Του Δημήτρη Χ. Σάββα
Θυμάστε αλήθεια τι γινόταν προηγούμενα χρόνια ενόψει εορτών; Δάνεια με τη σέσουλα από τα διάφορα πιστωτικά ιδρύματα της χώρας μας και μάλιστα με το συργούλιο και το παρακαλετό. Τέτοιες μέρες λοιπόν, παραμονές των εορτών και χρήματα να μην είχε κάποιος έπαιρνε ένα εορτοδάνειο και ποιος τον έπιανε. Θες ταξίδια στο εσωτερικό, στο εξωτερικό, σε βουνό, σε θάλασσα, ταξίδι κρουαζιέρας, προκειμένου να περάσει όσο το δυνατόν πιο ονειρεμένα αυτές τις άγιες ημέρες. Και ύστερα φυσικά ερχόταν η λυπητερή και όποιος άντεχε στην αποπληρωμή της.
Την δουλειά τους έκαναν οι άνθρωποι, όπως γίνεται με όλες τις επιχειρήσεις. Έτσι και οι τράπεζες είναι καταστήματα που πουλάνε χρήμα και φυσικά με το αζημίωτο όπως λένε. Σήμερα βέβαια οι τράπεζες είναι πολλές κάτι που δεν συνέβαινε πιο παλιά.
Γι΄ αυτό και η ίδρυση ενός τέτοιου ιδρύματος στην περιφέρεια ήταν σημαντικό γεγονός για έναν τόπο. Ειδικότερα όταν επρόκειτο για μια αγροτική περιοχή, όπως για παράδειγμα ήταν η περιοχή της Μεσαράς.
Ένα δημοσίευμα της “Νέας Εφημερίδας” της εφημερίδας που καθημερινά ξεφύλλιζαν και ενημερωνόντουσαν οι παλιοί Καστρινοί μας φέρνει κοντά στα εγκαίνια της Τράπεζας ιδιοκτησίας. Ετσι ήταν το όνομα της νεοιδρυθείσας τράπεζας. Το παρακάτω δημοσίευμα έχει ημερομηνία: Μοίραι, 5 Μαρτίου 1926, ημέρα Παρασκευή και αναφέρει:
«ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΟΠΙΚΗΝ ΠΡΟΟΔΟΝ
Εγκαίνια τραπέζης ιδιοκτησίας
Μια πρωτοφανής πανήγυρις της Μεσαράς – η κοσμοπλημμύρα – αποθέωσις
ο Λόγος του Γεν. Διευθυντού
Μοίραι 5 Μαρτίου 1926 (εκτάκτου ανταποκριτού μας)
Δύσκολον είνε εις οιονδήποτε χειριστήν του καλάμου να περιγράψη επακριβώς και να αποδώση πραγματικώς τα της τελετής των εγκαινίων του υποκαταστήματος της Τραπέζης ιδιοκτησίας εν Μεσσαρά. Θα προσπαθήσω να πλησιάσω όσον, το επ’ εμοι περιγράφων τα της λαμπράς ταύτης πανηγύρεως, ομοίαν της οποίας ως πανθομολογείται δεν είδομεν από την ημέραν της αφίξεως του Πρίγκηπος Γεωργίου εν Κρήτη”.
Πρώτος την εκδήλωση χαιρετίζει ο φωτισμένος ιεράρχης Βασίλειος, πρόκειται για τον Θεοφιλέστατο Επίσκοπο Αρκαδίας, ένα σπουδαίο κληρικό και έναν σπάνιο άνθρωπο, δημιουργικό, προοδευτικό και εργατικότατο ο οποίος δεν έκρυβε τη χαρά και τη συγκίνησή του για το μεγάλο αυτό γεγονός, περιστοιχιζόμενος από όλο φυσικά τον κλήρο. Φυσικά ήταν και ο επίτιμος πρόεδρος του συμβουλίου της Τράπεζας ιδιοκτησίας.
Στη συνέχεια παίρνει το λόγο ο γενικός διευθυντής κ.Ελευθεριάδης, απευθυνόμενος στους πολλούς συγκεντρωμένους Μεσαρίτες, απόσπασμά του λόγου του σας μεταφέρω:
«Λαέ της Μεσαράς. Το λεξιλόγιόν μου είνε πτωχόν, και όσον και αν θελήσω και αν προσπαθήσω δεν θα κατορθώσω να συλλέξω λέξεις καταλλήλους δια να σας χαιρετίσω, δια να σας εκφράσω την ευγνωμοσύνην μου, δια την αποθεωτικήν, την λαμπράν, την εγκάρδιον, την αφάνταστον υποδοχήν ης ετύχομεν σήμερον. Δια της ανυποκρίτου χαράς και του αγνού ενθουσιασμού σας, απεδείξατε ότι αισθάνεσθε τελείως την βαθυτάτην σημασίαν της εγκαταστάσεως μας ενταύθα.
Δεν ήλθομεν αγαπητοί μου Μεσαρίται να σας κατακτήσωμεν, δεν ήλθομεν να υποκλέψωμεν τας ψήφους σας, ούτε να εκμεταλλευθών μεν την ευγένειαν και την φιλοξενίαν σας, δεν ήλθομεν να σας χορτάσωμεν με ψευδείς υποσχέσεις και με όνειρα απραγματοποίητα. Ουχί. Ήλθομεν να στεγασθώμεν μεθ’ υμών εις την αυτήν με σας στέγην, ήλθομεν να μας εξυπηρετήσητε και να σας εξηπηρετήσωμεν, ήλθομεν να μοιρασθώμεν την χαράν και την ευτυχίαν την οποίαν θα δώσωμεν ημείς εις σας και σεις εις ημάς».
Και συνεχίζει το δημοσίευμα να μας πληροφορεί:
«Το τοπικόν διοικητικόν συμβούλιον προσέφερε κονιάκ, ηδύποτα και γλυκύσματα εις τον λαόν, όστις εν ευθυμία αδιαπτώτω διεσκέδαζεν.
Παρετέθησαν ψητά κρέατα εν πλεισμονή οίνον άφθονος, μυζήθραι κλπ και βουλιμιών ο λαός επετέθη, ο δε πυρρίχως εχορεύετο τρεΛλά, εξού δεν υστέρησε και το ωραίον φύλον. Κατά την διάρκειαν του συμποσίου ήγερθησαν πλείσται προπόσεις, εκ μέρους του θεοφιλεστάτου, των πολιτευτών κ. Μανασάκη και Πολιουδάκη του γεν. διευθυντού κ. Ελευθεριάδου, όστις έπλεξεν εν μιά των προσφωνήσεων το εγκώμιον της εντίμου πολιτικής δράσεως των κ.κ. Μανασάκη, και Πολιουδάκη».
Δύο φωτογράφοι απαθανάτισαν αυτές τις μοναδικές στιγμές, οι Μαρκουλάκης και Μπαλασάκης, οι οποίοι κυρίως έδωσαν βαρύτητα στο συμβούλιο του υποκαταστήματος που αποτελούνταν από τους: τον Πρόεδρο Λεωνίδα Χατζηδάκη δικηγόρο, τον αντιπρόεδρο Γ. Μπιστογιαννάκη συμβολαιογράφο, τον διευθυντή του υποκαταστήματος Δευκαλίωνα Πολιουδάκη ιατρό, τους συμβούλους Α. Ηλιάκη γιατρό, Α. Ασκοξυλάκη γιατρό, Γ. Πρατικάκη γιατρό και τους κτηματίες Χατζιδάκη, Χιωτάκη, Κουκουριτάκη, Κουλιαράκη, Δασκαλάκη, Αγγελιδάκη, Θεοδωράκη, Σκαλιδάκη και Στρατιδάκη.
Οι εκδηλώσεις έκλεισαν κάτω από τους γλυκείς ήχους της μουσικής όπως αναφέρει στο πολύ ενδιαφέρον δημοσίευμά του ο “Γορτύνιος”.
Η διασκέδαση όμως των χωρικών και από τις Μοίρες αλλά και από τα άλλα χωριά της Μεσαράς διήρκεσαν μέρες και νύχτες αφού δεν ήταν και μικρό πράγμα η απόκτηση του δικού τους πιστωτικού ιδρύματος κάτι που θα τους προστάτευε όπως οι ίδιοι έλεγαν από την αισχροκέρδεια και θα τους έδινε τη δυνατότητα να διευκολύνονται στις συναλλαγές τους.
Μια καινουργιοϊδρυμένη τράπεζα, λοιπόν στην περιφέρεια των Μοιρών το 1926, σίγουρα ήταν ένα πολύ σημαντικό γεγονός για την οικονομική ζωή της κοινωνίας.
Δικαιολογημένος λοιπόν ο ενθουσιασμός, η χαρά και η ξεφάντωση των πολιτών όπως παραστατικά καταγράφονται. Προπαντός όμως δικαιολογημένη η αισιοδοξία και οι ελπίδες των κατοίκων της περιοχής, αφού η τράπεζα θα ήταν το στήριγμά τους! Δυστυχώς όλα αυτά δεν έχουν καμία σχέση με τις σημερινές “αρπακτικές” τράπεζες, που όποτε θέλουν κλείνουν “στρόφιγγες παροχών” και όποτε θέλουν αυξάνουν επιτόκια ή γίνονται μπαμπούλες πλειστηριασμών και γενικά κάνουν ό,τι θέλουν, εξυπηρετώντας μονάχα τα συμφέροντα των ιδιωτών ιδιοκτητών τους και των προστατών πολιτικών τους. Για τους πολίτες θα νοιάζονται τώρα;