του Πέτρου Μηλιαράκη*
Η εκλογή της Προέδρου της Δημοκρατίας, το πρόσφατο ταξίδι του Πρωθυπουργού στις ΗΠΑ , ο εκλογικός νόμος και τα του «Λιβυκού» , απασχόλησαν την κοινή γνώμη στην Ελλάδα, πρωτίστως ως ζητήματα που άπτονται του άμεσου ενδιαφέροντος της ελληνικής κοινωνίας καθόσον αφορούν κυρίως εθνικά και θεσμικά ζητήματα. Έτσι το Brexit αναποφεύκτως , παρά που επίκειται, πέρασε σε δεύτερη…μοίρα.
Για το Brexit έχουν γραφεί και ειπωθεί πολλά. Σ´αυτά έχουν δημοσίως εκτεθεί και απόψεις του γράφοντος. Με το παρόν δε κείμενο ο γράφων κλείνει στην παρούσα φάση τις επι του θέματος αυτού απόψεις του, προσθέτως με τα εξής:
- η ολιγότερη Ευρώπη
Οι πολιτικοί παρατηρητές ήδη εξ´αρχής επεσήμαναν και επισημαίνουν ότι το εξαγγελθέν απο τις 23 Ιουνίου 2016 δημοψήφισμα παραμονής ή όχι του Ηνωμένου Βασιλείου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, κατ’ ουσίαν αφορούσε και, ήδη στο τέλος αυτής της διαδικασίας, αφορά, την αντίρροπη τάση συμφερόντων Λονδίνου- Βερολίνου καθώς και Λονδίνου-Βρυξελλών, πράγμα, που σε περίπτωση παραμονής του Ηνωμένου Βασιλείου στα των ενωσιακών πολιτικών με «ειδική σχέση», τούτο εξ´ανάγκης θα συνεπάγεται και αναθεώρηση πολιτικών. Εμφανής είναι δε η διελκυστίνδα συμφερόντων ή άλλως η σύγκρουση συμφερόντων μεταξύ του Λονδίνου και της «γερμανοκρατούμενης Ευρώπης».
Σε κάθε περίπτωση δε, στον παρόντα χρόνο, Γενάρη ήδη του2020, ορθό είναι να εκτιμηθεί ότι συνέπειες θα υπάρχουν οπωσδήποτε, ακόμη δηλαδή και εάν μελλοντικώς το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ευρωπαϊκή Ένωση ήθελε συμπολιτευθούν με «ειδική σχέση». Σε κάθε περίπτωση όμως η νομική ρήξη του Ηνωμένου Βασιλείου με την έννοια της εξόδου του απο την Ευρωπαϊκή Ένωση, συνεπάγεται εξέλιξη που αφορά ρωγμή στο διοικητικό και οργανωτικό εποικοδόμημα, καθόσον (θα) αναιρεί σε μεγάλο βαθμό συντεταγμένες σε μια Συμπολιτεία που επιδιώκει την περαιτέρω ομοσπονδοποίησή της. Ως εκ τούτου η εξέλιξη αυτή προδήλως αφορά ολιγότερη Ευρώπη.
Το κυρίως ζήτημα δε, δεν είναι εάν θα υπάρχει αναδιοργάνωση ή όχι πολιτικών στα ενωσιακά πράγματα .Το ζήτημα είναι ότι επικυρώνεται μια αποδιοργάνωση του όλου οικοδομήματος. Είναι πρόδηλο δε, ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση εισέρχεται σε μια εποχή περαιτέρω «ευρωσκεπτικισμού» , ενώ επιπροσθέτως λόγω του επιδεινούμενου «μεταναστευτικού» , οι κοινωνίες της Κεντρικής Ευρώπης εισέρχονται σε εποχή έντονων αναταράξεων. Κοντολογίς, η Ευρωπαϊκή Ένωση υπεισέρχεται, περαιτέρω, πέραν του Brexit, και σε μια ιστορική φάση ουσιαστικής διοικητικής και λειτουργικής διχοτόμησης που αφορά αφενός τα κράτη-μέλη με παρέκκλιση , ήτοι τα κράτη εκτός ευρωζώνης και αφετέρου τα κράτη-μέλη του πυρήνα, που και αυτά υποδιαιρούνται σε εσωτερικές σφαίρες επιρροής.
Υπ όψιν δε ότι από τότε που η Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα μετασχηματίστηκε σε Κοινότητα και στη συνέχεια σε Ευρωπαϊκή Ένωση, για πρώτη φορά, με τη Συνθήκη της Λισαβόνας, έχει θεσπισθεί η πρόνοια εξόδου από την Ευρωπαϊκή Ένωση, όπου «κάθε κράτος-μέλος μπορεί να αποφασίσει να αποχωρήσει από την Ένωση σύμφωνα με τους εσωτερικούς συνταγματικούς του κανόνες». (Βλ. Αρθρο 50 ΣΕΕ).
Συνεπώς,επειδή υφίσταται και η θεσμική πρόβλεψη της αποχώρησης, διόλου απίθανο είναι να διαπιστωθούν έντονες φυγόκεντρες τάσεις, τάσεις που θα επιδεινώνουν τη λειτουργικότητα του όλου συστήματος.
- το Λονδίνο στην πράξη πλήττει το Βερολίνο
Όποιος παρακολουθεί τα πολιτικά πράγματα της Βρετανίας γνωρίζει ότι ο πολυπράγμων Πρωθυπουργός Boris Johnson , θερμός υποστηρικτής του Brexit, θα υλοποιήσει την έξοδο με κάθε κόστος, ενώ παραλλήλως ένας σοβαρός άνθρωπος της πολιτικής ζωής στο Λονδίνο, ο ηγέτης του Εργατικού Κόμματος Jeremy Corbyn, αποχωρεί απο την ηγεσία του, οπότε αντιστάσεις σε ακραίες εκδοχές πολιτικών του Boris Johnson δεν φαίνεται να υπάρχουν , τουλάχιστον σε άμεσο χρόνο.
Τούτων δοθέντων η ετυμηγορία του Βρετανικού Λαού δεν μπορεί με ασφάλεια να προβλεφθεί «πού» θα καταλήξει!
Εκείνο όμως που σε κάθε περίπτωση με ασφάλεια προβλέπεται που θα καταλήξει (κάθε δε αντίθετη εκδοχή πλανάται περί τα πράγματα) είναι ότι το κύρος του Βερολίνου ήδη έχει υποστεί πλήγμα, όσο απίθανο και αν ακούγεται!..Και τούτο γιατί:
Εάν το Βερολίνο «εκτιμά» ότι, μετά την εξέλιξη αυτή, θα παραμείνει «ανενόχλητο» να ασκεί πολιτική από καθέδρας, σφάλλει σφάλμα μέγα, καθόσον ήδη εκχωρήθηκε στο Λονδίνο η δυνατότητα αυτοτελούς εποπτείας επί των χρηματοπιστωτικών Θεσμών.
Παρά δε την «επιφύλαξη» ότι και οι Θεσμοί στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα μπορούν να παρεμβαίνουν, εν τούτοις είναι πρόδηλο ότι το κύρος του City του Λονδίνου θα επηρεάζει κατά το μάλλον και μάλλον τις συμπεριφορές των αγορών λόγω μετατόπισης επιρροής.
Και αυτή η μετατόπιση επιρροής δεν μπορεί ευχερώς να αντιμετωπισθεί από το «ευρωσύστημα» , το οποίο λειτουργεί πάνω σε αντιφάσεις και εσφαλμένες προϋποθέσεις.
Προφανές είναι ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ήδη εισέλθει σε νέα ιστορική φάση!..Και πάντως βέβαιον είναι οτι,απο τον παρόντα χρόνο και μετά, το Λονδίνο κατακτά δεσπόζουσα θέση στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα, χωρίς να δεσμεύεται απο τους Κανονισμούς, τις Οδηγίες και τις Αποφάσεις των Βρυξελλών!..
* Ο Πέτρος Μηλιαράκης δικηγορεί στα Ανώτατα Ακυρωτικά Δικαστήρια της Ελλάδας και στα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια του Στρασβούργου και του Λουξεμβούργου (ECHR και GC – EU).
