Πάντα οι δάσκαλοι είχαν την τάση να υπερασπίζονται τα σχολεία των χωριών τους…
Τότε βέβαια υπήρχαν σχολεία στα χωριά, γιατί σήμερα υπάρχουν πλέον πολύ λίγα και μόνο σε μεγάλα πληθυσμιακά χωριά.
1800: Γίνεται μια προσπάθεια να κλείσει το σχολείο της Εθιάς και να συγχωνευτεί με το αντίστοιχο του Αχεντριά, που είχε περισσότερους μαθητές.
Αίσθηση προκαλεί η δήλωση του τελευταίου δασκάλου της Εθιάς Ιωσήφ Βελεγράκη ο οποίος δίδει στην Εφορεία έγγραφο, στο οποία αναφέρει: «…ἐάν καταργηθῃ τό Σχολείον τῆς Ἐθιᾶς…. δίδω τήν παραίτησίν μου εἰς τήν Σεβαστήν Εφορείαν…».
Η δήλωση αυτή θα επιφέρει την απόλυση του Βελεγράκη καθώς στις 10 Απριλίου 1899 ενημερώνεται εγγράφως από τον έπαρχο Μονοφατσίου ότι «…παύετε ἀπό σήμερον τῆς ὑπηρεσίας ὡς δείξας διαγωγήν ἀσυμβίβαστον μέ τό διδασκαλικόν ἐπάγγελμα».
Η αντίδραση του Βελεγράκη είχε βάση, καθώς ο Δήμος Χάρακα είχε προτείνει τη συγχώνευση της Σχολής της Εθιάς με αυτή του Αχεντριά, με έδρα όμως το δεύτερο χωριό, στο οποίο θα φοιτούν περισσότεροι μαθητές.
(Αρχείο Δημογεροντίας Ηρακλείου, ΚΑ 2 – ΑΑ 349 – 092)
