Κείμενο που κατέθεσε στην Περιφέρεια Κρήτης ο Περιφερειακός Σύμβουλος κ. Γιάννης Λεονταράκης
Η νότια γραμμή αμύνης – η τελευταία άμυνα του φασισμού που η Κρήτη την πλήρωσε με αίμα ηρώων
Στην περιοχή Κανόνια -Ασφεντιλιά Πιτσιδίων του Δήμου Φαιστού σώζεται μέχρι σήμερα το μεγαλύτερη σε μέγεθος κατοχική γερμανική πυροβολαρχία στην Κρήτη και στη Μεσόγειο.
Το γερμανικό κατοχικό στρατόπεδο πυροβολαρχίας σώζεται περίπου το μισό 490 μέτρα ενώ το άλλο μισό τμήμα σώσετε σε ερείπια. Το ανατολικό τμήμα της Πυροβολαρχίας ανατινάχτηκε από τους Γερμανούς φεύγοντας για τα Χανιά .Τα τελευταία χρόνια το έργο της καταστροφής το ανέλαβαν οι μπουλντόζες, με αποτέλεσμα να σώζονται μόνο λείψανα των εγκαταστάσεων.
Το σύνολο του στρατοπέδου Κανόνια- ΑΣΦΕΝΤΙΛΙΑ ήταν πάνω από 1300 μέτρα.
Η ΠΥΡΟΒΟΛΑΡΧΙΑ στο Ασφεντιλιά είναι το μοναδικό σωζόμενο στρατόπεδο στη Μεσόγειο και φέρνει όλα τα αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά των στρατοπέδων του ΒΠΠ. Και αποτελεί μέρος της ιστορίας της παγκόσμιας ιστορία και ιστορία του τόπου μας.
Στο Ασφεντιλιά υπάρχουν εγκαταστάσεις Διοικητικής Μέριμνας σε πολύ καλή κατάσταση, μαγειριά, εστιατόρια, κέντρα ψυχαγωγίας Μανάδων (ΚΨΜ), δεξαμενές νερού, υπόγεια καταφύγια. Θάλαμοι οπλιτών με ομαδικά οχυρωματικά έργα προστασίας προσωπικού. Οι θέσεις τάξεως των πυροβόλων βαρέων και ελαφρών βρίσκονται σε πολύ καλή κατάσταση και συνδέονται όλα μεταξύ τους με ορύγματα επικοινωνίας τόσο από στις εγκαταστάσεις Διοικητικής Μέριμνας όσο και από τις εγκαταστάσεις στρατωνισμού. Η εκτίμηση είναι ότι είχαν ταχθεί πάνω από τέσσερεις (4) Μοίρες Πυροβολικού προκειμένου να ελέγξουν όλο το κόλπο της Μεσαράς παραλαμβάνοντας τις Συμμαχικές αποβατικές δυνάμεις από απόσταση των 30 χιλιομέτρων περίπου, οι οποίες εκτιμάται ότι θα ήταν επιπέδου Μεραρχίας συν (+) σε πρώτη φάση.
(Βλέπετε φωτογραφίες από drone και φωτογραμμετική αποτύπωση)
Η τελευταία γραμμή του φασισμού του ΒΠΠ ήταν η νότια γραμμή αμύνης της νότιας Κρήτης, που το πλήρωσε αυτή την αμυντική γραμμή με αίμα ηρώων η Κρήτη, Όπως το ολοκαύτωμα της Βιάννου που την ισοπέδωσαν λόγο κενών γερμανικών οχυρώσεων(τρία απλά φυλάκια υπήρχαν στη Βιάννο).
Το Δίκτυο Συλλόγων Μεσαράς έχει οργανώσει κατά τα τελευταία έτη ξενάγηση στα μέλη του και σε πολίτες και υπήρχε συμμετοχή και ενδιαφέρον Η τελευταία ξενάγηση πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο εορτασμού των Πράσινων Πολιτιστικών διαδρομών του ΥΠΠΟΑ, με θέμα: Τα οχυρωματικά έργα στη περιοχή Φαιστού από τους Μινωικούς χρόνους έως το ΒΠΠ.
Επαγγελματίες ξεναγοί οργανώνουν ξεναγήσεις στο Πόρο της Φαιστού και στη Πυροβολαρχία του Ασφεντιλία. Ενώ έχουν δοθεί πολλές διαλέξεις σε Συνέδρια , Πολιτιστικούς Συλλόγους, στο σύλλογο Ξεναγών για τα οχυρωματικά έργα του ΒΠΠ και συνεντεύξεις στα Μέσα ενημερώσεων Ελληνικά και ξένα και σε γερμανικά μέσα ενημέρωση. Το ιστορικό τμήμα του Πανεπιστημίου του Τελ Αβίδ είχε δείξει ενδιαφέρων για τις γερμανικές οχυρώσεις στη Κρήτη.
Σε πολλά μέρη της Ελλάδα στα τελευταία χρόνια έχουν μετατρέψει τα υπόγεια γερμανικά καταφύγια σε μουσεία, όπως Χανιά , Σαλαμίνα κλπ.
Στην Νορμαδία, που έγινε η απόβαση, τα παραλιακά οχυρά έχουν αναστηλωθεί και έχουν κάνει και Μουσείο πολέμου για τουριστικούς σκοπούς, (αλλά και σε άλλα μέρη της Ευρώπης, όπως η ίδια η Γερμανία).
ΠΡΟΤΑΣΗ
Δημιουργία φορέα για την διαχείριση του ιστορικού αυτού τόπου (και άλλων ιστορικών τόπων, όπως το πυρηνικό καταφύγιο του ψυχρού πολέμου στο Αφρατιά κλπ ) με στόχο την ανάδειξη των σημαντικών γερμανικό -ιταλικών οχυρώσεων στη Κρήτη, με την απαλλοτρίωσή του ιστορικού τόπου του Ασφεντιλιά, τής μοναδικής σωζόμενης γερμανικής πυροβολαρχίας σε ολόκληρη την Μεσόγειο. Να μετατραπεί σε μουσειακό χώρο του ΒΠΠ, για ιστορικούς και τουριστικούς σκοπούς και αναπτυξιακό έργο αειφόρας ανάπτυξης της περιοχής και να γίνει η σύνδεση των σημαντικών οχυρώσεων με τα μαρτυρικά χωριά της Κρήτης.
Ο φορέας μπορεί να είναι από τη Περιφέρεια , Δήμο κλπ με στόχο την τουριστική προβολή που θα αποτελέσει ένα ακόμα πόλο ανάπτυξης στη ευρύτερη περιοχή της νότιας Κρήτης. Να αναδειχθεί ο γεωπολιτικός στρατηγικός ρόλος της Κρήτης και ειδικά της νότιας Κρήτη στο ΒΠΠ και η συμβολή της στην νίκη των συμμαχικών δυνάμεων για την παγκόσμια ειρήνη. Για να κρατήσουν τα Γερμανικά Στρατεύματα απόρθητο το ΟΧΥΡΟ ΚΡΗΤΗ, φοβούμενοι την υποτιθέμενη απόβαση, πλήρωσε η Κρήτη την νίκη των Συμμαχικών Δυνάμεων με το αίμα ηρώων και αμάχου πληθυσμού, με καταστροφές και ισοπεδώσεις χωριών, με πείνα, αγγαρείες και υπερφορολόγηση για την κατασκευή των πολεμικών βάσεων και οχυρωματικών έργων κλπ. Και να γίνει καλυτέρα κατανοητή η ιστορία της περιόδου αυτής, μέσω από μια ολιστικής προσέγγιση της περιόδου αυτής (Μάχη της Κρήτης, αντάρτικο, οχυρωματικά κατοχικά έργα, μαρτυρικά χωριά κλπ) .
Και να κηρυχθούν μνημεία πολέμου και μνήμης κατά του πολέμου και του φασισμού οι κατοχικές γερμανό ιταλικές οχυρώσεις και τουριστικής προβολής των γιατί αποτελούν το πιο σημαντικό τμήμα της κατοχικής ιστορίας.
Η διατήρηση των γερμανικών ιταλικών οχυρώσεων θα έχει στόχο την ιστορική μνήμη που θα βοηθήσει στον πνευματικό, κοινωνικό, πολιτικό, πολιτιστικό, εθνικό και τον διακρατικό τομέα , να καλλιεργηθεί το πνεύμα του γόνιμου διεθνισμού και να συνειδητοποιηθεί την αξία της ειρήνης και η απαξία του πολέμου.
(Η χαρτογράφηση και οι χάρτες είναι του Σπυριδάκη Μιχάλη)
