Η 80χρονη ντόπια που έχασε χθες το πρωί τη ζωή της στη θάλασσα του Πλακιά, είναι ουσιαστικά η πρώτη ανθρώπινη ζωή που χάνεται από πνιγμό στο νότιο Ρέθυμνο για το 2019 και να ευχηθούμε να είναι και η τελευταία.
Σύμφωνα με Ελληνικό Ινστιτούτο Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας (ΕΛ.ΙΝ.Υ.Α.Ε.), το 2018 καταγράφηκαν 413 πνιγμοί σε θάλασσες και πισίνες της χώρας μας. Την ίδια περίοδο στην Ιταλία, χώρα που έχει εξαπλάσιο πληθυσμό, οι πνιγμοί ήταν μόλις 400.
Οι εκτιμήσεις του ΠΟΥ αναφέρουν ότι 360.000 άνθρωποι ετησίως χάνουν τη ζωή τους από πνιγμό, αναδεικνύοντάς τον σε ένα σημαντικό πρόβλημα Δημόσιας Υγείας παγκοσμίως. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος αφορά παιδιά ηλικίας από 1 έως 4 ετών.Επίσης τα περισσότερα περιστατικά καταγράφονται μέχρι και 10 μετρά από την ακτή, και αφορούν κυρίως ηλικιωμένους και παιδιά.
Τι δείχνουν τα φετινά στοιχεία
Νεκροί από πνιγμό έχουν καταλήξει φέτος, μέχρι τις 24 Ιουλίου, 149 άνθρωποι στην Ελλάδα, σύμφωνα με στοιχεία του αρχηγείου του Λιμενικού Σώματος.
Οι βεβαιωμένοι πνιγμοί, σύμφωνα με τα στοιχεία της ίδιας υπηρεσίας, για το πρώτο εξάμηνο του 2018 ανέρχονται σε 98, ενώ για το δεύτερο εξάμηνο, από 1/7/18 έως 31/12/18, ανέρχονται σε 196. Συνολικά για το 2018, έχασαν τη ζωή τους από πνιγμό στις θαλασσιές περιοχές της Ελλάδας, 294 πολίτες, γεγονός που καθιστά σχεδόν επιβεβλημένες τις δράσεις για την πρόληψη των πνιγμών στη θάλασσα.
«Η πρόληψη των πνιγμών είναι πιο σημαντική από τη διάσωση»
Σύμφωνα με τον Βασίλη Δρακόπουλο, γιατρό εργασίας του Ελληνικού Ινστιτούτο Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας, η πρόληψη των πνιγμών είναι πιο σημαντική από τη διάσωση και τη διαχείριση. Το πρόγραμμα πρόληψης περιλαμβάνει:
- Έλεγχο – Πληροφόρηση: όλα τα άτομα που διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο πνιγμού (ασθενείς με στεφανιαία νόσο, επιληψία ή άλλους ιατρικούς και φυσικούς περιορισμούς) θα πρέπει να λαμβάνουν λεπτομερείς πληροφορίες για τη μείωση του κινδύνου, εάν αποφασίσουν να συμμετάσχουν σε υδάτινες δραστηριότητες.
- Ικανότητα κολύμβησης: δεν υπάρχει ομοφωνία στο ποια είναι η καλύτερη ηλικία για να ξεκινήσουν μαθήματα κολύμβησης τα παιδιά. Δεν υπάρχει επίσημη σύσταση, αλλά ούτε και αντένδειξη για την έναρξη μαθημάτων κολύμβησης πριν από την ηλικία των 4 ετών. Ωστόσο, είναι σαφές ότι για να μειωθεί ο κίνδυνος πνιγμού όλοι οι άνθρωποι που συμμετέχουν σε δραστηριότητες μέσα και γύρω από το νερό θα πρέπει να έχουν την ικανότητα να επιπλέουν, να κινούνται στο νερό (για 25 τουλάχιστον μέτρα) και να έχουν εκπαιδευτεί στο κράτημα της αναπνοής (άπνοια).
- Ατομικά βοηθήματα (μέσα) επίπλευσης (σωσίβια γιλέκα) στο σκάφος ή κατά τη διάρκεια θαλάσσιων σπορ.
- Στρατηγικές πρόληψης του πνιγμού: το φαγητό, το αλκοόλ και άλλες ψυχοδραστικές ουσίες απαγορεύονται πριν και κατά τη διάρκεια των υδάτινων δραστηριοτήτων. Οι ομάδες που προγραμματίζουν δραστηριότητες στο νερό ή κοντά σε αυτό, θα πρέπει να διαθέτουν ένα σχέδιο ασφάλειας (πρόληψης, διάσωσης και διαχείρισης των θυμάτων πνιγμού). Σε περιβάλλοντα υψηλού κινδύνου ή στην περίπτωση μεγάλων ομάδων, πρέπει να προβλέπεται η ύπαρξη κατάλληλου εξοπλισμού διάσωσης και εκπαιδευμένου προσωπικού (ο αριθμός σε σχέση με τον αριθμό της ομάδας δεν ορίζεται).
Διάσωση
Αν αντιληφθείτε κάποιο άτομο να πνίγεται ή να ζητάει βοήθεια, ακολουθείστε μια σειρά ενεργειών:
Διάσωση με παρακολούθηση και φωνητική καθοδήγηση:
- μην χάνετε από τα μάτια σας (παρακολουθείστε) το άτομο που κινδυνεύει
- αν είστε μόνος σας, ζητήστε βοήθεια και από άλλους
- αν το άτομο έχει τις αισθήσεις του και επικοινωνεί, δώστε του οδηγίες να κολυμπήσει προς τη στεριά.
Διάσωση χωρίς επαφή με διάφορα μέσα:
- πετάξτε ένα σχοινί, ένα σωσίβιο, μια σανίδα ή οτιδήποτε μπορεί να επιπλέει για να πιαστεί το άτομο που κινδυνεύει
- αν βρίσκεται σε μικρή απόσταση από τη στεριά απλώστε μια ράβδο, μια ομπρέλα ή οποιοδήποτε μακρύ αντικείμενο για να πιαστεί το άτομο που κινδυνεύει
- φωνάξτε όσο πιο δυνατά μπορείτε βοήθεια και ζητείστε από κάποιον να καλέσει το 166 (ΕΚΑΒ) ή το 112 (Ευρωπαϊκός Αριθμός Έκτακτης Ανάγκης)
- αν είστε δεινός κολυμβητής μπορείτε να μπείτε στο νερό μέχρι το σημείο που καλύπτει τη ζώνη σας και να απλώσετε ένα αντικείμενο ή ρούχο για να πιαστεί το άτομο που κινδυνεύει (χωρίς επαφή!)
- Ποτέ μην προσπαθήσετε να σώσετε κάποιον πηδώντας μόνοι στο νερό γιατί κινδυνεύετε να θέσετε σε κίνδυνο δύο άτομα.
- Αυτό (διάσωση με επαφή) μπορεί να το κάνει μόνο ένας καλά εκπαιδευμένος ναυαγοσώστης, αφού έχει εξαντλήσει τις παραπάνω προσπάθειες.
Πρώτες ενέργειες και βοήθειες
Όταν το θύμα έχει μεταφερθεί στη στεριά:
- επιβεβαιώνουμε ότι έχουμε ήδη καλέσει το 166 (ΕΚΑΒ) ή το 112 (Ευρωπαϊκός Αριθμός Έκτακτης Ανάγκης) και
- είμαστε προσεκτικοί στη μετακίνηση του θύματος γιατί (π.χ. σε περίπτωση κατάδυσης από ύψος) μπορεί να υπάρχει τραυματισμός της σπονδυλικής στήλης.
- Ελέγχουμε αν το άτομο έχει τις αισθήσεις του, αν αναπνέει και αν έχει σφυγμό. Διατηρούμε την θερμοκρασία του.
Αν το άτομο:
- έχει τις αισθήσεις του, αναπνέει και επικοινωνεί, το τοποθετούμε σε θέση ανάνηψης εκτός αν έχει δυσκολία στην αναπνοή και προτιμά την καθιστική θέση
- δεν έχει τις αισθήσεις του, αλλά αναπνέει και έχει σφυγμό, το γυρίζουμε στην πλάγια θέση ασφαλείας και το παρακολουθούμε συνεχώς μέχρι να έλθει το ασθενοφόρο
- έχει ή δεν έχει τις αισθήσεις του και δεν αναπνέει τακτικά, ελέγχουμε το στόμα και αφαιρούμε άμμο, φύκια ή οτιδήποτε άλλο εμποδίζει την αναπνοή
δεν έχει τις αισθήσεις του, δεν αναπνέει και δεν έχει σφυγμό, πρέπει
- να ξεκινήσει άμεσα Καρδιοπνευμονική Αναζωογόνηση (ΚΑΡΠΑ), δηλαδή θωρακικές συμπιέσεις και εμφυσήσεις σε ρυθμό 30/2, μέχρι
- το άτομο να ανανήψει
- να έλθει βοήθεια
- να εξαντληθούμε.
Οι βασικοί κανόνες ασφαλείας από τον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας
Ο πνιγμός είναι η κορυφή του παγόβουνου των τραυματισμών εντός/εκτός νερού, αναφέρει ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας, ο οποίος στο πλαίσιο της προάσπισης της Δημόσιας Υγείας ενημερώνει τους πολίτες ως προς τους βασικούς κανόνες ασφαλείας μέσα και γύρω από το νερό:
Μέτρα πρόληψης τραυματισμών
- Κολύμβηση κατά προτίμηση σε πρωινές ή απογευματινές ώρες σε λουτρικές εγκαταστάσεις με ναυαγοσωστική φύλαξη.
- Κολύμβηση παράλληλα με την ακτή. Πνιγμοί συμβαίνουν κατά 90% στα πρώτα 10μ, κατά 55% στα 3μ, και σπάνια μετά τα 50μ από την ακτή.
- Κολύμβηση 3 ώρες μετά το φαγητό και ποτέ έχοντας καταναλώσει αλκοόλ.
- Κολύμβηση σε λουτρικό χώρο που είναι οριοθετημένος από σημαδούρες.
- Αποφυγή βουτιών με το κεφάλι σε άγνωστα νερά.
- Αποφυγή επικίνδυνων παιχνιδιών (κράτημα της αναπνοής κτλ)
- Τήρηση όλων των κανόνων ασφαλείας κατά τη χρήση θαλάσσιου εξοπλισμού και τη συμμετοχή σε αθλητικές δραστηριότητες στο νερό.
- Η υπερεκτίμηση των δυνάμεων μπορεί να αποβεί μοιραία.
- Συστηματική επιτήρηση παιδιών από γονείς/κηδεμόνες. Ο πνιγμός είναι σιωπηλός.
- Αν το παιδί ήταν στο νερό και παρατηρηθεί δυσκολία στην αναπνοή, πόνος στο στήθος, ασυνήθιστη συμπεριφορά, νωθρότητα, έντονη υπνηλία, επίμονος βήχας, ευερεθιστότητα, τότε θα πρέπει να αναζητηθεί ιατρική βοήθεια και αξιολόγηση.
- Προστασία από τον ήλιο (κατανάλωση νερού και χυμών, χρήση αντηλιακού, καπέλου, ένδυση με μακρυμάνικα ανοιχτόχρωμα ρούχα και παραμονή σε σκιερά και δροσερά μέρη).
