Κείμενο – φωτογραφίες: Γεώργιος Χουστουλάκης
Αν σε πολλά μέρη της Ελλάδας ο λαός έχει την τάση να φτιάχνει δικά του σενάρια, για να δικαιολογήσει μια κατάσταση, στη Κρήτη αυτό πολλές φορές γινόταν με υπερβολή και κατά που βόλευε!
Θυμάμαι από παιδί τη μέρα αυτή του Άη Γιώργη του Μεθυστή, να είναι οι περισσότεροι χωριανοί μου στη Γαλιά με παρέες, να τρώνε να πίνουν τα κρασιά τους, άλλοι σε σπίτια άλλοι στα καφενεία, και να σχολιάζουν τη σημερινή μέρα, με το δικό τους μοναδικό τρόπο.
-Για αυτό αγαπώ εγώ τον Άη Γιώργη το Μεθυστή, γιατί όσο ζούσε, δε -ν ήκανε μόνο καλές πράξες σαμ άγιος, αλλά που και που έπινε και κιανένα ποτήρι κρασάκι, γιατί το αγαπούσε κι αυτός σα και μάς!
-Και γιάντα να μη το πίνει, κακό ήκανε; Του Θεού είναι και το κρασί !
-Ε μα να μην έχουμε και εμείς οι άθρωποι του κρασού και το δικό μας Άγιο;
-Ε βέβαια, αυτός είναι δικός μας, γιατί από όλους τους Αγίους, μόνο αυτός αγάπα το κρασί, είναι ο προστάτης ολονώ τω μπεκρήδω!
Τέτοιες συζητήσεις κάνανε, και είχα την εντύπωση όχι πως τους βόλευε δηλαδή να το λένε, αλλά το πίστευαν κιόλας! Οι Γαλιανοί επειδή ήταν άνθρωποι του κρασιού, και κυρίως οι μπεκρήδες, έψαχναν ένα άγιο ο οποίος και αυτός να «είναι του φεσού ντως», να τους μοιάζει και να είναι “μπεκρής”, και τελικά τον βρήκαν στον Άγιο Γεώργιο τον «Μεθυστή».
Πάντως με αυτή τη φιλοσοφία του λαού, εύκολο ήταν στη συνείδησή τους να μπει ο Άγιος Γεώργιος ο Μεθυστής σε περίοπτη θέση στη καρδιά τους, κυρίως σε όλα τα «ξινολάινα»!
Οι περισσότεροι στα χωριά, αγράμματοι όντες, δεν ήξεραν πως πρόκειται για τον ίδιο άγιο, τον Τροπαιοφόρο δηλαδή. Οι περισσότεροι φανταζόταν πως πρόκειται για άλλον ξεχωριστό Άγιο ντόπιο, που τον φανταζόταν ίσως σαν ένα γεράκο, φτωχοντυμένο, που απλά του άρεσε η καλή παρέα και το κρασί, αλλά που ποτέ δεν μέθαγε, απλά έπινε πότε – πότε ένα ποτηράκι!
Όμως υπάρχει και άλλη εκδοχή. Επειδή στις ανακομιδές των λειψάνων, πάντα τα οστά τα ξέπλεναν με κρασί, όσο κρασί έμενε τελικά το έπιναν με αποτέλεσμα να συνδυάζεται η συγκεκριμένη μέρα 3 Νοεμβρίου της Αποκομιδής των οστών του Αγίου με το κρασί.
Γεώργιος ο Μεθυστής είναι ο Γεώργιος ο Τροπαιοφόρος
«Άγιος Γεώργιος ο Μεθυστής»: έτσι χαρακτηρίζεται από το λαό μας (όχι από τη λειτουργική πράξη της Εκκλησίας) ο άγιος μεγαλομάρτυρας Γεώργιος στη δεύτερη γιορτή του, 3 του Νοέμβρη. Ο λόγος, ότι την ημέρα εκείνη στις παραδοσιακές ελληνικές κοινωνίες άνοιγαν το καινούργιο κρασί – και το ευλογούσαν στην εκκλησία.
Ο τάφος του αγίου Γεωργίου
Στην πραγματικότητα, τη μέρα εκείνη γιορτάζεται η ανακομιδή των λειψάνων του αγίου, δηλ. η μεταφορά τους στη Λύδδα της Ιόππης (Παλαιστίνης), πατρίδα της μητέρας του, της αγίας Πολυχρονίας, ενώ ο πατέρας του αγίου, ο άγιος Γερόντιος, ήταν από την Καππαδοκία.
Στα χωριά της Μεσαράς
Χρόνια τώρα στα χωριά της Μεσαράς πατούσαν τα κρασοστάφυλα, και είχαν καθιερώσει να «ανοίγουν τα κρασιά» της φετινής χρονιά 3 του Νοέμβρη, και να τα δοκιμάζουν. Φυσικά το άνοιγμα των κρασιών γινόταν με παρέες και το σχετικό φαγοπότι. Πάνε στην εκκλησία κρασί για να το ευλογήσει ο Άγιος.
Στη δε Γαλιά ο Άγιος Γεώργιος ο Μεθυστής, ήταν ο πιό αγαπημένος Άγιος από πόλο το εορτολόγιο, ειδικά των βοσκών και των γεωργών, ή σε όσους έχουν «Γιώργηδες». Κάθε χρόνο 3 του Νοέμβρη, πάνε στην εκκλησία που γίνεται Θεία Λειτουργία, τα λεγόμενα «ταξίματα». Πάνε κρασί για να το ευλογήσει ο Άγιος, μαζί με αρτοκλασίες, για να έχουν υγεία στην οικογένεια.
Σαν εκπλήρωση του τάξιμου, παλιά πήγαιναν στον Άγιο εκτός από κρασιά και κρέας βραστό, και τυριά. Πιο πολύ βέβαια στην κανονική γιορτή του Αγίου, που γιορτάζεται 23 Απριλίου. Στη πλατεία της εκκλησίας τότε γινόταν μεγάλο γλέντι, και εκτός από αρτοκλασίες, βάζανε πολλά χαρίσματα στο Άγιο, αρνιά, κουνέλια, κοτόπουλα, τυριά, κρασιά κλπ. Αυτό γίνεται μέχρι και σήμερα, αλλά στην γιορτή του Αγίου στις 3 Νοεμβρίου, πηγαίνουν στην εκκλησία κυρίως άρτους και κρασιά, και ο παπάς αφού τα ευλογήσει, στο τέλος τα μοιράζει στους εκκλησιαζομένους μαζί με κομμάτι άρτου και αντίδωρο, δίνοντας το κρασί σε μπουκαλάκια, αρχής γενομένης από τους άνδρες, κι αν φθάσει δίνει και στις γυναίκες.
