του Πέτρου Μηλιαράκη*
Οι εντάσεις στο χώρο της Ανατολικής Μεσογείου προδήλως οφείλονται στο «ενεργειακό ζήτημα». Ως εκ τούτου για την «προσέγγιση» του θέματος ίσως είναι χρήσιμα τα εξής:
Ασφαλώς το ζήτημα «της τιμής του πετρελαίου», είναι πάντοτε ζητούμενο, ως κρίσιμο αντικείμενο όχι μόνο για την παγκόσμια οικονομία, αλλά και για τις επιμέρους οικονομίες, και κυρίως σε συνθήκες πανδημίας.
Στον παρόντα χρόνο το «πετρέλαιο» αλλά και το «φυσικό αέριο» δημιουργούν μία άλλου είδους κρίση. Η κρίση του 1971, που αφορούσε στασιμοπληθωρισμό, αιτία της είχε την αύξηση της τιμής του πετρελαίου. Στην παρούσα φάση όμως, αντιθέτως, υφίσταται κατάρρευση της τιμής του πετρελαίου. Αυτή δε η κατάρρευση, δεν είναι φαινόμενο του παρόντος μόνο χρόνου. Και τούτο διότι «βάση» της έχει το έτος 2014, λόγω αύξησης της προσφοράς.
Η ενεστώσα ύφεση της παγκόσμιας οικονομίας λόγω της πανδημίας, σε συνδυασμό με τις προσεχείς εκλογές στις ΗΠΑ εγείρουν προβληματισμούς στις μεγάλες πετρελαϊκές εταιρείες, σε σχέση με τις συμβατικές υποχρεώσεις τους στην Ανατολική Μεσόγειο, λόγω της πτώσης της τιμής του πετρελαίου, και εν γένει της ενέργειας. Ήδη δε, η Exxon Mobil «πάγωσε» τις δραστηριότητές της στην κυπριακή ΑΟΖ μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2021, και ασφαλώς όχι λόγω της Τουρκίας, αλλά λόγω της σχέσης «κόστους εξόρυξης – και οφέλους»!
- Ο ΟΠΕΚ+ ΚΑΙ Η «ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ ΤΟΥ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ»
Στη «διαδικασία» αυτή εμφανίζεται μία «νέα τάξη πραγμάτων». Είναι η συγκρότηση το έτος 2017 του λεγόμενου «ΟΠΕΚ +», ή άλλως του «ΟΠΕΚ plus». Τί αφορά άραγε αυτή η συμφωνία;
Η συμφωνία αυτή αφορά: α) σύμπραξη μεταξύ των δεκατεσσάρων κρατών μελών του ΟΠΕΚ και άλλων δέκα εκτός ΟΠΕΚ κρατών και β) συναπόφαση για μείωση της παραγωγής.
Η μείωση όμως της παραγωγής, συνεπάγεται στενότητα της προσφοράς του προϊόντος και συνεπώς συνιστά αποφασιστική παρέμβαση ώστε οι τιμές τουλάχιστον να παραμείνουν σταθερές, και πάντως όχι πτωτικές. Παραταύτα το πρόβλημα δεν λύνεται.
Και τούτο διότι λαμβάνει χώρα η λεγόμενη «διπλωματία του πετρελαίου». Σε «τι» άραγε συνίσταται αυτή η διπλωματία;
Η διαδικασία αυτής της «διπλωματίας», έφερε πολύ κοντά μέσω του ΟΠΕΚ + την Ρωσία με την Σαουδική Αραβία, τον σημαντικότερο σύμμαχο των ΗΠΑ στον κρίσιμο χώρο της Άπω Ανατολής. Μέσω όμως αυτής της «διπλωματίας», υποκρύπτονται και άλλα συμφέροντα, καθόσον η Ρωσία διεκδίκησε και διεκδικεί Σαουδαραβικές επενδύσεις. Βέβαιον όμως είναι ότι η επέκταση οικονομικών δραστηριοτήτων μεταξύ Ρωσίας και Σαουδικής Αραβίας, δημιουργεί ένα περαιτέρω «κλίμα» στο πλαίσιο της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας, με επιπτώσεις και στο γεωπολιτικό περιβάλλον. Συνεπώς, η συνεργασία αυτή αφορά και σε προεκτάσεις με ευρύτερη έννοια, λόγω της παρεμβατικής πολιτικής της Κίνας, όπως παρακάτω αναφέρεται.
- ΠΑΡΑΚΙΝΔΥΝΕΥΜΕΝΕΣ ΟΙ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ
Τούτων δοθέντων, εγείρεται το ερώτημα «τι» λαμβάνει χώρα στην παρούσα φάση, ως προς τις τιμές του πετρελαίου, και εν γένει της ενέργειας; Στην παρούσα φάση, τα πράγματα έχουν ως εξής:
Εάν ο ΟΠΕΚ +, εξακολουθούσε χωρίς διαφωνίες, τότε οι τιμές του πετρελαίου θα μπορούσε να προβλεφθούν στο επίπεδο του ± ως προς μια λελογισμένη κύμανση τους. Η κύμανση όμως αυτή επιδέχεται και άλλες παρεμβάσεις με αναφορά στην Κίνα ως εξής:
Η Κίνα που αφορά στην μεγαλύτερη αναπτυσσόμενη αγορά παγκοσμίως, λόγω της πανδημίας έχει περιστείλει σοβαρά την παραγωγή της! Έτσι υπήρξε δραματική μείωση της ζήτησης κατά 6 εκατομμύρια βαρέλια αργού πετρελαίου ημερησίως, μόλις το πρώτο τρίμηνο του έτους 2020.
Αντιστοίχως, η Λατινική Αμερική εξελίσσεται σε «χρυσωρυχείο» για την Κίνα. Στο πλαίσιο της αναζήτησης για πηγές ενέργειας, το Πεκίνο σπεύδει και συνεργάζεται με τη Βενεζουέλα, ενώ ταυτοχρόνως εστιάζει και στις αγορές χωρών όπως το Περού, η Βολιβία και η Κολομβία.
Το Πεκίνο γνωρίζει ότι η Βενεζουέλα εξάγει περίπου το 60% του αργού πετρελαίου της στις ΗΠΑ, και ασκεί παρέμβαση για δική της αγορά!..
- ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ «ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΟ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟ»
Ας επικεντρωθούμε όμως στην Ανατολική Μεσόγειο ως εξής:
Ουδεμία βεβαιότητα υπάρχει ως προς το εύρος και πλάτος των υδρογονανθράκων και ουδεμία συγκεκριμένη επιστημονική μελέτη υφίσταται μετά από έρευνες, που να αποφαίνεται για τη σχέση «κόστους και οφέλους» ως προς τις «εξορύξεις». Ειδικότερα για την επιβάρυνση του περιβάλλοντος που αφορά στο κυριότερο έννομο αγαθό, δεν υπάρχει η παραμικρή με βεβαιότητα μελέτη. Ως εκ τούτου η «διπλωματία του πετρελαίου και εν γένει της ενέργειας» δεν εστιάζει στις «χρυσοφόρες εξορύξεις» που διαφημίζονται για να υπομένει ο κόσμος τη λιτότητα στο όνομα του «μελλοντικού Παραδείσου» , αλλά στο όνομα των δικτύων διανομής, των λεγόμενων «αγωγών», μην παραλείπεται δε στη σκέψη μας το ενδεχόμενο μέσω αυτών των αγωγών της πολιτικής αποκλεισμού του Ιράν!..
- ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
Η κατακλείδα του παρόντος κειμένου αφορά στο να ληφθούν υπ’ όψιν και τα εξής:
Η παγκόσμια κοινότητα έχει αντιληφθεί ότι οι πανδημίες δεν αφορούν «τεχνητό φαινόμενο», αλλά «φυσικό φαινόμενο». Η διατροφή του «Ανθρώπου» και η υπερκατανάλωση της υπάρχουσας ενέργειας με τη δραματική επιβάρυνση του περιβάλλοντος, δημιουργούν στον Πλανήτη Γη και στον «Άνθρωπο» που κατοικεί επ’ αυτού, απροσδιορίστους κινδύνους.
Όσο η ανθρωπότητα και η παγκόσμια οικονομία δεν υιοθετούν τις εναλλακτικές πηγές ενέργειας που η ίδια η φύση παρέχει, τόσο ο «Άνθρωπος» θα είναι θύμα των ίδιων του των επιλογών!..
—————————————-
* Ο Πέτρος Μηλιαράκης δικηγορεί στα Ανώτατα Ακυρωτικά Δικαστήρια της Ελλάδας και στα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια του Στρασβούργου και του Λουξεμβούργου (ECHR και GC – EU).
