Της Μαρίας Μαυρουδή*
Η Δυσλεξία είναι μια συνηθισμένη μορφή μαθησιακής δυσκολίας, όπου το άτομο, τόσο μικρής όσο και μεγάλης ηλικίας, εμφανίζει κάποιες δυσκολίες στο να μπορέσει να αναλύσει τις λέξεις σε ακουστικές μονάδες συλλαβικής βάσης και να συνθέσει παράλληλα τις συλλαβικές ακουστικές μονάδες σε λεξικά σύνολα τα οποία έχουν εννοιακό περιεχόμενο.
Όσα άτομα έχουν διαγνωστεί με δυσλεξία τις περισσότερες φορές δυσκολεύονται να αντιληφθούν τις ομοιότητες που έχουν οι αρχικοί ήχοι των λέξεων.
Ορισμοί
Έχουν διατυπωθεί διάφοροι ορισμοί σχετικά με τη δυσλεξία.
Ένας απλός ορισμός της δυσλεξίας θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι είναι μία εξελικτική διαταραχή των ακαδημαϊκών δεξιοτήτων (ανάγνωση, γραφή, αντίληψη μαθηματικών). Τα δυσλεξικά άτομα δυσκολεύονται να μάθουν μέσω της γραπτής ή προφορικής γλώσσας, χωρίς όμως να υπάρχει κάποιος προφανής λόγος (τραύμα, πνευματική καθυστέρηση κτλ.)
Η παγκόσμια ομοσπονδία της νευρολογίας χαρακτηρίζει τη δυσλεξία ως ” τη διαταραχή που φανερώνεται από τις δυσκολίες που παρουσιάζει το άτομο στην εκμάθηση του διαβάσματος, ανεξάρτητα από την επαρκή νοημοσύνη και τις κοινωνικές και πολιτιστικές ευκαιρίες του .
Η δυσλεξία εμφανίζεται στο 10-15% των παιδιών της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης (Αγόρια-Κορίτσια=4:1). Το 1/3 των παιδιών παρουσιάζει διαταραχές και στο γραπτό και στον προφορικό λόγο.
Ενδείξεις της δυσλεξίας
Στα περισσότερα δυσλεκτικά άτομα εμφανίζονται:
1.Δυσκολίες στο γραπτό λόγο
2.Δυσκολίες στη γραφή των γραμμάτων
3.Σοβαρά προβλήματα στην ορθογραφία
4.Αργός ρυθμός στη μάθηση της ανάγνωσης
Σε ορισμένα δυσλεκτικά άτομα εμφανίζονται:
1.Δυσκολίες στα μαθηματικά, κυρίως στην αφομοίωση των συμβόλων και των μορφών όπως οι πίνακες πολλαπλασιασμού
2.Προβλήματα στη βραχυπρόθεσμη μνήμη και οργάνωση
3.Δυσκολίες στην παρακολούθηση των γραπτών οδηγιών και της αλληλουχίας των δρωμένων
4.Προβλήματα στην ανάγνωση των γραπτών κειμένων
5.Παλινδρομική εκδήλωση των ικανοτήτων.
Επίσης ενδέχεται να εμφανίζονται:
1.Δυσκολίες στον προφορικό λόγο
2.Προβλήματα στην εκτίμηση της απόστασης και της ενημερότητας του χώρου
3.Σύγχυση δεξιού και αριστερού.
Αντιμετώπιση της δυσλεξίας
Παρόλο που προτείνονται διαφορετικές προσεγγίσεις για την αντιμετώπιση της δυσλεξίας, η επιστημονική κοινότητα δεν έχει ακόμα εγκυροποιήσει κάποια από αυτές.
Ένα παιδί με δυσλεξία , όταν συναντήσει στην ανάγνωση κάποιου κειμένου άγνωστες για αυτό λέξεις δυσκολεύεται να τις διαβάσει. Για το λόγο αυτό τα παιδιά αυτά θα πρέπει να διδάσκονται με την ολική μέθοδο διδασκαλίας της πρώτης ανάγνωσης. Όταν έχουν καταφέρει να αποκτήσουν ένα ικανοποιητικό οπτικό λεξιλόγιο, τότε πρέπει σταδιακά να εισαχθούν στην ανάλυση και σύνθεση των λέξεων ώστε να μπορούν να διαβάσουν και τις σύνθετες λέξεις.
Η αξιολόγηση από ειδικό εκπαιδευμένο προσωπικό κρίνεται απαραίτητη ώστε να βοηθηθεί το παιδί ή το νεαρό άτομο ώστε να ξεπεράσει τις τυχόν δυσκολίες του.
Διαθέτοντας τη συγκεκριμένη αξιολόγηση, ο καταρτισμένος εκπαιδευτικός μπορεί να διαμορφώσει το διδακτικό του πρόγραμμα στις ειδικές μαθησιακές ανάγκες του παιδιού και να το βοηθήσει καλύτερα και πιο αποτελεσματικά.
* Η Μαρία Μαυρουδή είναι Δασκάλα και Υποδιευθύντρια στο 2ο Δημοτικό Σχολείο Ηρακλείου
