Ειδικές μαθησιακές δυσκολίες: Δυσλεξία (συνέχεια)

Της Μαρίας Μαυρουδή*

Τύποι δυσλεξίας 

Η δυσλεξίας θεωρείται ως ένα  πρόβλημα της  επεξεργασίας του γραπτού λόγου και διακρίνεται σε δύο μεγάλες κατηγορίες. Στην επίκτητη και ειδική ή εξελικτική δυσλεξία. Το παρόν άρθρο αναφέρεται στην :

* Επίκτητη δυσλεξία.
 Ο όρος αυτός έχει σχέση με τα άτομα   που  αν και έχουν κατακτήσει το μηχανισμό της ανάγνωσης, της γραφής και της ορθογραφίας, αντιμετωπίζουν κάποια δυσκολία στην επεξεργασία του γραπτού λόγου, εξαιτίας κάποιων εγκεφαλικών βλαβών .Οι εγκεφαλικές  αυτές βλάβες  είναι  αποτέλεσμα των εγκεφαλικών τραυματισμών στην πλευριοκροταφική χώρα του αριστερού ημισφαιρίου  των  αρρωστιών και των διαφόρων μολύνσεων.

Έχουν αναφερθεί διάφοροι τύποι  της επίκτητης δυσλεξίας, όπως είναι  η βαθιά δυσλεξία, η επιφανειακή δυσλεξία, η φωνολογική δυσλεξία, η άμεση δυσλεξία και η  δυσλεξία του συλλαβικού τύπου.

• Βαθιά δυσλεξία.

Τα χαρακτηριστικά που παρουσιάζει  το άτομο με  τη δυσλεξία του συγκεκριμένου είναι τα εξής:

1. Κάνει οπτικά λάθη, δηλαδή τα συνηθισμένα λάθη που κάνει ο αναγνώστης μπερδεύοντας ένα γράμμα ή μία λέξη  με μια άλλη (π.χ ΄΄φ΄΄ για ΄΄ψ΄΄, κατσαρό-καστανό)
2. Κάνει παράγωγα λάθη (π.χ οδηγώ- οδηγός)
3. Κάνει σημασιολογικά λάθη στην ανάγνωση των μεμονωμένων λέξεων (π.χ δέντρα αντι για  δάσος)

4.Έχουν δυσκολία όταν  διαβάζουν αφηρημένες λέξεις

• Επιφανειακή δυσλεξία.

Στα άτομα με επιφανειακή δυσλεξία παρατηρούνται τα επόμενα:

1. Διαβάζουν μεγαλόφωνα τις λέξεις που έχουν εύκολη ορθογραφία.
2. Διαβάζουν αρκετά καλά τις ψευδολέξεις.
3. Αντιμετωπίζουν δυσκολία στην ανάγνωση  των λέξεων με ανώμαλη ορθογραφία. (π.χ στην ανάγνωση της λέξης παύλα μπορεί να διαβάσουν πά-ύλα).
4. Κάνουν τόσο φωνημικά όσο και οπτικά λάθη.

• Φωνολογική δυσλεξία.

Τα άτομα με φωνολογική δυσλεξία παρουσιάζουν τα παρακάτω χαρακτηριστικά :

1. Διαβάζουν οικείες για αυτούς λέξεις.  Όμως δυσκολεύονται  στην ανάγνωση των μη οικείων λέξεων.
2. Δεν μπορούν να διαβάσουν καθόλου τις ψευδολέξεις.
3. Δεν κάνουν σημασιολογικά λάθη.

• Άμεση δυσλεξία.

Τα άτομα με άμεση δυσλεξία μπορούν:

1. Να διαβάσουν μεγαλόφωνα, χωρίς όμως τις περισσότερες φορές να καταλαβαίνουν την σημασία  αυτών των λέξεων .
2. Να διαβάζουν απλές ή ορθογραφικά δύσκολες λέξεις οι οποίες  τους ήταν οικείες πριν την εγκεφαλική βλάβη.
3. Δεν μπορούν όμως να διαβάσουν σωστά τις ψευδολέξεις ή τις ασυνήθιστες  λέξεις .

• Λεκτικού τύπου ή γράμμα γράμμα δυσλεξία.

Τα άτομα αυτά δεν μπορούν:

1. Να αναγνωρίσουν τις λέξεις ως ένα σύνολο ή να τις διαβάσουν με συλλαβές.
2. Να αναγνωρίζουν μεμονωμένα τα γράμματα.
3. Να διαβάζουν τη λέξη γράμμα-γράμμα, ένα κάθε φορά, ώστε στο τέλος να προφέρουν τη λέξη ως σύνολο.

*          Η Μαρία Μαυρουδή είναι δασκάλα στο 2^ο Δημοτικό Σχολείο Μοιρών