Γράφει ο Μανώλης Αφραθιανάκης*
Η γέφυρα του ποταμού Αναποδάρη, στο ύψος του χωριού μου Δεμάτι (Ανατολική Μεσαρά).
Πρόκειται για ένα τετράτοξο γεφύρι, με στηθαία, ημικυκλικά τόξα, προβόλους για την μείωση της έντασης του νερού και μια σειρά καμαρολιθιών, που ενώνει τις δύο όχθες του ποταμού.
Η αριστερή καμάρα είναι μισοχωμένη από τα φερτά υλικά και τη βλάστηση, ενώ το οδόστρωμά του είναι σχεδόν επίπεδο και στο μεγαλύτερο μέρος του καλντεριμωτό.
Πρόκειται για την μεγαλύτερη πετρόκτιστη γέφυρα της Κρήτης, η οποία κτίστηκε στις αρχές της ενετικής περιόδου (1211 – 1669).
Είναι μια από τις σημαντικότερες γέφυρες του ποταμού αυτού, που είναι και ο μεγαλύτερος σε μήκος της Κρήτης, σε μια από τις πιο πλούσιες αγροτικές περιοχές του νησιού. Τα «κατεβάσματά» του ήταν πολλά και μεγάλα, γι’ αυτό και η αναγκαιότητα κατασκευής του γεφυριού.
Στη ευρύτερη περιοχή του γεφυριού είχαν πολλοί Λασιθιώτες τα μετόχια τους, κατεβαίνοντας εκεί τα καλοκαίρια με τα κοπάδια τους, ασχολούμενοι επίσης και με τις διάφορες άλλες αγροτικές εργασίες (ελιές κλπ). Με τα χρόνια, κάποιοι απ’ αυτούς, άρχισαν να μένουν και μόνιμα στην ευρύτερη περιοχή του γεφυριού.
Στην αρχαία εποχή, από την περιοχή περνούσε Μινωικός δρόμος, που ξεκινούσε από την Κνωσό και κατέληγε στον Τσούτσουρο.
Κάποια ερωτήματα, προς τους αρμοδίους του δήμου Μίνωα – Πεδιάδος, που ανήκει το γεφύρι:
Έχει χαρακτηριστεί ως παραδοσιακό διατηρητέο μνημείο;
Γιατί δε καθαρίζεται η κοίτη του, ώστε να είναι καλύτερα ορατό στους επισκέπτες?
Υπάρχει η στοιχειώδης συντήρηση του γεφυριού;
Γιατί δεν υπάρχει ταμπέλα, από τον κεντρικό δρόμο και ο κατάλληλα φτιαγμένος δρόμος, που να οδηγεί στο γεφύρι;
Αναζητήθηκαν ποτέ, αυτοί που αφαίρεσαν την πέτρινη σκαλιστή πλάκα, από τη βόρεια πλευρά του γεφυριού;
Υπάρχει πρόληψη, ώστε να προστατευτούν οι υπόλοιπες πέτρινες σκαλιστές πλάκες, που κοσμούν τη βόρεια πλευρά του γεφυριού, από επίδοξους αρχαιοκάπηλους;
* Ο κ. Μανώλης Αφραθιανάκης είναι Εκπαιδευτικός, λάτρης της φύσης και άριστος φωτογράφος
(Υ.Γ.: Ο Σύλλογος Πολιτισμού και Περιβαλλοντική Ομάδα του Εσπερινού Γυμνασίου Ηρακλείου, οι ”Μυθοκρουσμένοι”, (στην οποία ο κ. Αφραθιανάκης είναι ένας εκ’ των συντονιστών), είχαν επισκεφτεί τη γέφυρα σε μια περυσινή μυθοκρουσία με τίτλο: ”ΜΥΘΙΚΗ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΠΕΡΙΔΙΑΒΑΣΗ ΣΤΙΣ ΒΟΡΕΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΕΣ ΡΙΖΕΣ ΤΩΝ ΑΣΤΕΡΟΥΣΙΩΝ ΟΡΕΩΝ”.
