Επιχείρηση Νίκη είναι η κωδική ονομασία που δόθηκε σε μυστική στρατιωτική αποστολή της Ελλάδος την 21η προς 22α Ιουλίου 1974 προς την Κύπρο με σκοπό την αερομεταφορά καταδρομέων στο αεροδρόμιο της Λευκωσίας. Η αποστολή ήταν ανεπιτυχής και χαρακτηρίσθηκε από τον διεθνή τύπο ως “αποστολή αυτοκτονίας”.
Μετά την Τουρκική εισβολή στην Κύπρο το 1974, η άμυνα της Κύπρου ήταν σε δύσκολη θέση, όσες κινήσεις έγιναν για την αποτροπή της εισβολής είχαν αρνητική εξέλιξη. Η πολιτική αστάθεια στην Ελλάδα παρουσίαζε σημάδια διάλυσης στην στρατιωτική ηγεσία και ήδη είχε χαθεί πολύτιμος χρόνος. Παρ’ όλα αυτά οι στρατιωτικές δυνάμεις της ΕΛΔΥΚ και της Εθνικής Φρουράς Κύπρου είχαν περιορίσει τα αρχικά σχέδια του Τουρκικού στρατού. Την 21η Ιουλίου του 1974, αποφασίσθηκε στρατιωτική επιχείρηση ενίσχυσης της άμυνας του αεροδρομίου της Λευκωσίας με την κωδική ονομασία “ΝΙΚΗ”. Το σχέδιο της επιχείρησης προέβλεπε την αερομεταμεταφορά και απόβαση καταδρομέων με αεροσκάφη της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας.
Η προετοιμασία έγινε στην αεροπορική βάση της Σούδας στην Κρήτη και περιλάμβανε :
20 αεροσκάφη Nord 2501D Noratlas
10 αεροσκάφη C-47 Dakota
Όλα τα αεροσκάφη ανήκαν στην 354η Μοίρα Μεταφορών “Πήγασος”. Αυτά τα αεροσκάφη θα μετέφεραν και θα αποβίβαζαν στο αεροδρόμιο της Λευκωσίας την Α’Μοίρα Καταδρομών με τον πλήρη οπλισμό της αποτελούμενη από 318 άνδρες.
Ο σχεδιασμός της επιχείρησης προέβλεπε την αερομεταφορά της Α’ Μοίρας καταδρομέων κατά την διάρκεια της νύχτας- σε απόλυτη σιγή ασυρμάτου- πτήση σε χαμηλό ύψος- χωρίς συνοδεία μαχητικών- προσγείωση- αποβίβαση καταδρομέων- επιστροφή στην Σούδα.
Την 21η Ιουλίου και ώρα 22:35 η αποστολή ξεκίνησε με χρονικό περιορισμό μέχρι τα μεσάνυχτα. Μόνο όμως τα 15 αεροσκάφη Noratlas από τα 20 κατάφεραν να απογειωθούν στο χρονικό περιθώριο το οποίο προέβλεπε το σχέδιο, με αποτέλεσμα τα υπόλοιπα αεροσκάφη (5 Noratlas και 10 C-47) να παραμείνουν στο αεροδρόμιο της Σούδας. Κατά την διάρκεια της πτήσης και χωρίς φώτα πορείας για την αποφυγή εντοπισμού 2 από τα αεροσκάφη παρουσίασαν βλάβη με αποτέλεσμα την επιστροφή του ενός στην Κρήτη και την προσγείωση του δευτέρου “ΝΙΚΗ 13” στην Ρόδο.
Η προσγειώσεις στο αεροδρόμιο της Λευκωσίας ξεκίνησαν στις 02:00 της 22ας Ιουλίου. Το “ΝΙΚΗ 1” ακούμπησε το διάδρομο της Λευκωσίας στις 01:55, το “ΝΙΚΗ 2” έπιασε στις 01:52. Όμως από εδώ και πέρα ξεκινάει η τραγωδία της αποστολής , λόγω καθυστέρησης του ΑΕΔ να ενημέρωση τo ΓΕΕΦ και τα αντιαεροπορικά στοιχεία αποτελούμενα από τις 185η και 184η Μοίρες αντιαεροπορικών πολυβόλων και τα οποία φύλαγαν την περιοχή, δεν ενημερώθηκαν με αποτέλεσμα να θεωρήσουν ότι τα αεροσκάφη τα οποία πέταγαν ήταν εχθρικά.
Αμέσως άρχισαν έντονα αντιαεροπορικά πυρά τα οποία είχαν σαν αποτέλεσμα, το “ΝΙΚΗ 4” το οποίο βρισκόταν στο στάδιο προσγείωσης, να αρπάξει φωτιά και να συντριβή λίγα χιλιόμετρα από τον διάδρομο προσγείωσης. Το “ΝΙΚΗ 6” εβλήθη σε πολλάπλα σημεία της ατράκτου και σχεδόν χωρίς μηχανές και χάρη στις προσπάθειες ιλότων να καταφέρει να προσγειωθεί. Τα υπόλοιπα αεροσκάφη κατάφεραν και αυτά να προσγειωθούν με λιγότερες ζημιές.
Μετά το “ΝΙΚΗ 2” προσγειώθηκε το “ΝΙΚΗ 3” το οποίο λόγω βλάβης στον έναν κινητήρα έφυγε από το ίχνος πτήσης του “ΝΙΚΗ 4” που καταρρίφθηκε και έφτασε στην τελική μετά την κατάρριψη του “ΝΙΚΗ 4”. Όλα τα πληρώματα μετά έβλεπαν κάποια φωτιά στο Λόφο της Μακεδονίτισσας και εκ των υστέρων έμαθαν ότι πρόκειται για το αεροσκάφος αυτό.
Τελευταίο προσγειώθηκε το “ΝΙΚΗ 15” το οποίο και είχε απογειωθεί από την Σούδα με καθυστέρηση και παρά τις εντολές να μην εκτελέσει την αποστολή. Το “ΝΙΚΗ 14” έφτασε αφού είχε πλέον ξημερώσει και δεν προσγειώθηκε καθόλου, ακολούθησε εντολές και επέστρεψε πίσω στην Σούδα.
Όσα αεροσκάφη ήταν σε πτητική ικανότητα απογειώθηκαν για τη επιστροφή στην Ελλάδα ενώ τα υπόλοιπα καταστράφηκαν από τις φίλιες δυνάμεις στο αεροδρόμιο της Λευκωσίας.
Τραγικός απολογισμός
Το τραγικό αυτό λάθος (παράλειψη) της αεροάμυνας του αεροδρομίου κόστισε την απώλεια ζωής σε 4 αεροπόρους, 29 καταδρομείς και τον τραυματισμό 11 ακόμα καταδρομέων. Από την δύναμη των 318 ανδρών της Α’ Μοίρας καταδρομών 278 παρέμειναν στην Κύπρο και πολέμησαν τον Τούρκο εισβολέα γράφοντας την δική τους ιστορία.
ΝORATLAS 52-133 “NIKH 4”
ΦΟΝΕΥΘΕΝΤΕΣ ΠΟΛΕΜΙΚΗΣ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑΣ
Παναγόπουλος Βασίλειος
Συμεωνίδης Γεώργιος
Άνθιμος Ηλίας
Δάβαρης Γεώργιος
ΦΟΝΕΥΘΕΝΤΕΣ ΚΑΤΑΔΡΟΜΕΙΣ Α’ ΜΟΙΡΑ ΚΑΤΑΔΡΟΜΩΝ
ΔΕΑ(ΚΔ)Τσαμκιράνης Δημήτριος
Λοχίας (ΚΔ)Καβραχωριανός Νικόλαος
Λοχίας (ΚΔ)Τσιλιβάκης Στέφανος
Δεκανέας (ΚΔ)Τσάκωνας Ευάγγελος
Δεκανέας (ΚΔ)Χριστόπουλος Αθανάσιος
Κ/Δ Αναστασόπουλος Ανδρέας
Κ/Δ Γιαννακάκης Κοσμάς
Κ/Δ Γιαννάκος Στέφανος
Κ/Δ Γιαννόπουλος Παναγιώτης
Κ/Δ Δαλαμάγκας Ηλίας
Κ/Δ ΖησιμόπουλοςΑνδρέας
Κ/Δ Ηλίας Κωνσταντίνος
Κ/Δ Κασιμάκης Σωτήριος
Κ/Δ Κατερός Κωνσταντίνος
Κ/Δ Κουρούνης Σωτήριος
Κ/Δ Λίγδης Χρήστος
Κ/Δ Δοϊτσίδης Χριστόδουλος
Κ/Δ Μανιάτης Σπυρίδων
Κ/Δ Μονιάς Αιμίλιος
Κ/Δ Μπαρώτας Κωνσταντίνος
Κ/Δ Νάκος Γεώργιος
Κ/Δ Πρινιανάκης Στυλιανός
Κ/Δ Σιορώκος Δημήτριος
Κ/Δ Σκιαδαρέσης Νικόλαος
Κ/Δ Τζούρας Σωτήριος
Κ/Δ Τούλης Ηλίας
Κ/Δ Χατζόπουλος Χρήστος
ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΘΕΙΣ ΚΑΤΑΔΡΟΜΕΑΣ
Κ/Δ Ζαφειρίου Αθανάσιος(Μοναδικός επιζήσας)
NORATLAS 52-139 “NIKH 7”
ΦΟΝΕΥΘΕΝΤΕΣ ΚΑΤΑΔΡΟΜΕΙΣ Α’ ΜΟΙΡΑ ΚΑΤΑΔΡΟΜΩΝ
Κ/Δ Νόμπελης Σπυρίδων
Κ/Δ Οικονομάκης Κωνσταντίνος
ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΘΕΝΤΕΣ ΚΑΤΑΔΡΟΜΕΙΣ
Κ/Δ Τσόγκας Παύλος
Κ/Δ Αντωνόπουλος Γεώργιος
Κ/Δ Φύσσαρης Ιωάννης
Κ/Δ Θεοδωρόπουλος Σ.
Κ/Δ Γκόγκος Κ.
Κ/Δ Τσαγκαρόπουλος Δημήτριος
Κ/Δ Λατζουράκης Γεώργιος
Κ/Δ Λοχίας (Κ/Δ)Ξεφτύλης Κωνσταντίνος
Κ/Δ Παπαευσταθίου Ευστάθιος
Κ/Δ Μαυρουδής Γεώργιος
Πηγή: 3otiko.blogspot.gr
