Κείμενο – Φωτογραφίες: Μιχάλης Ανδριανάκης
Το 1903, επί δημαρχίας Νικολάου Σκαμνάκη αποφασίστηκε η ανέγερση της νέας Δημοτικής Αγορά Χανίων, ενέργεια που υλοποιήθηκε αργότερα, το 1908. Ως κατάλληλος χώρος επιλέχτηκε ο μεγάλος προμαχώνας Piatta Forma στο μέσο της νότιας πλευράς του περιβόλου. Είχε ήδη από το 1903 αποφασιστεί από την Κρητική Πολιτεία, μετά από αίτημα του Δήμου η κατεδάφιση των οχυρώσεων και η παραχώρησή τους στο Δήμο. Αιτία ήταν η πραγματική και ψυχολογική καταπίεση των κατοίκων από την ύπαρξη των τειχών, η ανάγκη για εκσυγχρονισμό της παλιάς πόλης και η ενοποίησή της με τη νέα, η οικοδόμηση της νέας Αγοράς-αρχικά μεταξύ οδού Χάληδων και Μουσούρων- αλλά και η ικανοποίηση των ορέξεων κάποιων οικοπεδοφάγων της εποχής, που έβλεπαν το τεράστιο αυτό “φιλέτο” στο κέντρο της πόλης σαν ξερολούκουμο (πρώτος ο πολιτικός Μ.Κούνδουρος, που έκτισε το μεγάλο συγκρότημα στην οδό Χάληδων, σήμερα Πινακοθήκη).
Η φωτογραφία του 1908, μάλλον του Περικλή Διαμαντόπουλου, δείχνει ακριβώς την κατεδάφιση των δυο ορθογώνιων επιπρομαχώνων San Giovanni,και Santa Maria, πάνω από τον προμαχώνα Piatta Forma. Τα προϊόντα των καθαιρέσεων ρίχτηκαν και μπάζωσαν την τάφρο με αποτέλεσμα μια πρώτη ενοποίηση χώρου. Ο ισχυρής κατασκευής προμαχώνας βέβαια σώζεται σχεδόν ακέραιος σε ύψος 10-12 μέτρα κάτω από την Αγορά, η οποία “πατεί” πάνω του. Η φωτογραφία παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τους τρόπους, που χρησιμοποιούνται, τις ενδυμασίες και τη στάση των ανθρώπων, εργαζομένων, επιβλεπόντων, εμπλεκομένων και απλώς περίεργων σε μια στιγμιαία αποτύπωση, που γίνεται ακόμη πιο ενδιαφέρουσα, όταν “τεμαχίσεις” τη φωτογραφία.
