Του Ζαχαρία Καψαλάκη
Παραμονές της επανάστασης του 1878!
Ο γέρο Κόρακας προετοιμάζεται για μια ακόμη φορά για μια ακόμη επανάσταση…
Έτσι προχωρεί στο διορισμό των αρχηγών των επαρχιών που θα αναλάβουν να βγάλουν σε πέρας αυτό το μεγάλο αγώνα…
Στην κατανομή των αρμοδιοτήτων, μπορούμε να δούμε το ρόλο που είχε η Μεσαρά σ΄ αυτή την επανάσταση. Ρόλο που τον είχαν σε κάθε επανάσταση, αλλά ποτέ δεν αναγνωρίστηκε η προσφορά της συγκεκριμένης περιοχής στους εθνικούς αγώνες!
Ας δούμε αναλυτικά τα ονόματα, όπως τα παραθέτει ο Νικ. Σταυρινίδης στο βιβλίο του «Ο καπετάν Μιχάλης Κόρακας και οι συμπολεμιστές του», σελ. 936 – 937:
Αρχηγός της επαρχίας Μονοφατσίου διορίσθηκε ο Καπετάν Χαραλάμπης Αγγελιδάκης, παλαίμαχος αγωνιστής τού 1866.
Στην Αγιά Βαρβάρα, Μεγάλη Βρύση και Άγιο Θωμά διορίσθηκαν αρχηγοί ο Γιώργης Μαρής με συναρχηγό τον γέρο Καμπιτάκη.
Στην επαρχία Καινούργιου διορίσθηκε αρχηγός ο γέρο Απόστολος Κατεχάκης με συναρχηγό τον Δημήτρη Τσικριτσή ο παράτολμος και άφοβος Ζαριανός αγωνιστής τού 1866, που απολάμβανε της ιδιαίτερης αγάπης του γερό Κόρακα.
Στην επαρχία της Πυργώτισσας διορίσθηκε αρχηγός ο Καπετάν Αδάμ Δαμιανάκης από τον Άγιο Ιωάννη Φαιστού, που είχε και το αξίωμα του υπαρχηγού του Τμήματος Ηρακλείου.
Στην Γληγοριά ανέλαβε αρχηγός ο Ζ. Χελιδονάκης, στο Μαλεβίζι ο Μιχ. Καλημεράκης και στο Βενεράτο ο Γεώργ. Γερωνυμάκης.
Στην επαρχία Τεμένους διορίσθηκε αρχηγός ό Δημ. Ζουδιανός και στις Αρχάνες ο Γεώργιος Καπετανάκης.
Στην Πεδιάδα, ανέλαβε την αρχηγία ο Χατζή Γεώργιος Τυλλιανάκης ή Παπίτσας με συναρχηγούς τον Νικ. Φρουδά και τον Αντ. Τριφίτσο.
Διορίσθηκαν και για την ασφάλεια και εμπεδώσει της τάξης, τη συγκέντρωση των φόρων, της δεκάτης κ.λπ. σε κάθε επαρχία ως φρούραρχοι στο Καινούργιο ο Ευθύμης Χαριτάκης, ο Φραγκιός Καραμπακάκης, ο Μαθιός Πρεκατσούνης και ο Τζανομανωλάκης.
Στο Μονοφάτσι φρούραρχος διορίσθηκε ό Νικολής Μαράκης, στην Πέρα Ρίζα ό Γιάννης Νικολιωτάκης.
Στην Απάνω Ρίζα ό Ζαχάρης Παπαδάκης, ο Ρωμανονικολής και ο Μανώλης Φραγκιαδάκης.
Στην επαρχία της Πυργιώτισσας τη φρουραρχεία ανέλαβαν ο Κωνσταντής Πολυχρονάκης, ο Τσιτεράκης, ο Βουλής από την Γληγοριά κι ο Σταυριανάκης από το Τυμπάκι διοριστήκανε εις όλα τα χωρία για να συνάσουν τους καρπούς όλη την εσοδεία χριστιανικό και τουρκικά απ’ όλα το χωρία .
Κι ερχόμαστε τώρα στο ζήτημα των γραμματέων, που είχαν διορισθεί κοντά στους κυριότερους αρχηγούς και υπαρχηγούς του Γεν. Αρχηγού Κόρακα είχε διορισθεί αρχικά ο Νικολαΐδης ή Μολλά Γιαννάκης, που είχε διατελέσει πρωτύτερα και γραμματέας της Ορφανικής Τραπέζης.
Τον διεδέχθη όμως έπειτα από λίγον καιρόν ο Μίνως Θεμ. Στεφανάκης, πατέρας του μακαρίτη Μιχαήλ Στεφανάκη ή Σκουντάκη.
Γραμματέας του υπαρχηγού Αδάμ Δαμιανάκη ανέλαβαν ο Απόστ. Στεφανίδης από τους Βόρρους και της Επιτροπής τού Τμήματος Ηρακλείου ο Μ. Κοιλιαράκης.
Θα προσθέσουμε ακόμη εδώ, ότι έδρα της Επιτροπής δικαιοδοσίας των Ανατολικών Επαρχιών ήταν το χωριό Ζαρό, με μέλη τον Χαρίλ. Ασκούτση, τον Στυλ. Βαρδάκη και άλλους, όπως φέρει ο Ιστορικός Ψιλάκης.
