Γράφει η Έφη Μιχελάκη*
Βαθιά ριζωμένο στι καρδιές των Κρητών, “ξεφυτρώνει ” εκειά που δεν το περιμένεις στι στράτες, άλλοτε ματωμένο άλλοτε ικετευτικό, μα τσι πχια πολλές φορές δείγμα ευγνωμοσύνης στον Άγιο…
Δε το προσπερνάς ποτέ ασυλλόγιστος.
Προκαλεί απλό φόβο μα και δέος και θλίψη και περισυλλογή κι ανατριχίλα.
Μαρτυρά μια μακρόχρονη παράδοση θρησκευτικότητας του λαού μας ετόσονα παλιά όσο και τα ιερά κορυφής των Μινωιτών!
Λαϊκή δοξασία σωσμένη και τελετουργικό και σ ‘όλες τις περιπτώσεις εκδήλωση βαθιάς πίστης!
Άλλοι τα θένε στοιχειωμένα άλλοι αφιερώματα στον Άγιο -προστάτη του σπιθιού ντως κι αλλού είναι τύμβοι στη μνήμη θυμάτων της ασφάλτου…
Πέτρινα κι ασβεστωμένα ξεφτισμένα απ’ τη πολυκαιρία, σιδερένια, ξύλινα και σκεβρωμένα τσιμεντένια, με τζαμάκι με επιγραφές, χάσκουνε στους αιώνες.
Προχριστιανικό έθιμο με ρίζες βαθιές, κι όχι στο χώμα που τα θεμελιώνουν, μα κατευθείαν στι καρδιές…
Ο διάκοσμος τως λιτός ένα παλιό εικονάκι το θυμιατό, μια μολυβήθρα κι αν είσαι τυχερός και λιβάνι.
Ορισμένα τα θωρείς σαφή φρεσκοασβεστωμένα με το καινούργιο σεμεδάκι και το καντήλι ντως ακοίμητο,
σημάδι πως στο χωριό ζούνε ακόμη παλεεϊνές νοικοκεράδες..
Μα σα δε μπιτίζει, είναι τα υπαίθρια ιερά μας, τόποι ευχαριστίας για τα αγαθά που η γης απλόχερα μα σε χαρίζει…
* Στις φωτογραφίες παλιό κονοστάσι στη Πάνω Ρίζα στις Καμάρες Ηρακλείου, λίγα μέτρα απ’ το Καμαραϊκό σπήλαιο.
* Η Έφη Μιχελάκη είναι Κτηνίατρος από το Ασήμι, με καταγωγή από τα Αστερούσια.