Ονομασίες του μήνα Απρίλη
Ο Απρίλης είναι ο τέταρτος μήνας του χρόνου. Οι Λατίνοι τον ονόμασαν Aprilis απ’ το aperio= ανοίγω (apertus= ανοικτός και Apertio= Άνοιξη). μια που όλη η φύση ξαναγεννάται από το βαθύ χειμωνιάτικο ύπνο του χιονιού και τον αφιέρωσαν στη θεά Αφροδίτη.
Απρίλης και άνοιξη, Απρίλης και Πάσχα είναι για τον ελληνικό λαό σχεδόν αξεχώριστα.
Γι’ αυτό τον είπαν και Ανοιξιάτη και Αιγιωργίτη, απ’ τη μεγάλη γιορτή που περιλαμβάνει, και Κερασάρη, εκεί που πρωτοβγαίνουν τα κεράσια.
Η ελληνική παράδοση ονομάζει τον Απρίλη και «Λαμπριάτη», γιατί συνήθως το μήνα αυτό γιορτάζουμε το Πάσχα, τη μεγαλύτερη χριστιανική γιορτή της Ορθοδοξίας.
Η περίοδος της Μεγάλης Σαρακοστής, με την ψαλμωδία των Χαιρετισμών, ολοκληρώνεται την Παρασκευή που στις εκκλησίες ψάλλουν τον Ακάθιστο Ύμνο και ακολουθούν η Ανάσταση του Χριστού.
Ο καιρός το μήνα Απρίλιο
Όπως ο Μάρτης, έτσι και ο Απρίλης είναι μήνας δίγνωμος: από τη μια μεριά ο καιρός καλυτερεύει σταθερά, από την άλλη δεν ξεχνάει να δείξει τα χειμωνιάτικα δόντια του με βροχές και χαλάζια. .Οι γεωργοί σπέρνουν καλαμπόκι, βαμβάκι, καρπούζια, πεπόνια.
Η σιγανή βροχή στο μήνα Απρίλη
Αν η κακοκαιρία κάνει κακό στα σπαρτά, οι κανονικές βροχές είναι ευεργετικές,
γιατί τώρα ο γεωργός θα σπείρει καλαμπόκια , ρεβίθια, τριφύλλι, ρύζι, μπαμπακάκι.
θα φυτέψει μελιτζάνες, σπανάκι, καρπούζια, πεπόνια κλπ. Έτσι με λαχτάρα περιμένει τη βροχή, που και τα σπαρτά θα μεγαλώσει και τα φρεσκοφυτεμένα θα βοηθήσει να ξεπεταχτούν.
Ξορκισμένο το χαλάζι τον Απρίλιο
Το χαλάζι όμως για το γεωργό είναι καταστροφή. Γι’ αυτό προσπαθεί με κάθε τρόπο να αποτρέψει τον ερχομό του ή τις καταστροφές που προκαλεί, εξορκίζοντάς το με το φως της Ανάστασης.
Τη νύχτα αυτή ένας επίτροπος της Εκκλησίας ανεβαίνει στο καμπαναριό μ’ ένα αναμμένο δαυλί. ‘Όσος τόπος γύρω φωτιστεί από το Άγιο Φως, δεν έχει ανάγκη από χαλάζι.
Αλλού πάλι το χαλάζι ξορκίζεται με μεγάλες φωτιές τη νύχτα της Ανάστασης.
Πρωταπριλιά
Με την 1η μέρα του Απρίλη το πρώτο έθιμο: το πρωταπριλιάτικο ψέμα.
Καθένας αυτη τη μέρα προσπάθεί να ξεγελάσει τον άλλον με κάποιο αθώο ψέμα.
Όλοι το’ χουν για γούρι να ξεγελάσουν κάποιον.
Στην Κομοτηνή λέγανε πως την Πρωταπριλιά το’ χαν σε καλό να γελούν
«για να γίνουν τα κουκούλια τους», τον καιρό που τρέφανε μεταξοσκώληκες για μετάξι.
Με τα πρωταπριλιάτικα ψέματα άλλοτε παραπλανούσανε τα στίφη των φοβερών δαιμόνων.
Τους ξεγελάγανε για να κτυπάνε αλλού, μακριά από τα δένδρα τους, όσο να λιώσουν οι δαίμονες και να χαθούν με τα τελευταία χιόνια.
Η γιορτή του Αγίου Γεωργίου το μήνα Απρίλιο
Ο Αϊ-Γιώργης είναι δρακοντοκτόνος. Με το κοντάρι του σκοτώνει το θεριό.
Γιορτή των ποιμένων που αφήνουν τα χειμαδιά και ανεβαίνουν στα βουνά.
«Μεις οι τσοπαναραίοι τονε δοξολογάμε πολύ τον Αϊ-Γιώργη».
Προσφέρουν στην εκκλησία τον «Αηγιωργίτη» έναν αμνό.
Ο ιερέας τον ευλογεί και οι επίτροποι τον περιφέρουν γύρω από το ναό τρεις φορές.
«Εματώνετο το αφτί του και με το αίμα ηλείφοντο αι τέσσερεις γωνίες της εκκλησίας» (Πόντος).
Τραγούδι για τον Απρίλη
Απρίλη-Απρίλη δροσερέ και Μάη καμαρωμένε
Που χιόνισε τ’ Αη Νικολά το Μάη το καλοκαίρι
Μας ψόφησες τα πρόβατα, τα γίδια κινδυνεύουν
Και τα παιδιά μας έφυγαν, πάησαν κα το Ρωμέικο.
Πηγή: paidika.gr
Παροιμίες για τον Απρίλη…
Αν βρέξει ο Μάρτης δυό νερά κι ο Απρίλης πέντε δέκα να ιδείς το κοντοκρίθαρο πώς στρίβει το μουστάκι, να ιδείς και τις αρχόντισσες πώς ψιλοκλισαρίζουν, να δεις και τη φτωχολογιά πώς ψιλοκοσκινάει.
Αν δώσει ο Μάρτης δυο νερά κι ο Απρίλης άλλο ένα, χαρά σ’ εκείνο το ζευγά που ’χει πολλά σπαρμένα.
Απρίλη δροσερέ και Μάη με τα λουλούδια.
Απρίλης – Μάης! Κοντά είν’ το θέρος.
Απρίλης – Μάης, κουκιά μεστωμένα.
Απρίλης – Πασχαλιά, χελιδόνια, φως, χαρά!
Απρίλης με τα λούλουδα και τα τρανά τα ψέματα.
Απρίλης με τα λούλουδα κι ο Μάης με τα ρόδα.
Βάλτ’ εργάτες τον Απρίλη κι ας ψυλλίζονται.
Η βροχή τ’ Απριλομάρτη, μόνο τους ψαράδες βλάπτει.
Ήρθ’ ο Απρίλης με χαρά, με τα κόκκινα τ’ αυγά.
Και στου Απρίλη τις δεκαεφτά, πέρδικα ψόφησε τ’ αυγά.
Να μη ζηλέψεις τη Λαμπρή γυναίκα και τον Απριλομάη φοράδα.
Ο Απρίλης έχει τη δροσιά κι ο Μάης τα κεράσια.
Ο Απρίλης έχει τη δροσιά, κι ο Μάης τα λουλούδια.
Ο Απρίλης έχει τ’ όνομα, κι ο Μάης τα λουλούδια.
Ο Απρίλης με την Πασχαλιά και τα κόκκινα τ’ αυγά.
Ο Απρίλης με τραγούδια, κι ο Μάης τα λουλούδια.
Πότε θα μπούμε στον Απρίλη, το «σ’ αγαπώ» να θυμηθείς.
Στου Απριλιού τις δώδεκα ζεσταίνεται ο καιρός.
Το νερό του Απριλιού, είναι πλούτος του κόσμου.
Τον Απρίλη και το Μάη, έπαιρνε ακαμάτη εργάτη.
Του Απριλιού τις δεκαοχτώ, πέρδικα ψόφησε τ’ αυγό.
Των καλών αντρών (ή ναυτικών) γυναίκες, τον Απριλομάη χορεύουν. (χηρεύουν)
Των καλών ναυτικών οι γυναίκες, τον Απριλομάη χηρεύουν ή το Μαγιόπουλο χηρεύουν.
Ως τ’ Απριλιού τις δεκαοχτώ, να ’χεις το μάτι ανοιχτό.
ΠΗΓΗ: sansimera.gr
