Κείμενο – Φωτογραφία: Πόπη Σπανάκη
Καλοκαίρι 1958.
Ο μπαμπάς το μελετούσε από στα ν-οπέρισυ.
Οφέτος, θα το κάμει πράξη και θα το βγάλει το πηγάϊδι στο χωράφι μας στη ΄΄βαθιά στράτα΄΄.
Το άνυδρο μέχρι τότε χωράφι, θα το κάνει όμορφο, παραγωγικό κήπο. Θα φυτέψει δεντρά και κηπευτικά, για την πολυμελή οικογένεια, καθώς οι ανάγκες τσης είναι πολλές. Φτάνει να βρεί νερό.
Πού όμως ? Σε ποιά ν-άκρα του χωράφου ? , σε ποιά μπάντα, σε ποιό σημείο. θα είχε τη τύχη να το πετύχει αυτό ?
Η ίδια βασανιστική σκέψη που τον βασανίζει κάθε φορά, σε κάθε πηγάϊδι που θέλει να βγάλει και τούτο θα είναι το δέκατο έβδομο.
Κανένα σημάδι, καμμιά ένδειξη δεν υπάρχει, η γή δε μολογά και το τρεχούμενο νερό βαθιά στα σπλάχνα τζης, δεν δίδει κανένα σημάδι τσή διαδρομής του.
Αυτής τσή διαδρομής – ΄΄φλέγας΄΄ όπως την αποκαλούνε οι Λασιθιώτες και που πρέπει να πετύχει ο μπαμπάς.
Δυό και τρία πηγάϊδια έτυχε μέχρι σήμερο να βγάλει σε άλλα χωράφια για τον ίδιο λόγο. Γιατί δέν βρήκε το ποθούμενο νερό.
Κόπος πολύ, δαπάνες χαμένες και αγωνία μεγάλη.
Καί να τον εδά με τον ίδιο προβληματισμό.
Το ΄΄μαγικό΄΄ διχαλωτό κλίμα από τ αμπέλι, είναι το μόνο ΄΄βοήθημα΄΄- ελπίδα για τσι Λασιθιώτες, να ΄΄ εντοπίσουνε΄΄ όπως το θαρρούνε, την ύπαρξη του νερού, βαθιά μέσα στα σπλάχνα τση γής, εκεί που το κλίμα θα ανασηκωθεί ως δια μαγείας πρός τα πάνω, αναζητώντας διπλωμένοι στα γόνατα, το ποθούμενο σημείο μέσα στο χωράφι.
Με το ΄΄ μαγικό΄΄ κλίμα στη χέρα, ένα τζένιο, ένα κομμάτι σκοινί, μια ( μ)παλάμη κι ένα σκαπέτι – απαραίτητα σύνεργα για τη χάραξη του πηγαδιού- φεύγει από τ αλώνι, για το χωράφι μας στη ΄΄ βαθιά στράτα΄΄ μαζί με τον οχτάχρονο αδερφό μου το Βαγγέλη για βοήθεια, για τη χάραξη του πηγαδιού, την οποία και κάνουνε.
Τσ εργάτες, τσι κουβάδες, τα σκαπέθια, τσι παλάμες, τα ξύλα τση κατεργωσάς για να στηθεί το βίντσι και φυσικά τη πρόχειρη καλυβούλα με τσ αστιβίδες για έστω και λίγο ασκιανό την ώρα του φαγητού τα κανονίζει σύντομα.
Έτσι για μιά ακόμη φορά ο μπαμπάς τολμά και ξεκινά μιά επίπονη διαδικασία της ανόρυξης ενός ακόμη πηγαδιού όπως πολλές φορές και μέχρι σήμερο έχει κάνει.
Με τη μητέρα όπως πάντα επί ποδός, να λονεύγει καθημερνά στ αλώνι, να λιχνά, να ποτίζει τσι κήπους, να φροντίζει τα οζά και τα ζούμπερα, να κάνει όλες τσι δουλειές στο σπίτι και στο κάμπο, να γλακά παντού και να μαγερεύγει καθημερνά τω ν-αργατώ, όπως έκανε και μέχρι σήμερο σε κάθε περίσταση , σε κάθε πηγάϊδι.
Καί το κρασί στο τσούκο φυσικά όπως συνηθίζεται, αφού δεν υπάρχουνε άλλου είδους δοχεία για το σκοπό αυτό.
Στη πανέμορφη, γραφικότατη, μοναδική φωτογραφία, η μητέρα με το τσούκο με το κρασί στη χέρα, κερνά κατά τη διάρκεια του φαγητού.
Προσθήκη : Αξίζει να σημειώσω αφενός ότι το νερό που βρέθηκε στο πηγάδι ( σχεδόν 17-18 μέτρα βάθος ) δεν ήτανε πολύ, αλλά αρκούσε για τις ανάγκες του κήπου και αφετέρου ότι το πηγάδι αυτό μαζί με το λεβεντάκο μύλο του, παλεύοντας με το χρόνο, τις αντίξοες καιρικές συνθήκες του οροπεδίου, βγαίνουνε μέχρι τώρα νικητές, όταν οι χιλιάδες άλλοι ανεμόμυλοι, έχουνε παραδώσει πρό πολλού τα όπλα και κοίτονται κατά γής με βουλισμένα τα περισσότερα πηγάδια.
Γλωσσάρι
μπάντα=μεριά
φλέγα=φλέβα
βουλισμένα=βουλιαγμένα
τζένιο= σιδερένιο πασαλάκι, μυτερό στην μιά άκρα για να καρφώνει στη γή, χρήσιμο για να δένουνε τα ζώα στο χωράφι
θαρρούνε=νομίζουνε
μπαλάμη=φτυάρι
κατεργωσά= ξύλινη κατασκευή περιμετρικά του πηγαδιού για να στερεωθεί το βίντζι
βίντζι=βαρούλκο
ασκιανός=ίσκιος
οζά=ζώα
ζούμπερα=βόδια
τσούκος= ποικιλία ειδικής κολοκύθας αποξηραμένης, κούφια στο εσωτερικό
