Το άλλοτε χρυσοφόρο προϊόν που έθρεψε τους Κρητικούς , μετά την παρακμή του, δέχεται φέτος τη χαριστική βολή λόγω των καιρικών συνθηκών – Υπολογίζεται ότι η ποσότητα που θα παραχθεί στο νησί είναι μικρότερη των 400 τόνων.
Ούτε 400 τόνοι σταφίδας δε θα παραχθούν φέτος, παρά τις δελεαστικές τιμές που προσφέρουν οι ελάχιστοι, πλέον, μεταποιητές στην Κρήτη, γεγονός που αποδίδεται στη μεγάλη μείωση της παραγωγής των σταφυλιών λόγω καιρικών συνθηκών και περονόσπορου, αλλά και στη γενικευμένη ανασφάλεια των αμπελουργών, που μετά τα απανωτά “χαστούκια”, φαίνεται να προτιμούν τον πιο “σίγουρο” δρόμο των οινοποιείων.
Ακόμα δηλαδή και με τιμές παραγωγού που σε περιπτώσεις εξαιρετικής ποιότητας φτάνουν μέχρι και το 1,95 ευρώ το κιλό, ο κόσμος δε σταφιδοποιεί, ενώ η κρητική σταφίδα από μέσα της δεκαετίας του 2010 μέχρι σήμερα αυξομειώνεται κάθε χρόνο, με την ελπίδα πάντως για τη μελλοντική της ανάκαμψη να παραμένει ορατή!
Μιλώντας στο neakriti.gr, ο μεταποιητής σταφίδας Κωσταντίνος Τοσκούδης περιέγραψε για φέτος μια πολύ δύσκολη κατάσταση, αλλά πρόσθεσε ότι η προσωπική του άποψη παραμένει θετική για το μέλλον του παραδοσιακού μας προϊόντος.
«Φέτος είναι πολύ δύσκολη η κατάσταση. Οι σταφίδες είναι πάρα πολύ λίγες. Εμείς πήραμε το ρίσκο και ανεβάσαμε την τιμή του παραγωγού, ώστε να δώσουμε ένα κίνητρο στους παραγωγούς, πριν δώσουν στα οινοποιεία την παραγωγή των σταφυλιών τους, αλλά παρ’ όλα αυτά έχουμε πολύ μικρές ποσότητες σταφίδας. Κάποιοι παραγωγοί άπλωσαν για σταφίδα, αλλά σε σχέση με πέρυσι η παραγωγή αναμένεται πολύ λιγότερη. Προσωπικά δεν περιμένω στην καλύτερη περίπτωση πάνω από 400 τόνους σταφίδας», σύμφωνα με τον κ. Τοσκούδη.
Στο μεταξύ, πάντως, όπως λέει ο ίδιος, «φέτος έχουμε και το καλό ότι οι σταφίδες που έχουν βγει είναι καλής ποιότητας. Διότι, όπως καταλαβαίνουμε, απλώθηκαν τα καλά σταφύλια»… Ο Κωνσταντίνος Τοσκούδης κάνει λόγο για παράγοντες όπως τη μεγάλη μείωση της παραγωγής των σταφυλιών σε σχέση με πέρυσι, σε ποσοστό τουλάχιστον 50%, αλλά και τον φόβο των αμπελουργών να ακολουθήσουν τον δρόμο της σταφιδοποίησης, που σε σχέση με αυτόν της οινοποίησης εμπεριέχει μεγάλο ρίσκο.
«Τα σταφύλια τα διαθέσιμα ήταν πάρα πολύ λίγα. Ζορίστηκαν τα αμπέλια με τη βροχή του Μαΐου και μετά με τον καύσωνα, ενώ λόγω της καλής τουριστικής περιόδου, που κρατάει ακόμα, τα οινοποιεία άδειασαν τις δεξαμενές τους και αύξησαν τις τιμές στα οινοστάφυλα, για να προσελκύσουν το ενδιαφέρον των παραγωγών. Οπότε σου λέει ο παραγωγός, “μήπως να μην πάρω το ρίσκο να κάνω σταφίδα, μην έρθει και καμιά βροχή και με καταστρέψει, όπως έγινε πέρυσι;”»…
Πέρυσι, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του κ. Τοσκούδη, πρέπει να βγήκαν στον νομό Ηρακλείου γύρω στους 500 με 600 τόνους σταφίδας, πρόπερσι γύρω στους 1.000 τόνους, ενώ από το 2015 έως και το 2020 η παραγωγή κυμαίνεται γύρω στους 1.000 έως 1.500 τόνους σταφίδας. Από το 2009 και μετά, η σταφίδα κινδύνευσε να εξαφανιστεί.
«Είμαι από τους ρομαντικούς»
«Έχω απλώσει φέτος γύρω στους 5 τόνους σταφίδας. Και ένα μέρος θα το διακινήσω μόνος μου. Παραμένω από τους ρομαντικούς αμπελουργούς της Κρήτης», τονίζει χαρακτηριστικά από την πλευρά του ο Ηρακλειώτης αμπελουργός Δημήτρης Τσατσαράκης.
Πάντως, ο Δημήτρης Τσατσαράκης δεν αρνείται αυτό που λέει ο κόσμος. «Πράγματι η σταφίδα είναι μεγάλο ρίσκο. Έχει έξοδα. Και υπάρχει και μια απαξίωση του προϊόντος. Ούτε η κυβέρνηση στηρίζει το προϊόν, αλλά ούτε και ο ίδιος ο αμπελουργικός κόσμος, γιατί έχει επικρατήσει να λέει “σιγά μην μπω εγώ στη διαδικασία της σταφιδοποίησης και να δουλεύω μόνος για τους εμπόρους… Ακόμα και τα παιδιά σήμερα δεν την τρώνε τη σταφίδα. Ή δεν τη γνωρίζουν. Εγώ έχω κάνει προσπάθειες να βρω άλλους παραγωγούς για να φτιάξουμε μια Ομάδα Παραγωγών, αλλά δυστυχώς δε βρίσκω ανταπόκριση”».
Καταλήγοντας, ο Δημήτρης Τσατσαράκης λέει ότι κάθε χρόνο παράγει από 5 έως 10 τόνους σταφίδας και δεν έχει σκοπό να σταματήσει να το κάνει…
ΚΕΟΣΟΕ: «Αφανίζεται η αμπελοκαλλιέργεια»…
Την ίδια ώρα, για αφανισμό της αμπελοκαλλιέργειας κάνει λόγο η ΚΕΟΣΟΕ. Η κυβέρνηση, από τη μεριά της, εμφανίζεται να αποσκοπεί στη δημιουργία φακέλου προς την Ε.Ε., ώστε να δοθούν αποζημιώσεις για τον περονόσπορο.
Συγκεκριμένα, τη βάσιμη ανησυχία τους για την ενδυνάμωση των τάσεων εγκατάλειψης των αμπελώνων εξέφρασαν οι πρόεδροι και τα στελέχη των οινοποιητικών συνεταιρισμών, στην τηλεδιάσκεψη της 6ης Σεπτεμβρίου που διοργάνωσε η ΚΕΟΣΟΕ, με τη συμμετοχή εκπροσώπου του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Στις παρεμβάσεις των εκπροσώπων των οινοποιητικών συνεταιρισμών ιδιαίτερη βαρύτητα δόθηκε στα θέματα:
– Των διαχρονικών προβλημάτων και της ελλιπούς εφαρμογής του νομοθετικού πλαισίου, της απουσίας ελέγχων, της παραοικονομίας (από το αμπέλι και τη μεταποίηση έως την εστίαση), θέματα που δεν αντιμετωπίστηκαν ποτέ από τους κρατικούς μηχανισμούς ελέγχου, με αποτέλεσμα την ένταση της παραοικονομίας και παράλληλα τον εκτοπισμό των οινοποιητικών συνεταιρισμών από την αγορά.
– Των διαδοχικών κρίσεων την τελευταία δεκαετία (ΕΦΚ, COVID-19, ενεργειακό κόστος, ρωσο-ουκρανική σύρραξη), κρίσεις που επέφεραν την αλματώδη αύξηση του κόστους καλλιέργειας.
– Των τιμών σταφυλιών που είναι καθηλωμένες στα επίπεδα της δεκαετίας του 1990, με αποκλειστική ευθύνη του ιδιωτικού εμπορίου.
– Του αποτελέσματος των προαναφερθέντων, που απεικονίζεται από τη σημαντική μείωση των εκτάσεων αμπελοκαλλιέργειας κατά 27% από την περίοδο 1990/1991 έως την περίοδο 2021/2022.
– Του γεγονότος ότι φέτος, με υψηλότατο το κόστος καλλιέργειας και κατεστραμμένη τη σταφυλική παραγωγή παρά τις παρεμβάσεις των αμπελουργών με υψηλό κόστος, πολλοί αμπελουργοί προβληματίζονται για τη συνέχιση της καλλιέργειας, δεδομένης και της ελκυστικότητας πλέον της ελαιοκαλλιέργειας.
– Της αναγκαιότητας συνεργασίας μεταξύ των οινοποιητικών συνεταιρισμών για την κοινή προμήθεια ξηρών υλικών (φιάλες, χαρτοκιβώτια, κ.λπ.), προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι πρακτικές καρτέλ των εισαγωγικών επιχειρήσεων.
– Της σημασίας που έχει για τον αγροτικό και αμπελουργικό κόσμο η διατήρηση του δημόσιου χαρακτήρα του ΕΛΓΑ και στην αναγκαιότητα της συμμετοχής των αγροτών στις διαδικασίες αναδιάρθρωσής του.
– Τέλος, τονίστηκε ότι φέτος που απειλείται άμεσα η βιωσιμότητα της αμπελοκαλλιέργειας θα πρέπει να ενισχυθεί αποτελεσματικά και να αντιμετωπιστούν οι πρακτικές παραοικονομίας στην αγορά σταφυλιών, που καθορίζουν αποκλειστικά τις τιμές οινοσταφύλων στις μεγάλες αμπελουργικές ζώνες της χώρας.
Ο εκπρόσωπος του υπουργείου αναφέρθηκε ειδικότερα: Στην πρόθεση του υπουργείου για την ενεργοποίηση όλων των διαθέσιμων χρηματοδοτικών εργαλείων, συμπεριλαμβανομένου και του αποθεματικού κρίσης, με δεδομένο ότι η εικόνα του κλάδου έχει μεταφερθεί στο υπουργείο από την ΚΕΟΣΟΕ, από την οποία ζήτησε τη συνεργασία της.
Στη σύνταξη σχετικής μελέτης από το ΥΠΑΑΤ, προκειμένου να τεθεί το θέμα του περονόσπορου στο επόμενο συμβούλιο υπουργών και στον επίτροπο Γεωργίας.
Ο καύσωνας έδωσε τη χαριστική βολή
Στο μεταξύ, το τελειωτικό χτύπημα για τα αμπέλια της Κρήτης δόθηκε φέτος από τον καύσωνα. Ο αντιπρόεδρος της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Ηρακλείου, Μύρων Χιλετζάκης, μας είχε δηλώσει, μεταξύ άλλων, ότι «είναι τεκμηριωμένο ότι καθ’ όλη τη διάρκεια του καύσωνα σε πολλές περιοχές η θερμοκρασία δεν υποχώρησε κάτω από τους 40 βαθμούς και οι ζημιές είναι πολύ σοβαρές τόσο στα σταφύλια όσο και στα κηπευτικά. Τα σταφύλια τα “βρήκε” ο καύσωνας τη στιγμή που οι ρώγες “γύριζαν”. Έτσι δεν αυξήθηκαν τα σάκχαρά τους και δε μεγάλωσαν οι ρώγες, με συνέπεια να είναι πλέον “βρασμένα” και ποιοτικά υποβαθμισμένα».
Ο Μύρων Χιλετζάκης ξεκαθάρισε, επίσης, ότι οι ζημιές είναι ιδιαίτερα εκτεταμένες, αλλά σαφώς δεν έχουν καταστραφεί όλοι οι αμπελουργοί. Έτσι θα χρειαστεί να γίνει η εξατομίκευση των ζημιών για να δρομολογηθούν οι διαδικασίες των αποζημιώσεων στους πραγματικά πληγέντες αγρότες.
