Γράφει ο Αντώνης Τσουρδαλάκης*
Σε συνάντηση με την υφυπουργό Παιδείας κα Ζαχαράκη, κατατέθηκε εκ νέου η Μελέτη – Πρόταση του Δήμου Αγίου Βασιλείου για την ίδρυση του «ΚΕΝΤΡΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΝΟΤΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣ». Η πρόταση είχε υποβληθεί και κατά το παρελθόν (2016).
Στην πρόσφατη συνάντηση μας αυτή, περιγράψαμε στην κα Ζαχαράκη την ευρύτερη περιοχή του Δήμου Αγίου Βασιλείου καθώς και τις Νότιες περιοχές του Ψηλορείτη, επισημαίνοντας πως η φύση έχει σταθεί ιδιαίτερα γενναιόδωρη, προσδίδοντάς τους ιδιαίτερη φυσική ομορφιά και πλούσιους φυσικούς πόρους. Τονίσαμε παράλληλα ότι πατά σε γερά ιστορικά θεμέλια, με πλούσια λαϊκή και μουσική παράδοση, κουλτούρα, και μπορεί να κάνει εντυπωσιακά άλματα αειφόρου ανάπτυξης.
Αναλυτικά αναφερθήκαμε στα εξής:
Περιοχές Κοινοτικού Ενδιαφέροντος Ευρωπαϊκού Δικτύου Natura 2000:
A) Κουρταλιώτικο φαράγγι – Μονή Πρέβελη – Ευρύτερη περιοχή .
B) Όρος Κέδρος. φιλοξενεί σπηλιές, πηγές, μιτάτα, χλωρίδα και πανίδα, που αποτελούν σημαντικό βιότοπο της Κρητικής γης.
Προστατευόμενα φυτά και πτηνά: ο δίκταμος (Origanum dictamnus), ο φοίνικας του Θεόφραστου (Phoenix theofrastii), ο γυπαετός(Gypaetus barbatus).
Φαράγγια: Κουρταλιώτη, Κοτσιφού, Κισσού, Γρέ Δάφνης, Διπλοχωρίου, Κακοπέτρου, Αγίου Αντωνίου, Φρατιανό κ.ά.
Αιωνόβια δένδρα (Κεντροχώρι, Αγ Ιωάννη), 23 ενδημικά φυτά ( τουλίπα Γιούς Κάμπου κά), Σπάνια πτηνά (το όρνιο Σκάρα, γυπαετός) και άλλα ζώα
Δάση Κισσού, Αγ Ιωάννη (Κυπαρισσόδασος), Πρέβελη (Φοινικόδασος)
Βιότοποι άγριας βρώσιμης χλωρίδας: Κουδουμαλιάς, Λαγουδόχορτου, Γούλα, Σταφυλίνακας, Ζαφορά, Πηγουνίτη, Ζωχό, Αγριαγκινάρας
Νερόμυλοι Σπηλίου, Αγκουσελιανών, Αγ Ιωάννη
Σπήλαια : Αγκουσελιανών-Νεραϊδότρυπα-σπήλαιο με σταλακτίτες και άλλα συνολικά 187, που χρησιμοποιούνταν στο παρελθόν για διάφορους σκοπούς όπως κατοικίας, φύλαξης, προσευχής , λατρείας, απομόνωσης αρρώστων κ.ά.
Παλαιά Γεφύρια: Πρέβελη, Ορνές, Ροδακίνου, Κοξαρές, Σπηλίου
Παραδοσιακοί χαρακτηρισμένοι οικισμοί: Μέλαμπες, Κεραμέ
Παλαιοί οικισμοί που σώζονται: Παλιό Μιξόρρουμα, κα
Αρχαίοι οικισμοί: Κάστελος Ορνέ, Αρμοκάστελλα-Μέλαμπες, Απολλωνία ή Λάμωνα ή Βίωννος ή Κιονία-Κεραμέ, Μουρνέ(αρχαίοι τάφοι), «Σουλία» στην Αγία Γαλήνη και η θέση «Ελληνικά», βορειοδυτικά του οικισμού
Λοιποί αρχαιολογικοί χώροι: Περιοχής “Μιξόρρουμα” (ερείπια μινωικού οικισμού), Περιοχής “Πρέβελη”, Περιοχής “Φοινικιά – Σούδας – Βουκελάρη”, Περιοχή “Ροδάκινου”, Περιοχή “οικισμού Σελλιά” (ευρήματα μινωϊκής εποχής λόφου νεκροταφείου), Περιοχή “σχεδίου πόλης Πλακιά” (ρωμαϊκά λουτρά), “Άμπελος”: πλησίον ορίων οικισμού Κοξαρέ, Φόνισσα”: πλησίον οικισμού Ατσιπάδες, “Κορακιές”: πλησίον οικισμού Ατσιπάδες, “Αγία Μαρίνα – Μαρμαράς”: πλησίον ορίων οικισμού Αγκουσελιανά, “Ρωμαϊκό Λουτρό”: εντός σχεδίου οικισμού (Μυρθιανού) Πλακιά, “Κάστελλος”: εντός ορίων οικισμού Σελλιά, Περιοχής “Πλακιά” ( Ευρύματα Λίθινης Εποχής)
Παλαιά κάστρα: Κουλές-Κοξαρέ
Βυζαντινές διαδρομές: περιπατητικές διαδρομές που συνδέουν Βυζαντινά μνημεία
Χριστιανικά μνημεία– Μοναστήρια: Μονή Πρέβελη, Αγ Πνεύμα – Κισσός, , Παναγία – Λαμπινή, Παναγία – Δρύμισκος, Αγ Μαρίνα – Μουρνέ, Αρχαγγέλου Μιχαήλ-Ορνέ, Οικίες Αγίων Τεσσάρων Μαρτύρων – Μέλαμπες, Παναγία Κερά – Σακτούρια κ.ά
Αρχαία λιμάνια πρόσδεσης πλοίων: Σουλία – Αγία Γαλήνης, Ψύχιον -Ακρωτήρι Μέλισσας, Λάμων- Πλακιά
Ερμαϊκές στήλες-οδοδείκτες-πετρανθρώποι: Ροδάκινου, Σελλίων, Κουρταλιώτικο φαράγγι
Ιερά Σπήλαια- Σπήλαια Κορφής: Κορυφή Καραβέλα Αγκουσελιανών, Κουρούπα Ατσιπάδες
Θαλάσσια Σπήλαια: Αγίας Γαλήνης, Άγιου Παύλου, Πλακιά
Μιτάτα (παλαιά τυροκομεία): Κρύα Βρύση, Ροδάκινο, Καρίνες
Περιπατητικές- ορειβατικές διαδρομές : Μέλαμπες, Σαχτούρια Σελλιά, Πλακιά, Κρύα Βρύση, Ροδάκινο, Πλακιάς, Σπηλίου. Γιους Κάμπος κά
Αναρριχητικά πεδία: Παλίγκρεμο, Κρύας Βρύσης, φαράγγι Κοτσιφού και Κουρταλιώτη
Ευρωπαϊκό μονοπάτι Ε4: Κάτω Ροδάκινο, Αγκουσελιανά, Σπήλι, Κεντροχώρι, Κισσός
Φυτικά και ζωικά προϊόντα υψηλής διατροφικής αξίας : Αγριόχορτα, ενδημικά μανιτάρια (αρτικίτες κ.ά), ελιές (ψαρολιές), θεραπευτικά βότανα, γάλα, τυρί, ξινόχοντρο, κρέας κά.΄
Μυθολογία – Παραδόσεις: Αγία Γαλήνη (κατά την παράδοση βρίσκεται το σπήλαιο Δαιδάλου- Ικάρου ) κ.α.
Διατυπώσαμε επίσης στην κα Ζαχαράκη την αναγκαιότητα της ίδρυσης του «Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Νοτίου Κρήτης» και αναφέραμε τα στοιχεία που την τεκμηριώνουν :
Α) η ποικιλία , η πολυμορφία , η μοναδικότητα του φυσικού περιβάλλοντος της ευρύτερης περιοχής η οποία διαθέτει ένα τεράστιο Περιβαλλοντικό Θησαυρό,
Β) η έλλειψη τοπικού φορέα σε πρώτο επίπεδο με σκοπό την έρευνα, τη μελέτη και την ανάδειξη του φυσικού αυτού πλούτου, αλλά και η αδυναμία οργάνωσης προγραμμάτων που να καλύπτουν την περιοχή από τα υπάρχοντα ΚΠΕ λόγω της πολύ μεγάλης χιλιομετρικής και χρονικής απόστασης στην οποία αυτά βρίσκονται από τις νότιες περιοχές της Κρήτης.
Γ) η ανάγκη προστασίας αυτού του περιβαλλοντικού κεφαλαίου από πυρκαγιές (τρίτη κατά σειρά στην Ελλάδα σε αριθμό εκδήλωσης πυρκαγιών), ρύπανση, υπερβόσκηση κ.ά. , μέσω της ευαισθητοποίησης των τοπικών κοινωνιών και κυρίως των νέων παιδιών, ρόλο που μπορεί άριστα να υπηρετήσει το ΚΠΕ ,
Δ) η άποψης μας ότι:
- το φυσικό περιβάλλον μέσα στο οποίο ζούμε και εξελισσόμαστε είναι καθοριστικής σημασίας για την υγεία, την ανάπτυξη και ευημερία του ανθρώπινου είδους,
- ο άνθρωπος μη αντιλαμβανόμενος τη σημασία του περιβάλλοντος καταστρέφει ο ίδιος το «σπίτι» στο οποίο ζει τόσο ο ίδιος όσο και ολόκληρη η ανθρωπότητα,
- πρέπει να αποτελεί στοίχημα, το να γίνει ευρέως αντιληπτή η σημαντικότητα του φυσικού περιβάλλοντος και οι τρόποι προστασίας του,
- πρέπει να αποτελεί καθήκον του κάθε ενήλικα και του κάθε μαθητή η προσωπική συμβολή στη διατήρηση του περιβάλλοντος και η αποφυγή καταστροφικών ενεργειών για το περιβάλλον
- η κουλτούρα και γενικότερα ο πολιτισμός μίας κοινωνίας έχει αντίκτυπο και στη σχέση των μελών της με το περιβάλλον
Ε) ο Δήμος Αγίου Βασιλείου διαθέτει τις εγκαταστάσεις για να φιλοξενήσει μια τέτοια δομή αλλά και την βούληση να στηρίξει τη λειτουργία του.
Καταθέσαμε τέλος τις σχετικές θετικές εισηγήσεις και επισημάνσεις φορέων σχετικά με την ίδρυση του «Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Νοτίου Κρήτης» όπως :
1.ΔΗΜΟΣ ΑΓΙΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
2.ΔΗΜΟΣ ΑΜΑΡΙΟΥ
3.ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΛΑΜΠΗΣ ΣΥΒΡΙΤΟΥ & ΣΦΑΚΙΩΝ
4.ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ – Σχολή Μηχανικών Περιβάλλοντος
5.TEI ΚΡΗΤΗΣ
6.ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΩΝ ΑΓΙΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
7.ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ
8.ΟΡΕΙΒΑΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΡΕΘΥΜΝΟΥ
9.ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΡΕΘΥΜΝΟΥ
10.ΣΠΗΛΑΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΡΕΘΥΜΝΟΥ
11.WWF Ελλάς
- ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ – ΜΟΥΣΕΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ
Τέλος αναφερθήκαμε και συζητήσαμε τα ειδικότερα αλλά και γενικότερα θέματα που αφορούν την εκπαίδευση, τις πολύπλευρες δράσεις και προγράμματα που τρέχει ο Δήμος Αγίου Βασιλείου και το τμήμα παιδείας και την καλέσαμε να επισκεφθεί το Δήμο μας και το Ρέθυμνο.
Από την αναλυτική αυτή παρουσίαση η κα Ζαχαράκη έδειξε ικανοποιημένη και πεπεισμένη για την αναγκαιότητα της ίδρυσης και λειτουργίας του «Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Νοτίου Κρήτης», επιφυλάχθηκε δε να εξετάσει σοβαρά και με θετική διάθεση το αίτημα μας.
- Ο κ. Αντώνης Τσουρδαλάκης είναι Υπεύθυνος Παιδείας Δήμου Αγίου Βασιλείου και Εκπ/κός Β/θμιας Εκπ/σης
