Ανακοίνωση του ΓΕΩΤΕΕ Παραρτήματος Κρήτης
Μετά τα πρόσφατα δημοσιεύματα σχετικά με τα προβλήματα στην παραγωγή ελαιόλαδου την φετινή χρονιά, το ΓΕΩΤΕΕ ΠΚ εκφράζει έντονη ανησυχία για την υφιστάμενη κατάσταση στην ελαιοκαλλιέργεια της Κρήτης καθιστώντας σαφές ότι υπάρχουν σοβαρά προβλήματα στην παραγωγική διαδικασία.
Το πρόγραμμα δακοκτονίας του ΥΠΑΑΤ που υλοποιείται από τις Περιφέρειες της Χώρας, παρουσιάζει πολλές τεχνοκρατικές αγκυλώσεις καθώς και σημαντικές δυσκολίες στην εφαρμογή. Ωστόσο, τουλάχιστον για το τρέχον έτος (2019), με ως επί το πλείστων έγκαιρους και ορθούς χειρισμούς από τους περισσότερους εμπλεκομένους φορείς, πολλές από τις αγκυλώσεις υπερκεραστήκαν (επικοινωνία με ΠΕ Κρήτης) ελαττώνοντας σημαντικά τα προβλήματα ή τις όποιες καθυστερήσεις σε σημαντικούς τομείς του προγράμματος (προσλήψεις τομεαρχών, εγκατάσταση δικτύου παγίδων, διενέργεια ψεκασμών κτλ). Επομένως για τα αυξημένα επίπεδα ζημιάς που παρατηρούνται γενικευμένα σε όλο σχεδόν το νησί, θα μπορούσαν να προσδιοριστούν πιθανές αιτίες που να εξηγούν το παρατηρούμενο φαινόμενο. Τα πιθανότερα αίτια συνοψίζονται στην συνέχεια:
Α) Οι παρατεταμένες ευνοϊκές καιρικές συνθήκες (θερμοκρασίας και υγρασίας), κατά το τελευταίο χρονικό διάστημα, που ενισχύουν την ταχύτατη ανάπτυξη υψηλού επιπέδου πληθυσμών: ήπιο φθινόπωρο χωρίς ακραία καιρικά φαινόμενα (ζέστης ή ψύχους).
Β) Τα χαμηλά επίπεδα αποτελεσματικότητας των χρησιμοποιούμενων εντομοκτόνων δραστικών ουσιών: υπάρχουν επιστημονικές μελέτες (υπό εξέλιξη) που υποδεικνύουν πολύ χαμηλά επίπεδα θνησιμότητας από ορισμένα εντομοκτόνα, είτε σε εργαστηριακό επίπεδο ή σε επίπεδο αγρού (πειραματικά στη συνιστώμενη δόση εφαρμογής δολώματος, προσομοιάζοντας τις συνθήκες δολωματικού ψεκασμού) (Stavrakaki et al. 2018; Σταυρακάκη et al. 2019). Το φαινόμενο της μειωμένης αποτελεσματικότητας σχετίζεται με την ανάπτυξη ανθεκτικότητας από τον εχθρό ενώ υπάρχουν και πρόσφατες δημοσιεύσεις που τεκμηριώνουν την παραπάνω συσχέτιση (Kampouraki et al. 2018; Roditakis et al. 2018; Καμπουράκη et al. 2019). Να σημειωθεί ότι αυξημένα επίπεδα δακοπροσβολής παρατηρούνται ακόμα και σε περιπτώσεις που έχουν διενεργηθεί θεραπευτικοί ψεκασμοί καλύψεως της κόμης των ελαιόδεντρων με εντομοκτόνα, ενισχύοντας περεταίρω τις υπόνοιες για χαμηλά επίπεδα αποτελεσματικότητας των δραστικών ουσιών που χρησιμοποιούνται για τον έλεγχο το δάκου της ελιάς.
Γ) Άλλοι παράγοντες, όπως μυκητολογικές προσβολές μπορεί να συμβάλουν στην υποβάθμιση του ελαιόλαδου. Οι μυκητολογικές προσβολές, οι οποίες υπό τις συνήθεις περιβαλλοντικές συνθήκες μπορεί να μη ζημιώνουν σοβαρά τον ελαιόκαρπο και το ελαιόλαδο, όταν συσχετισθούν με άλλους εχθρούς της ελαιοκαλλιέργειας, όπως ο δάκος, δύνανται να υποβαθμίζουν σημαντικά την παραγωγή όπως και την ποιότητα. Η περίπτωση αυτή διερευνάται από εξειδικευμένα εργαστήρια και σύντομα αναμένεται μια τεκμηριωμένη αξιολόγηση της κατάστασης.
Τέλος, να τονιστεί ότι η κατά τα τελευταία έτη παρατηρείται αύξηση του αριθμού των ελαιόδεντρων που σταδιακά δημιουργεί συνθήκες ‘μονοκαλλιέργειας’ με όσα προβλήματα αυτό συνεπάγεται.
Σε κάθε περίπτωση, η ‘ιδιαίτερη’ φετινή κατάσταση απαιτεί πολύπλευρη, προσεκτική και επιστημονικά τεκμηριωμένη προσέγγιση ώστε να αποφευχθούν ανάλογα φαινόμενα στο μέλλον”
