. Αντίθετα η Ελλάδα και η Τουρκία ευνοήθηκαν με υψηλές παραγωγές της τάξης των 350.000 τόνων.

Φέτος οι μήνες περνούν, οι ουρανοί δεν φέρνουν βροχή, ενώ και στους ποτιστικούς ελαιώνες το πότισμα γίνεται ολοένα και πιο ασύμφορο. Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι η αναθεώρηση προς τα κάτω της προβλεπόμενης παραγωγής από τους 280 χιλ. στους 230 χιλ. τόνους.

Η άλλη μεγάλη διαφορά από το πρόσφατο παρελθόν είναι ότι οι τιμές έχουν χάσει κάθε δυναμική ανόδου, βρίσκονται σε φάση υποχώρησης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο οδηγός των Αγίων Αποστόλων (ζώνη Αθηνολιάς στη νότια Λακωνία). Ξεκίνησαν με την πρώτη δημοπρασία των 10,20 ευρώ, σε αυτή την τιμή έφυγε μια ακόμη ποσότητα, για να ακολουθήσει η άγονη δημοπρασία με υψηλότερη μη αποδεκτή τιμή των 8,10 ευρώ.

Την εβδομάδα αυτή ο Α. Σ. Αγίων Αποστόλων πούλησε μετά από διαπραγμάτευση περί τους 80-100 τόνους στην τιμή των 8,30 ευρώ/κιλό, βελτιώνοντας το 8,10 αλλά μακριά από το 10,20.

Οι Άγιοι Απόστολοι δεν είναι το μόνο παράδειγμα. Και το Μαυρολήσιο στη Χώρα Γαργαλιάνων υποχώρησε στα 7,30 (CIF Ιταλία).

Γενικότερα, η αγορά έχει σήμερα δύο όψεις:

-Τα φρέσκα φετινά δεν έχουν βγει ακόμη παρά σε δοκιμαστικές παρτίδες με πολλά ερωτήματα λόγω της ανομβρίας και απειλή δακοπροσβολών (βλ. και εδώ) καθώς το φθινοπωρινό καλοκαίρι παρατείνεται. Από την πλευρά των παραγωγών θα πρέπει να επιδειχθεί η μέγιστη προσοχή στο ζήτημα των υπολειμμάτων.

-Για τα περσινά ελαιόλαδα δεν υπάρχει αγορά, άρα ούτε και τιμές.

Ερώτημα 1ο: Πόσα είναι αυτά τα περσινά ελαιόλαδα; Στην πραγματικότητα κανείς δεν ξέρει, εκτιμήσεις των ανθρώπων της αγοράς τα υπολογίζουν στους 30 χιλ. τόνους εκ των οποίων οι 12 (;) περίπου χιλιάδες στην Κρήτη.

Ερώτημα 2ο: Τι θα γίνουν αυτά τα ελαιόλαδα; Άγνωστό. Ελάχιστα ίσως διασωθούν σαν έξτρα, αλλά και πάλι με τιμές της εποχής αυτής και των επόμενων εβδομάδων. Τα υπόλοιπα, δυστυχώς, θα καταλήξουν είτε στο οργανωμένο και ελεγχόμενο εμπόριο σαν λαμπάντε (ραφινέ), είτε θα «πατσαλιαστούν» (ανακατευτούν) με φετινά και θα πουληθούν στους ανεξέλεγκτους ανώνυμους 16κιλους τενεκέδες.

Ερώτημα 3ο: Πως προέκυψε αυτή η τεράστια ζημιά; Με μετριοπαθείς υπολογισμούς, πρόκειται για μια ζημιά που με οικονομικούς όρους κυμαίνεται στα 100 εκατ. ευρώ αν αναλογιστούμε πως πρόκειται για ελαιόλαδα που από την αρχή του 2024 ζητήθηκαν και μπορούσαν άνετα και νόμιμα να πουληθούν με 9 ευρώ.

Στατιστικά

Η Ελληνική Στατιστική Αρχή, είναι ίσως η μοναδική πηγή επίσημων στοιχείων τα οποία με επιστημονική/μεθοδολογική ακρίβεια καλύπτουν το έλλειμμα ενημέρωσης της ελληνικής διοίκησης για τις τιμές του ελαιολάδου και στην ελληνική γεωργία γενικότερα. Η Ισπανία, διαθέτει δομές παρακολούθησης της αγοράς – δημόσιες και ιδιωτικές – που κάνουν υποδειγματικά τη δουλειά τους. Η Ελλάδα, δυστυχώς, βρίσκεται πολλές δεκαετίες πίσω στον τομέα αυτό.

Το olivenews, με την εβδομαδιαία ανάλυση του «Παρατηρητηρίου», αξιοποιεί όλα τα μέσα που είναι διαθέσιμα για την ολοκληρωμένη πληροφόρηση των αναγνωστών του. Πηγές της αγοράς πάνω απ’ όλα αλλά και βάσεις δεδομένων, στατιστικές και άλλες έρευνες διεθνών οργανισμών, ο,τιδήποτε μπορεί να οδηγήσει σε χρήσιμα συμπεράσματα, τροφοδοτεί την ανάλυση αυτή. Μία πτυχή των δεδομένων αυτών, είναι τα δελτία που εκδίδει η Ελληνική Στατιστική Αρχή.

Στο διάγραμμα αυτό, αποτυπώνεται η πορεία της τιμής παραγωγού για το ελαιόλαδο (πράσινη γραμμή) και η πορεία της τιμής συνολικά της φυτικής παραγωγής – για να είναι ευχερής μια οπτική σύγκριση.

Στον Δείκτη Τιμών Εκροών οι συλλεγόμενες τιμές είναι οι τιμές διάθεσης των προϊόντων από τους παραγωγούς (χωρίς επιδοτήσεις) και θεωρούνται ως τιμές παραγωγού, χωρίς να περιλαμβάνουν ΦΠΑ, μεταφορικά έξοδα και διάφορες κρατήσεις υπέρ τρίτων. Ως πηγές τιμοληψίας χρησιμοποιούνται οι εμπορικές και βιομηχανικές επιχειρήσεις που αγοράζουν τα προϊόντα απευθείας από τους παραγωγούς, καθώς και οι γεωργικοί συνεταιρισμοί της χώρας που συγκεντρώνουν τα γεωργικά προϊόντα. Επίσης, συλλέγονται τιμές από διάφορους οργανισμούς που συγκεντρώνουν τα προϊόντα από τους παραγωγούς. Τα στοιχεία των τιμών για τις εκροές στη γεωργία, συγκεντρώνονται από 745 πηγές τιμοληψίας.

Επιτραπέζια ελιά

Επιλεκτικά ξεκίνησε η συγκομιδή της ελιάς (ποικιλία Καλαμών) στη Φθιώτιδα, ενώ ολοκληρώθηκε η συγκομιδή της Κονσερβολιάς (Αμφίσσης).

Στον Αγροτικό Ελαιουργικό Συνεταιρισμός Στυλίδας έχουν φτάσει οι ποσότητες της Κονσερβολιάς σε τιμές 1,60 ευρώ το κιλό για τα μεγάλα μεγέθη, 0,90 ευρώ για την κατηγορία των 200 τεμαχίων/κιλό και 0,55-0,60 ευρώ για τις ψιλές ελιές (μέχρι 300 τεμάχια/κιλό) ενώ ο καρπός που προορίζεται για έκθλιψη (πάνω από 300 τεμάχια/κιλό), θα δώσει στον παραγωγό, με βάση εκτιμήσεις της αγοράς, γύρω στα 6,5 ευρώ το κιλό για το εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο.

Την επόμενη εβδομάδα, ο συνεταιρισμός θα αρχίσει να παραλαμβάνει ελιές Καλαμών, οπότε αναμένεται να ανακοινωθεί η «σκάλα» των τιμών. Προς το παρόν, το μόνο που είναι δεδομένο είναι πως θα παραλαμβάνει ο συνεταιρισμός καρπό της κατηγορίας μέχρι 340 τεμάχια/κιλό.

Καταναλωτής

Αυξημένες ήταν την περασμένη εβδομάδα οι τιμές του εξαιρετικού παρθένου ελαιολάδου σε αρκετές ετικέτες στο ράφι των σούπερ-μάρκετ (φιάλες ενός λίτρου). Εννέα προϊόντα ανατιμήθηκαν από 3% έως 18%, ενώ μόλις δύο προϊόντα είχαν μειωμένη τιμή (3% έως 13%). Παρατηρούνται σημαντικές διαφορές τιμών στο ίδιο ακριβώς προϊόν από σούπερ-μάρκετ σε σούπερ-μάρκετ. Το φθηνότερο προϊόν ιδιωτικής ετικέτας τοποθετείται στα 10,60 ευρώ.

Οι τιμές στο ράφι – Προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας

Καιρός

Η ανομβρία στην Ελλάδα επιμένει λόγω του μετεωρολογικού φαινομένου που ονομάζεται αντικυκλώνας και δεν επιτρέπει την είσοδο στην ατμόσφαιρα ψυχρών αέριων μαζών που φέρνουν βροχόπτωση. Οι προβλέψεις των μετεωρολόγων, αναφέρουν ότι το φαινόμενο θα συνεχιστεί, στην πρώτη εβδομάδα του Νοεμβρίου κατά την οποία αναμένεται να βρέξει,ελπίζουμε και στους ελαιώνες. Αντίθετα, το τελευταίο διάστημα (δύο προηγούμενες εβδομάδες), υπήρξαν ισχυρές βροχοπτώσεις τόσο στην Ιβηρική χερσόνησο οι οποίες μάλιστα προκάλεσαν αναβολή της συγκομιδής, όσο και στην Τυνησία αλλά και την Ιταλία.

Πηγή: olivenews.gr

Αγαπητοί μου αναγνώστες και αναγνώστριες, το προϊόν του ελαιολάδου και μαζί του όλοι οι πραγματικοί επαγγελματίες (ελαιοπαραγωγοί, ελαιοτριβείς, έμποροι/brokers, τυποποιητές) περνάνε μια ιδιαίτερα άχαρη περίοδο. Πολλές και βαθυστόχαστες οι αναλύσεις στα ΜΜΕ και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ελάχιστο το πραγματικό προϊόν. Τα περσινά σε εμπορεύσιμη ποιοτική (ιδίως από υπολειμματικότητα) κατάσταση είναι ελάχιστα, τα φρέσκα ακόμη δεν βγήκαν, συνεπώς και οι όποιες συναλλαγές δεν αφορούν παρά ελάχιστες, ελάχιστα αντιπροσωπευτικές ποσότητες.

Μεγαλύτερο ενδιαφέρον έχουν τα μετεωρολογικά δελτία (βλέπε αναλυτικά παρακάτω) παρά το χρηματιστηριακό ταμπλό.

Συνοψίζοντας, πριν δούμε αναλυτικά τι συμβαίνει στα εμπορικά κέντρα κατά μήκος της Μεσογείου, η μεγάλη εικόνα, το γενικότερο πλαίσιο παραμένει και θα παραμείνει αναλλοίωτο τουλάχιστον για τους επόμενους έξι περίπου μήνες, όπως ακριβώς το περιγράψαμε με 146 λέξεις.

Όπως λέει και ο σοφός λαός «τα πολλά λόγια είναι φτώχεια».

Ισπανία

Βρέχει, βρέχει εδώ και μια εβδομάδα και ναι μεν η συγκομιδή καθυστερεί αλλά στις εποχές που ζούμε κάθε χιλιοστό είναι υπερπολύτιμο για την υγεία των δένδρων, για τα κελλάρια των ελαιοπαραγωγών και για την ευημερία του κλάδου.

Η καθυστέρηση της συγκομιδής εντείνει τα φαινόμενα ασφυξίας της αγοράς καθώς τα οριακά περσινά αποθέματα εξαντλούνται. Κι όμως οι τιμές πέφτουν. Η κάθε πηγή δίνει τα δικά της νούμερα, ωστόσο ένας μέσος όρος δείχνει πτώση από το πιο πρόσφατο υψηλό (από τις 20/9 περίπου) κατά 7,5% τα έξτρα (στα 6,70 με 6,75 €/κιλό), 10,4% τα παρθένα (στα 6,25-6,30 €/κιλό), και 11,8% τα λαμπάντε 1°.

Η πιο λογική εξήγηση αυτής της πτώσης είναι ότι οι αγοραστές έχουν εμπιστοσύνη πως θα προλάβουν πριν ξεμείνουν τελείως να βρουν το προϊόν που χρειάζονται σε ελαιόλαδα φρέσκα, της νέας εσοδείας, φτηνότερα από τα περσινά. Κάπως θρίλερ, αλλά με ενδιαφέρουσα εξέλιξη.

Τυνησία-Μαρόκο-Τουρκία

Τιμές σταθερές στα επίπεδα της προηγούμενης εβδομάδας και τη μεγάλη είδηση ότι στην Τυνησία, η οποία χρειάζεται λόγω της ερήμου την κάθε πολύτιμη σταγόνα βροχής, εκεί βρέχει.

Ελλάδα

Όπως προαναφέραμε, η αγορά έχει βραχυκυκλώσει στην έλλειψη προϊόντος.

Για τα περσινά υπάρχουν δύο κατηγορίες. Όσα δυσεύρετα είναι τα πραγματικά έξτρα χωρίς προβλήματα (φυσικοχημικά, οργανοληπτικά, υπολειμμάτων) μπορεί να ζητηθούν επιτυγχάνοντας τιμές από 7,20 έως και 7,70 €/κιλό.

Για τα φρέσκα φετινά υπάρχουν οι εκλάμψεις της πρώιμης Αθηνοελιάς, που όπως κάθε χρόνο ανοίγει τον χορό με τις πιο υψηλές τιμές.

Στις υπόλοιπες περιοχές η συγκομιδή ουσιαστικά δεν έχει ακόμη αρχίσει. Κάποιες δοκιμές δίνουν αντιφατικά αποτελέσματα που εξαρτώνται από έναν και μόνο παράγοντα: το νερό.

Στα ποτιστικά και όπου έβρεξε τα δέντρα έχουν μια εξαιρετική εικόνα, κατάφορτα με ελιές. Στα ξερικά, αντίθετα και όπου δεν έβρεξε, η κατάσταση είναι ανησυχητική με χαρακτηριστικά παραδείγματα την Κρήτη, τη Λέσβο που θα μπορούσε φέτος να πιάσει ακόμη και τους 20 χιλιάδες τόνους αν έπαιρνε μια-δυο καλές βροχές.

Επιτραπέζια ελιά

Η συγκομιδή του καλού και μεγάλου καρπού της πράσινης ελιάς Χαλκιδικής σχεδόν  ολοκληρώθηκε. Βρέθηκαν εργάτες, αλβανικής καταγωγής, έμπειροι και άξιοι στη δουλειά τους. Επικράτησε τιμή κοντά στα 4 ευρώ το τελάρο. Με την τιμή αυτή, έμειναν ευχαριστημένοι και οι εργάτες και οι παραγωγοί γιατί λόγω της καλής σοδειάς μαζεύτηκε εύκολα και γρήγορα ο καρπός από τα ελαιόδεντρα. Για τους καλούς εργάτες, το μεροκάματο ξεπέρασε τα 100 ευρώ.
Η αρχικά ανακοινωθείσα τιμή για 1,5 ευρώ το κιλό (στις μεγάλες ελιές), εξακολουθεί να ισχύει στην περιοχή της Χαλκιδικής. Ωστόσο, μια γενική εκτίμηση είναι πως η μέση τιμή της νέας σοδειάς κυμαίνεται από 1,05 έως 1,20 ευρώ το κιλό.

Σε πολλά περιβόλια, έχουν μαζέψει τον καλό καρπό που προορίζεται για τα εργοστάσια επιτραπέζιας ελιάς, έχουν όμως αφήσει διάσπαρτα πάνω στα δέντρα ψιλές ελιές που θα συγκομισθούν για έκθλιψη. Τα ελαιοτριβεία βρίσκονται σε αναμονή, δεν έχουν ανακοινώσει ακόμη τιμές.

Πηγή: olivenews.gr

Καλωσορίζουμε το νέο ελαιοκομικό έτος 2024/25 και αποχαιρετάμε οριστικά το 2023/24. Δυσάρεστες εκπλήξεις της τελευταίας ώρας δεν υπήρξαν, οπότε μπαίνουμε στη νέα χρονιά με το καλό, με την παγκόσμια παραγωγή να επανέρχεται στα φυσιολογικά επίπεδα  Πρώτες εκτιμήσεις της νέας παραγωγής 2024/25 από την Δήμητρα Αλιέως: έρχεται λαδιά!  ευχόμενοι ώστε να ανακάμψει και η κατανάλωση, ώστε να επέλθει η απαραίτητη ισορροπία προσφοράς-ζήτησης.

Η κατάσταση στα εμπορικά κέντρα κατά μήκος της Μεσογείου, σήμερα 4/10/2024, χαρακτηρίζεται από τρείς κυρίως παράγοντες:

1. Ελάχιστες αγοροπωλησίες
2. Σταθερότητα των τιμών με οριακές υποχωρήσεις
3. Αναμονή των επιδράσεων που θα έχουν οι σημερινές φρέσκες ανακοινώσεις για την πρόβλεψη παραγωγής 2024/25 στην Ανδαλουσία και στην Ισπανία (βλ Πάνω από 1 εκατ. τόνους η παραγωγή μόνο στην Ανδαλουσία, 1,3 εκ. η Ισπανία).

Ειδικότερα:

Ισπανία

Σχεδόν χωρίς εμπορικές πράξεις, τα έξτρα (της συνήθους/ μέτριας ποιότητας, που στην εποχή αυτή υπάρχουν) και τα παρθένα διατηρούν τις τιμές τους λίγο-πολύ σταθερές, 7,40 και 6,25 ευρώ/ κιλό αντίστοιχα, ενώ τα λαμπάντε 1^ο υποχωρούν 0,05 ευρώ/κιλό στα 6,45 ευρώ/κιλό. Οι πρώτες δοκιμαστικές εκθλίψεις σε ελαιοτριβεία δεν ήταν ικανοποιητικές οπότε πολλά θα κριθούν από τις βροχοπτώσεις των επόμενων εβδομάδων.

Ιταλία

Η είδηση είναι ότι μετά από μία μακρά περίοδο ανομβρίας βρέχει καταρρακτωδώς (βλ.Έρχονται βροχές στη δυτική Ελλάδα – Ισχυρές μπόρες στους ελαιώνες της Τοσκάνης) Οι τιμές διατηρούνται σταθερές, με τα (συνήθη) έξτρα λίγο πάνω από τα 9,0 ευρώ/κιλό, ανεπηρέαστα από την έλλειψη αποθεμάτων και την κακή αναμενόμενη εσοδεία, κάτω από τους 200 χιλιάδες τόνους. Η Ιταλία ξεμένει από αποθέματα εξαιρετικού παρθένου ελαιόλαδου

Τυνησία-Τουρκία

Πολύ περιορισμένες πωλήσεις στις ίδιες τιμές με τις προηγούμενες εβδομάδες, η Τυνησία διώχνει τα τελευταία έξτρα της (7,40 ευρώ/ κιλό) και η Τουρκία προσπαθεί να πουλήσει τα αποθέματα ραφινέ που έμειναν μετά την απαγόρευση των εξαγωγών (Οι Τούρκοι εξαγωγείς σε απόγνωση για τα συσσωρευμένα αποθέματα ελαιολάδου από την απαγόρευση εξαγωγών).

Ελλάδα

Οι προβολείς έχουν στραφεί στην προγραμματισμένη πρώτη πώληση φρέσκων ελαιολάδων από τον Α.Σ. Αποστόλων (βλέπε  Αισιοδοξία στους Αγίους Αποστόλους για την πρώιμη αθηνοελιά).  Πρόκειται για την παραδοσιακή έναρξη της ελαιοκομικής χρονιάς από την Αθηνοελιά της νότιας Λακωνίας.

Η τιμή που θα κατοχυρωθούν αυτά τα 1-2 όλα κι όλα βυτία θα πρόκειται για μία  δύσκολη εξίσωση, η οποία καλείται να ισορροπήσει μεταξύ αντιφατικών παραγόντων: Δεν μπορεί να είναι ούτε πολύ χαμηλή γιατί θα αποθαρρύνει τους παραγωγούς, δεν μπορεί όμως να είναι ούτε και πολύ υψηλή γιατί θα δημιουργήσει ψεύτικες προσδοκίες σε μία αγορά που αναμένεται να είναι πτωτική ενώ έχει αυτή τη στιγμή ένα ταβάνι τα 8,35 – 8,55 ευρώ/κιλό τα αποφορολογημένα έξτρα παρθένα της Ιταλίας μείον και τα μεταφορικά.

Κατά τα άλλα, για τα περσινά πια ελαιόλαδα όλες οι περιοχές κινούνται σε ένα ευρύ φάσμα τιμών λόγω ποιοτικών διαφορών. Έξτρα παρθένα ελαιόλαδα με χημικά ή οργανοληπτικά προβλήματα είναι σχεδόν στα αζήτητα και κινδυνεύουν να καταλήξουν σε παρθένα ή λαμπάντε όταν έρθουν τα φρέσκα.

Η Λακωνία κυμαίνεται μεταξύ 6,70 και 7,50 ευρώ/ κιλό, η Μεσσηνία μεταξύ 6,80 και 7,0 ευρώ/κιλό, ενώ στη Κρήτη επικρατούν με τιμές 7,0-7,10 ευρώ/κιλό, οι οποίες δεν αποκλείουν μεμονωμένες περιπτώσεις όπως τα 7,50 ευρώ που αγόρασε ελληνική τυποποιητική επιχείρηση ή και τα 8,0 ευρώ που πούλησε ο Α.Σ. Ζάκρου δύο βυτία, επίσης σε ελληνική τυποποιητική επιχείρηση, για ελαιόλαδο ΠΟΠ Σητείας  με εξαιρετικά φυσικοχημικά χαρακτηριστικά.

Σε ό,τι αφορά τα βιομηχανικά δεν υπάρχει αγορά παρά μόνο όταν υπάρχει κάποια συγκεκριμένη παραγγελία να εκτελεστεί με το ραφινέ ελαιόλαδο να ακούγεται περί στα 6,30 ευρώ /κιλό.

Επιτραπέζια ελιά

Τα μεγάλα τεμάχια, της πράσινης ελιάς Χαλκιδικής, απορροφώνται στα εργοστάσια στην αρχικά ανακοινωθείσα από τις μεγάλες μονάδες τιμή του 1,50 ευρώ το κιλό. Κάποιες μικρότερες μονάδες δίνουν οριακά υψηλότερη τιμή (κατά 5 λεπτά μόνον υψηλότερη). Προς ελαιοποίηση οδεύουν μετά τη διαλογή από 200 τεμάχια και πάνω, οι ψιλές πράσινες ελιές Χαλκιδικής. Στην κονσερβολιά, ωστόσο, κρατάνε τα εργοστάσια και ψιλές ελιές (230 ή και 260 τεμάχια στο κιλό).

Πηγή: olivenews.gr