Βλέπω το (κάποτε) δημοτικό σχολείο του Πρινιά, το σχολείο μου, και με πλημμυρίζουν οι αναμνήσεις. Θυμάμαι νοσταλγικά τους αείμνηστους γονείς μου, τον πατέρα μου, και την μητέρα μου που συνέβαλαν τότε στο κτίσιμο του σχολείου με τις δύο αίθουσες (τις είχα χωρίσει τότε στο παιδικό μυαλό μου…η μεγάλη αίθουσα του δάσκαλου πατέρα μου, η μικρή αίθουσα της δασκάλας μητέρας μου).
Δάσκαλους με ευσυνειδησία και υπέρμετρο αίσθημα του χρέους τους απέναντι στα ΠΑΙΔΙΑ, τους ΓΟΝΕΙΣ και την κοινωνία.. Γιατί η κοινωνία του Πρινιά ήταν τότε πολύ διαφορετική απο την Χώρα (Ηράκλειο). Ενα χωριό με αξίες και εξέλιξη, με όλα τα καλά του Θεού, αλλά και ψηλορείτικη νοοτροπία και διαμάχες…..καλά να’ναι οι συντεκνιές, που έφερναν κοντά τους συγχωρισνούς (οι γονείς μου μόνο πόσες βαφτίσεις έκαναν). Από την άλλη πλευρά βέβαια, στον Πρινιά, οι γονείς είχαν κατανόηση, δέν παρέμβαιναν στο έργο τους, δέν ήταν επιφυλακτικοί απέναντί τους και λάμβαναν σοβαρά υπόψη τους αυτά που τους λέγανε οι δασκάλοι. Γιατί δάσκαλος κάποτε, στα δικά μου τότε μαθητικά χρόνια, ήταν στ’ αλήθεια ο καθοδηγητής της κάθε τοπικής κοινωνίας, ο εμπνευστής και ο καταλύτης της. Δύσκολο και κουραστικό ήταν τότε το έργο του δασκάλου. «Σμιλεύανε» ψυχές. Το ξέρω γιατί εγώ ζούσα την καθημερινότητά τους και σαν γονείς, και σαν δασκάλους.
Πέρα από το σχολείο, παρακολουθούσαν τα παιδιά στην δική τους καθημερινότητά, ”έβλεπαν” πίσω από τις συμπεριφορές τυχόν προβλήματα της οικογένειας, μιλούσαν με τους γονείς, ακόμα κι αν έπρεπε να πάνε να τους βρούν στο χωράφι, έκαναν συσσίτια στο παλιό σχολείο, διάβαζαν πέρα από την ώρα του μαθήματος τα παιδιά που δεν είχαν τρόπο και βοήθεια στο σπίτι…γυρνούσαν τις γειτονιές για να δούν αν διαβάζουν τα παιδιά, όταν είχαν διαγωνισμούς. Για να μην ξεχνιόμαστε, βέβαια ηταν κι αυτή η “βίτσα” που έκανε την δουλειά της όταν δέν “έπεφτε λόγος”. Και ο πρώτος που δοκίμαζε τα αποτελέσματά της….φυσικά εγώ….προς γνώσιν και συμμόρφωσιν των υπολοίπων. Τώρα που το σκέφτομαι, μπορεί μερικές φορές να ήταν αναγκαίο.
Θυμάμαι όταν ήρθε το ηλεκτρικό ρεύμα στον Πρινιά, ολόκληρη γιορτή ετοίμασαν. Είχαν έρθει και οι επίσημοι για την ηλεκτροδότηση. Ακόμα θυμάμαι τα λόγια όταν τους δίναμε τα λουλούδια” το δημοτικό σχολείο Πρινιά σας καλοσωρίζει και σας προσφέρει αυτά τα λίγα λουλούδια, για τις υπηρεσίες που προσφέρετε σε εμάς και στην πατρίδα μας”.
Και τις Κυριακές πάντα στο ψαλτήρι της Εκκλησίας τού χωριού ο πατέρας μου, με τον Παπα Ησύχιο μπροστά, και τα παιδιά εναλλάξ έλεγαν το «ΠΙΣΤΕΥΩ» ή το «ΠΑΤΕΡ ΗΜΩΝ», ανάλογα με τη σειρά τους.
Και οι εκδρομές; Σιδερόσπηλια, Αγιος Παντελεήμονας, Γοργολαίνη αλλά και οργανωμένες, αξέχαστες, μακρυνές,Κνωσσός, Φαιστός, Καλυβιανή, …Ντραγκοχρήστος Τravel της εποχής.
Τις Εθνικές γιορτές οι πρόβες γίνονταν σαν μια γιορτή! Όλο το σχολείο παρατεταγμένο, τραγουδώντας εμβατήρια (αυτά που σήμερα λένε ευτυχώς οι φαντάροι), ούτε μαγνητόφωνα ούτε μπάντες για να κρατάμε τον ρυθμό. Τον κρατούσε ο πατέρας μου με την “βίτσα”.
Οι γιορτές οι Εθνικές μας, περιελάμβαναν πάντα θεατρική παράσταση, που γινόταν στο σχολείο με κανονική σκηνή, σκηνικά, ποιήματα και σκετς που συμμετείχαμε όλοι.
Ποτέ δεν θα ξεχάσω, τις ώρες που περνούσε με τη μητέρα μου (την κα Μαρίκα που θυμάμαι που έλεγε πως ένιωθε χαρά και ικανοποίηση ως δασκάλα, κάθε φορά που έβλεπε ότι ο κόπος της δικαιώνεται) στη μεγάλη αίθουσα του σχολείου, γονατισμένοι πάνω από μέτρα χαρτιού να ζωγραφίζουν με μπογιές και κάρβουνο τα σκηνικά! Με κατασκευαστικό δημιουργικό οίστρο μοχθούσαν για να φτιάξουν το καλύτερο με τα πενιχρά μέσα που διέθεταν, για να χαρεί το χωριό ολόκληρο τα παιδιά του, που θα γίνονταν για μερικές βραδιές συνεχόμενες οι ηθοποιοί των παραστάσεων του ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΜΑΣ!
Οι τελετές λήξης της κάθε σχολικής χρονιάς είχαν πάντα έκθεση χειροτεχνίας, αγοριών και κοριτσιών, που γινόταν επί μέρες στο σχολείο και την επισκέπτονταν όλοι οι κάτοικοι κι ακόμα κι από διπλανά χωριά ! Και φυσικά γυμναστικές επιδείξεις με παιχνίδια για όλα τα παιδιά του χωριού !!!
Στου σχολείου την αυλή, είχε φτιάξει κήπο με καλλωπιστικά φυτά και ζαρζαβατικά κι όταν κάναμε μάθημα Φυσικής Ιστορίας, αν είχαμε εξαντλήσει τα φυτά του κήπου, αρχίζαμε τις βόλτες σε κοντινά κτήματα και εκτάσεις, κάνοντας βιωματικά το μάθημα. της επαφής μας με τον κόσμο που μας περιέβαλλε.
Εκείνο που ξεχώριζε τον πατέρα μου ιδιαίτερα, ήταν η ΑΓΑΠΗ του για τις επιστήμες και η αγωνία του να δώσει σε μας τα παιδιά, εκείνο το φτερούγισμα της σκέψης, που την στέλνει έξω από την πεπατημένη και η προσπάθειά του να μας εξωθεί σε εκρήξεις αποριών και ερωτήσεων…..
Ολόκληρο εργαστήριο πειραμάτων φυσικής και χημείας είχε φτιάξει μόνος του, με δοκιμαστικούς σωλήνες, ξύλα και σχοινάκια, ελάσματα και σύρματα κι ό,τι άλλο μπορούσε να εμπνευστεί, για να έχει με παραδείγματα την εξήγηση του κόσμου που μας περιβάλλει για τα αδηφάγα μάτια μας.Η ώρα του πειράματος ήταν η καταξίωσή του. Η προσήλωσή του στην μαγεία της αποκάλυψης της γνώσης μέσα από το διαρκές εμπεριστατωμένο διάβασμα, και τις πραγματικές αξίες. Σε εμένα για παράδειγμα ποτέ δεν μου είπε τα θέματα που θα έβαζε στις εξετάσεις. Αδιανόητο αλλά αληθινό. Και αναπολώ πάντα με καμάρι την ικανοποίησή του, που εκδηλωνόταν στο βλέμμα και την διάθεσή του, κάθε φορά που ήξερε πως είχε δώσει στα μυαλά μας φτερά για να πετάξουν στον ουρανό της γνώσης αλλά και στην καρδιά μας την ικανοποίηση πως ο κόσμος που ανοίγεται μέσα στις σελίδες των βιβλίων μας ήταν μια κατάκτηση εφικτή και καθόλου ουτοπική!
Πολλοί επιστήμονες του χωριού θεωρώ ότι οφείλουν την επιμονή τους και την επιτυχία τους στον Δάσκαλο τους που τους έδειξε το δρόμο !!!
Και πολλοί από εμάς γίναμε ασυμβίβαστοι με την ευτέλεια, επειδή ακριβώς γαλουχηθήκαμε από την ακεραιότητα του χαρακτήρα τέτοιων δασκάλων. Που είχα την τύχη να τους έχω γονείς.
Κείμενο: Λάμπρος Παπαδάκης
