Μπορεί να έχουμε σήμερα το θέμα του δρόμου Ηράκλειο – Μεσαρά να ταλανίζει τον τόπο μας για δεκαετίες και να καθυστερεί κάθε μορφή ανάπτυξης, αλλά υπάρχει και προηγούμενο…
Προς το τέλος του 19ου αιώνα και στις αρχές του 20 ένα μεγάλο έργο – φάντασμα πλανιόταν πάνω από τη Μεσαρά! Ο σιδηρόδρομος Μεσαράς… Ένα έργο που το μελετούσαν και το ξαναμελετούσαν, την προκήρυξη του διεθνούς διαγωνισμού (11/2/1911) για την εκτέλεση του έργου δημοσιεύουμε σήμερα…
Η πρώτη νύξη για σιδηρόδρομο στην Κρήτη χρονολογείται από το 1893, όταν ο Οθωμανός γενικός διοικητής Κρήτης, Μαχμούτ Τζελάλ υπόσχεται μεταξύ διαφόρων έργων και την κατασκευή σιδηροδρόμου.
Ακολουθεί το 1895 επίσκεψη του Βέλγου προξένου στην Αθήνα Louis Rochelle, ο οποίος, μαζί με τον μηχανικό Σαββάκη και κλιμάκιο ξένων και ντόπιων μηχανικών, περιοδεύουν σε περιοχές της διαδρομής Χανίων – Ηρακλείου και καταλήγουν σε σχέδιο γραμμής που θα άρχιζε από τα Χανιά και θα διερχόταν από το Ρέθυμνο και το Ηράκλειο, θα κατέβαινε προς Μεσαρά και Κόκκινο Πύργο.
Το 1903, στην αυτόνομη πλέον Κρήτη, ο μηχανικός Ε. Μεϊμαράκης είχε εκπονήσει μελέτη σιδηροδρομικής σύνδεσης του Ηρακλείου με τη Μεσαρά.
Το 1908 εκπονείται μελέτη από τον μηχανικό Σ. Πεζανό σύμφωνα με την οποία, σε πρώτη φάση προβλεπόταν σιδηροδρομική γραμμή από το Καστέλλι Κισάμου προς Χανιά, Ρέθυμνο, Μυλοπόταμο, Άγιο Μύρωνα, Ηράκλειο, Αρχάνες, Καστέλλι Πεδιάδος, Άγιο Νικόλαο και διακλάδωση από Καστέλλι Πεδιάδος προς Ίνι. Σε δεύτερη φάση προβλέπονταν επεκτάσεις από Άγιο Νικόλαο προς Ιεράπετρα και Σητεία, από Ίνι προς Τυμπάκι, Άγιο Βασίλειο και Ρέθυμνο, από Ίνι προς Βιάνο και από Καστέλλι Κισάμου προς Κάντανο.
Το 1913, μετά την Ένωση με την Ελλάδα, υποβάλλονται δύο προτάσεις για σιδηρόδρομο στην πεδιάδα της Μεσαράς και τραμ στα Χανιά, με τη συμμετοχή και Γάλλων τεχνοκρατών.
Το 1921, ο ήδη γνωστός Σαββάκης πρότεινε, εν όψει της από τότε προγραμματιζόμενης διαπλάτυνσης των Θεσσαλικών Σιδηροδρόμων, το υλικό του δικτύου που θα αποξηλωνόταν (επιδομή, τροχαίο υλικό, σήματα), να μεταφερθεί στην Κρήτη και να χρησιμοποιηθεί για κατασκευή σιδηροδρομικού δικτύου μετρικού εύρους, στη διαδρομή: Κίσαμος – Χανιά – Γεωργιούπολη- Ρούστικα – Άγιος Βασίλης – Τυμπάκι – Καστέλλι Πεδιάδος – Αρχάνες – Ηράκλειο.
Το θέμα ήλθε ξανά στην επικαιρότητα αρχές της δεκαετίας του 1990 επί κυβερνήσεως Κ. Μητσοτάκη…
Πηγή: sadentrepese.blogspot.gr