Το Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου είναι από τα πιο σημαντικά της χώρας. (Φωτογραφία: ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΖΑΒΟΣ)
ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ
Βρίσκεται στο κέντρο της πόλης και είναι ένα από τα πιο μεγάλα και ενδιαφέροντα μουσεία της Ελλάδας. Ιδρύθηκε το 1908 για να στεγάσει τις πρώτες συλλογές κρητικών αρχαιοτήτων και σήμερα φιλοξενεί 7.500 εκθέματα, αντιπροσωπευτικά δείγματα από τη Νεολιθική εποχή μέχρι τους ρωμαϊκούς χρόνους. Η συλλογή του με τις μινωικές αρχαιότητες είναι η πιο αξιόλογη στον κόσμο και δίκαια θεωρείται το σημαντικότερο μουσείο του μινωικού πολιτισμού. Ανάμεσα στα αριστουργήματα της μινωικής τέχνης που παρουσιάζονται θα δείτε τις θεές των όφεων, τις πινακίδες Γραμμικής Β από την Κνωσό, τον Δίσκο της Φαιστού κ.ά.
Το σημερινό κτίριο του μουσείου οικοδομήθηκε μεταξύ 1935 και 1958 σε σχέδια του αρχιτέκτονα Πάτροκλου Καραντινού και χαρακτηρίστηκε πρωτοποριακό δείγμα του μοντέρνου αρχιτεκτονικού κινήματος.
Έως τον Μάρτιο του 2020 παρουσιάζεται η περιοδική έκθεση «Δαίδαλος. Στα ίχνη του μυθικού τεχνίτη», στην οποία αναδεικνύεται η επινοητικότητα των αρχαίων τεχνιτών σε ένα ευρύ φάσμα πρακτικών και τεχνών.
• Ξανθουδίδη και Χατζηδάκη 1, Ηράκλειο, τηλ. 2810-279000, heraklionmuseum.gr. Ώρες λειτουργίας: από 15/04 έως 31/10 2019 Δευτέρα και Τετάρτη-Κυριακή 08.00-20.00, Τρίτη 10.00-20.00. Είσοδος: 10 ευρώ (Μουσείο και Κνωσός: ενιαίο 16 ευρώ).
ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΡΕΘΥΜΝΟΥ
Το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης δημιουργήθηκε από τη συνένωση της παλιάς Δημοτικής Πινακοθήκης «Λ. Kανακάκις» και του Κέντρου Σύγχρονης Εικαστικής Δημιουργίας. Η μόνιμη συλλογή του αριθμεί περί τα 680 έργα σύγχρονων Ελλήνων καλλιτεχνών, αντιπροσωπευτικά δείγματα της ελληνικής εικαστικής πραγματικότητας από το 1950 έως σήμερα. Στεγάζεται σε ένα βενετσιάνικο κτίριο στο κέντρο της Παλιάς Πόλης του Ρεθύμνου, πρώην εργοστάσιο σαπουνιού και από τους πρώτους βιομηχανικούς χώρους που λειτούργησαν στο νησί.
Στο φετινό καλοκαιρινό πρόγραμμα θα δείτε τις εκθέσεις: «Blind Date, εκδοχές πολιτισμικής ιθαγένειας», σε επιμέλεια Αντώνη Βολανάκη, και «Eric Giovon: Creative Varieties», σε επιμέλεια Ελευθέριου Οικονόμου.
• Μεσολογγίου 32, Ρέθυμνο, τηλ. 28310-52530, cca.gr. Ώρες λειτουργίας: Τρίτη-Παρασκευή 09.00-14.00 και 19.00-21.00, Σάββατο-Κυριακή 10.00-15.00. Είσοδος: 3 ευρώ.
ΝΑΥΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ
Μέσα από 2.500 εκθέματα το Ναυτικό Μουσείο εξιστορεί τη ναυτική παράδοση της Κρήτης. (Φωτογραφία: Στέλιος Παπαρδέλας)
Στο κεντρικό κτίριο του φρουρίου Revelino del Porto, το οποίο είχαν φτιάξει οι Βενετοί για την οχύρωση του λιμανιού των Χανίων, ιδρύθηκε το 1973 με σκοπό την προώθηση της ναυτικής παράδοσης και της ιστορίας του νησιού. Οι συλλογές του έχουν οργανωθεί σε τρεις εκθέσεις. Η μόνιμη συλλογή περιλαμβάνει 2.500 κομμάτια, όπως κειμήλια, πίνακες ζωγραφικής, χάρτες, φωτογραφίες, μοντέλα πλοίων, ναυτικό εξοπλισμό κ.ά., τα οποία παρουσιάζονται σε ενότητες και με χρονολογική σειρά από την Εποχή του Χαλκού μέχρι σήμερα. Η δεύτερη έκθεση παρουσιάζει μια μεγάλη συλλογή κοχυλιών από διάφορα μέρη του κόσμου και η τρίτη είναι αφιερωμένη στην αρχαία και την παραδοσιακή ναυπηγική, με κυριότερο έκθεμα το ανακατασκευασμένο πλοίο της Μινωικής εποχής «Μινώα», πιστό αντίγραφο αρχαίου εμπορικού.
• Ακτή Κουντουριώτη, Χανιά, τηλ. 28210-91875, mar-mus-crete.gr. Ώρες λειτουργίας: Δευτέρα-Σάββατο 09.00-17.00, Κυριακή 09.00-17.30. Είσοδος: 3 ευρώ.
ΜΟΥΣΕΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΡΗΤΗΣ
Το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης – Πανεπιστήμιο Κρήτης ερευνά τις φυσικές ιδιομορφίες των χωρών της Μεσογείου. Στόχος των προγραμμάτων και των δράσεών του είναι η διατήρηση, η διαχείριση και η ανάδειξη της φυσικής κληρονομιάς του μεσογειακού περιβάλλοντος. Η συλλογή του αναπτύσσεται σε θεματικές ενότητες που περιλαμβάνουν δείγματα και εκθέματα από την κεντρική και την ανατολική Μεσόγειο, τα οποία περιγράφουν 8.000 χρόνια πολιτισμού. Αξίζει να σταθείτε στις ενότητες «Μεγαδιοράματα» και «Ζωντανό Μουσείο», για να παρατηρήσετε τη ζωή στα οικοσυστήματα της Μεσογείου. Γνωρίστε τις περιοχές του Δικτύου NATURA 2000 της Κρήτης και μπείτε στον «Εγκέλαδο», τη σεισμική τράπεζα του μουσείου, όπου γίνεται προσομοίωση των συνθηκών πραγματικής σεισμικής δραστηριότητας.
Το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης μέσα από τα εκθέματά του εστιάζει στην ανάδειξη του φυσικού περιβάλλοντος της Μεσογείου. (Φωτογραφία: ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΖΑΒΟΣ)
Φέτος –για πρώτη φορά σε ελληνικό μουσείο– δύο λαμπραντόρ συμμετέχουν στις δράσεις που αφορούν τα παιδιά, ενισχύοντας τη διαδικασία της βιωματικής μάθησης.
• Λεωφ. Σοφοκλή Βενιζέλου, Κόλπος Δερματά, Ηράκλειο, τηλ. 2810-393630, nhmc.uoc.gr. Ώρες λειτουργίας: Δευτέρα-Παρασκευή 09.00-21.00, Σαββατοκύριακο 10.00-21.00. Είσοδος: 7,50 ευρώ
ΜΟΥΣΕΙΟ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΕΥΘΕΡΝΑΣ
Το Μουσείο Αρχαίας Ελεύθερνας αφηγείται πώς ήταν η ζωή –ιδιωτική, κοινωνική, θρησκευτική και πολιτική– στην περιοχή κατά την αρχαιότητα. (Φωτογραφία: ΕΦΗ ΠΑΡΟΥΤΣΑ)
Ο αρχαιολογικός χώρος της Αρχαίας Ελεύθερνας απέχει 30 χλμ. από την πόλη του Ρεθύμνου και ο κύριος ανασκαφικός τομέας της απλώνεται στους λόφους Πυργί και Νησί. Το μουσείο εγκαινιάστηκε το 2016 και θεωρείται πρότυπο, καθώς βρίσκεται δίπλα στην αρχαία πόλη και είναι το πρώτο μουσείο εντός αρχαιολογικού χώρου στην Κρήτη. Οι τρεις αίθουσές του στεγάζουν αντικείμενα καθημερινής ζωής και έργα τέχνης από το 3000 π.Χ. έως το 1300 μ.Χ., και παρουσιάζουν πώς ήταν η δημόσια, η πολιτική, η θρησκευτική, η κοινωνική και η ιδιωτική ζωή στην Ελεύθερνα, καθώς και ένα αφιέρωμα στις νεκροπόλεις της περιοχής.
Ενδιαφέρον όμως έχουν και οι δράσεις –επιστημονικές και πολιτιστικές– που διοργανώνονται καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Φέτος το καλοκαίρι, με αφορμή τις εκδηλώσεις για τη συμπλήρωση τριών χρόνων από τη λειτουργία του μουσείου, φιλοξενείται η περιοδική έκθεση «Κρητών πόλεις. Η μαρτυρία των νομισμάτων», σε συνδιοργάνωση με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ρεθύμνου, το Πανεπιστήμιο Κρήτης και τη Νομισματική Συλλογή της Alpha Bank, όπου παρουσιάζονται νομίσματα από την πλούσια παραγωγή της Κρήτης, καθώς κατά την Κλασική και την Ελληνιστική περίοδο λειτουργούσαν 40 νομισματοκοπεία στο νησί.
• Ελεύθερνα Μυλοποτάμου, Ρέθυμνο, τηλ. 28340-92501. Ώρες λειτουργίας: Δευτέρα και Τετάρτη-Κυριακή 10.00-18.00. Eίσοδος: 4 ευρώ.
ΠΑΛΑΙΟΝΤΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΡΕΘΥΜΝΟΥ
Το Τέμενος Μασταμπά, με τους εννέα τρούλους, τα κελιά και το Ηγουμενείο, έχει παραχωρηθεί στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας και λειτουργεί ως Παλαιοντολογικό Μουσείο. Η συλλογή του παρουσιάζει ένα σημαντικό μέρος της εξελικτικής πορείας της Κρήτης, των γεωλογικών και των παλαιοντολογικών μεταβολών που υπέστη σε βάθος 300 εκατομμυρίων ετών. Ξεχωρίζουν οι νάνοι κρητικοί ελέφαντες, οι νάνοι ιπποπόταμοι και τα πολύμορφα κρητικά ελάφια, ιδιαίτερα το ροπαλοφόρο ελάφι του Ρεθύμνου (Candiacervus ropalophorus), από το οποίο είναι εμπνευσμένο και το λογότυπο του μουσείου. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει και ο κήπος του, όπου έχουν φυτευτεί πλάτανοι, νεραντζιές, κουτσουπιές, ελιές, χαρουπιές, κρητικοί φοίνικες, πικροδάφνες και δάφνες, αγριοτριανταφυλλιές, λεβάντα, δίκταμο, λυγαριές, δεντρολίβανο και άλλα φυτά που ευδοκιμούν στην Κρήτη.
• Σαθά και Μαρκέλου, Ρέθυμνο, τηλ. 28310-23083, gnhm.gr. Ώρες λειτουργίας: Δευτέρα-Σάββατο, 09.00-15.00. Είσοδος: 3 ευρώ.
ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ
Το Μουσείο Καζαντζάκη έχει υιοθετήσει τις νέες τεχνολογίες, παρουσιάζοντας το εκθεσιακό υλικό του με σύγχρονο τρόπο. (Φωτογραφία: ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΖΑΒΟΣ)
Το Μουσείο Νίκου Καζαντζάκη βρίσκεται στο χωριό Μυρτιά Ηρακλείου. Ιδρύθηκε το 1983 από τον Γιώργο Ανεμογιάννη, συγγενή του Νίκου Καζαντζάκη. Σημαντική βοήθεια προσέφερε η Ελένη Σαμίου-Καζαντζάκη, δεύτερη σύζυγος του μεγάλου λογοτέχνη. Η βασική συλλογή περιλαμβάνει χειρόγραφα και σημειώσεις του Νίκου Καζαντζάκη, δείγματα αλληλογραφίας με μεγάλους στοχαστές, πολιτικούς και σύγχρονους ομοτέχνους του, πρώτες εκδόσεις, σπάνιο φωτογραφικό υλικό, αναμνηστικά από τα ταξίδια του, μακέτες και κοστούμια από θεατρικές παραστάσεις έργων του και πολλά ακόμα κειμήλια.
Το Φεστιβάλ Λόγου και Τέχνης, που διοργανώνει το μουσείο για τέταρτη χρονιά, θα πραγματοποιηθεί από 8 έως 14 Ιουλίου 2019 με εκδηλώσεις στη Μυρτιά, αλλά και στην πόλη του Ηρακλείου. Αφετηρία της φετινής διοργάνωσης είναι το βιβλίο «Ταξιδεύοντας: Ιαπωνία – Κίνα» με ένα πρόγραμμα-περιπλάνηση στην ιστορία και στον πολιτισμό της Κίνας μέσα από τα μάτια του Νίκου Καζαντζάκη.
• Μυρτιά Ηρακλείου, τηλ. 2810-741689, kazantzaki.gr. Ώρες λειτουργίας: ∆ευτέρα-Κυριακή 09.00-17.00. Είσοδος: 5 ευρώ.
ΜΟΥΣΕΙΟ ΛΥΧΝΟΣΤΑΤΗΣ
Στα παράλια του Δήμου Χερσονήσου Ηρακλείου, σε μια έκταση 7.000 τ.μ. μπορείτε να επισκεφτείτε ένα φυσιο-λαογραφικό μουσείο διαφορετικό από τα άλλα. Η πλήρης ονομασία του μουσείου είναι «Λυχνοστάτης, Μουσείο της Πέτρας και της Μαντινάδας» και ανήκει στην κατηγορία «υπαίθρια μουσεία». Στόχος του είναι η διατήρηση και η προβολή της παραδοσιακής ζωής και του λαϊκού πολιτισμού της Κρήτης. Είναι ένας χώρος που μεταφέρει την ατμόσφαιρα της ζωής στην επαρχία από τα τέλη του 19ου αιώνα έως και τον 20ό. Δημιουργήθηκε από τον επίκουρο καθηγητή Οφθαλμολογίας και συλλέκτη – λαογράφο Γιώργο Μαρκάκη την περίοδο 1986-1992 και για την κατασκευή του χρησιμοποιήθηκαν μόνο πέτρα, ξύλο και πηλός. Στους χώρους του αναπτύσσονται τέσσερις θεματικές συλλογές: Λαογραφική (λαογραφικά-εθνογραφικά στοιχεία), Φυσιογνωστική (κρητική χλωρίδα και ορυκτός πλούτος), Καλλιτεχνική (λαϊκή τέχνη και πολιτιστική παράδοση), Προβιομηχανική Τεχνολογία (εργαλεία που δείχνουν την τεχνογνωσία περασμένων εποχών). Πρόκειται για ένα βιωματικό μουσείο, όπου θα δείτε χαρουπόμυλο, αλώνι, καζάνι, ελαιοτριβείο, κρητικό μιτάτο (η καλύβα των βοσκών στα ορεινά), περιβόλι, τσαγκαράδικο, εργαστήρι αρωματικών φυτών, καφενείο και πολλά ακόμα.
• Χερσόνησος, Ηράκλειο, τηλ. 28970-23660, lychnostatis.gr. Ώρες λειτουργίας: καθημερινά εκτός Σαββάτου 09.00-14.00. Είσοδος: 6 ευρώ.
ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΡΗΤΙΚΩΝ ΒΟΤΑΝΩΝ
Οι επισκέπτες του Μουσείου Κρητικών Βοτάνων μαθαίνουν να εντοπίζουν τα φαρμακευτικά φυτά του νησιού.
Αποτελεί παράρτημα του Ινστιτούτου Θεολογίας και Οικολογίας της Ορθόδοξης Ακαδημίας Κρήτης, που έχει ως αντικείμενο την προστασία του φυσικού κόσμου και τη διατήρησή του για τις επόμενες γενιές – γι’ αυτό και όλες οι δραστηριότητες που αναπτύσσει έχουν ως αφετηρία τους την αειφορία. Το μουσείο βρίσκεται στο Κολυμπάρι Χανίων και διαθέτει περίπου 6.000 κρητικά βότανα, τα οποία συλλέγει συστηματικά από το 1964 ο Γάλλος καθηγητής Βοτανικής Ζακ Ζαφράν. Είναι ανοιχτό σε ερευνητές, φοιτητές, μαθητές και στο ευρύ κοινό όλο τον χρόνο. Σκοπός του είναι η ανάδειξη του πλούτου της κρητικής χλωρίδας, αλλά και της ευθύνης που έχουμε όλοι για την προστασία των απειλούμενων ειδών. Δηλώστε συμμετοχή στις «Κρητικές στράτες», τις ημίωρες υπαίθριες περιηγήσεις στα καλντερίμια της περιοχής, όπου με τη βοήθεια του κ. Ζαφράν οι επισκέπτες μαθαίνουν να εντοπίζουν τα βότανα και τα ενδημικά είδη, με έμφαση στα φαρμακευτικά και αρωματικά φυτά.
• Κολυμπάρι Χανίων, τηλ. 28240-22500, oac.gr. Ώρες λειτουργίας: Δευτέρα-Παρασκευή 09.00-14.30. Είσοδος ελεύθερη.
ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ «ΚΡΗΤΙΚΟ ΣΠΙΤΙ»
Το Λαογραφικό Μουσείο «Κρητικό Σπίτι» είναι δημιούργημα της Ασπασίας Μπικάκη και της Ειρήνης Κουμανδράκη. Bρίσκεται στο κέντρο της πόλης των Χανίων και στους χώρους του ο επισκέπτης θα γνωρίσει τη ζωή και τις ασχολίες των κατοίκων της υπαίθρου μέχρι και το πρώτο μισό του 20ού αιώνα, μέσα από αντικείμενα καθημερινής χρήσης. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα υφαντά και τα κεντήματα, όπως οι πίνακες με σκηνές από ήθη και έθιμα του τόπου. Όλα είναι δημιουργίες που έφτιαξαν οι ιδρύτριες του μουσείου και οι μαθήτριές τους στα εργαστήρια υφαντικής, αντιγράφοντας πιστά σχέδια που έχουν συλλέξει από ολόκληρη την Κρήτη.
• Χάληδων 46, Χανιά, τηλ. 28210-90816. Ώρες λειτουργίας: Δευτέρα-Σάββατο 09.00-18.00, Κυριακή 11.00-18.00. Είσοδος: 2 ευρώ.
Πηγή: kathimerini.gr – Παγώνα Λαμψάτη
