Tην 18 Μαρτίου 1936 άφηνε στο Παρίσι την τελευταία του πνοή ο Ελευθέριος Βενιζέλος. Το νέο κυκλοφόρησε στην Αθήνα αστραπιαία. Το τι επακολούθησε θα ‘ταν καλύτερα να ‘χε σβήσει από τη μνήμη όλων. Δεν ταίριαζε αυτή η αθλιότητα στη περηφάνια, στη μεγαθυμία, το περίσσευμα καρδίας στη λεβεντιά της ελληνικής ψυχής. Γιόρταζαν τον θάνατο ενός ανθρώπου. Ό,τι δεν πέτυχαν με τ’ αναθέματα, τις κατάρες, τις σατανικές δολοφονικές απόπειρες εναντίον ενός ανθρώπου που διπλασίασε την Ελλάδα αφού προηγουμένως οργάνωσε το Κράτος, όπλισε τον Στρατό, γαλβάνισε τις ψυχές και ενέπνευσε την εμπιστοσύνη ύστερα από την ταπεινωτική ήττα του 1897, το πέτυχε η θλίψη, η απέραντη θλίψη, κει στην εξορία για την τύχη της πατρίδας του και τα όσα δεινά τώρα κι ένα χρόνο υφίσταται ο κόσμος του, ο κόσμος που τον πίστεψε και τον ακολούθησε. Κι όλα αυτά εξ αιτίας ενός ηλιθίου κινήματος (όπως το απεκάλεσε ο ίδιος), τους έδωσε την ευκαιρία που ζητούσαν επιτέλους. Επρεπε να εκδικηθούν για την εκτέλεση των έξι και την εκθρόνιση του βασιλέως, που είχε επιδιώξει και επέτυχε το 1924 παρά τας αντιρρήσεις του Ελ. Βενιζέλου, ο νικητής του κινήματος Γιώργος Κονδύλης, άνθρωπος δικός τους που τους έδινε τη σημερινή ευκαιρία.
Ένα χρόνο τώρα θύουν και καταλύουν. Εκτελούν τους Στρατηγούς Α. Παπούλα και Κοιμήση. Όργιο φυλακίσεων, διώξεων, καθαιρέσεων γενναίων αξιωματικών σε τελετές αίσχους και καταισχύνης. Κι όμως, δεν είχαν ικανοποιηθεί. Και ήρθε η αγγελία του θανάτου του Εφιάλτη, του προδότη, του σατανά και άρχισε το πανηγύρι. Δεν πίστευες στα μάτια σου και στ’ αφτιά σου για όσα έβλεπες κι άκουγες. Η ψυχή σου, η καρδιά σου, δεν είχε θέση για θλίψη. Είχε πεθάνει ο πατέρας της Πατρίδας. Μόνο αηδία, ναυτία και οικτιρμό για την κατάντια και τον εκπεσμό. Γιόρταζαν τον θάνατο ενός ανθρώπου, που τον έστειλε ο θεός μόνο για την Ελλάδα και σ’ αυτήν αφιέρωσε τη ζωή μισού αιώνα. Ομάδες, ομαδούλες, πορείες με αλαλαγμούς και ζητωκραυγές. Αλλά εκεί που η ελληνική ψυχή σου έμεινε μετέωρη, η καρδιά σου σφίχτηκε και το μυαλό σου σταμάτησε, ήταν το γλέντι των Ελλήνων Αξιωματικών στα παραπήγματα, όπου το Π.Τ. Ευζώνων, το Ιο Σύνταγμα Πεζικού και το 34ο Σύνταγμα Πεζικού. Δεν είχε μείνει στην Αττική ούτε βενιζελικό αστέρι ή γαλόνι. Αγκαλιές, φιλιά, κεράσματα, γυροβολιές, σαλπίσματα και χαχανητά, λες και είχε παρθεί η βασιλεύουσα.
Σε στιγμές που βούρκωναν τα μάτια σου και το μυαλό σου απελευθερωνόταν, αναρωτιόσουν τί κακό έκανε στην πατρίδα ο Ελ. Βενιζέλος και σε τί έβλαψε αυτούς τους αξιωματικούς που γλεντούσαν τον θάνατο του. Δεν έκαμε εκστρατεία ο Ε.Β. στη Μικρά Ασία. Εκστρατεία, που αναμασάτε σημαίνει πόλεμος. Η Ελλάδα πήγε στη Μ. Ασία ως εντολοδόχος της ΑΝΤΑΝΤ. Την εντολή πήρε ο Βενιζέλος από τους συμμάχους. Στο υπόμνημα του έλεγε και το αίτημα του ήταν να διαφυλαχθεί ο Ελληνισμός της Μ. Ασίας. “Το αγνότερο τμήμα της Ελληνικής φυλής, όπερ καλύτερον διετήρησε τον Εθνικόν Τύπον”. Ετσι έγινε η θριαμβική ιστορική εγκατάσταση του Ελληνικού Στρατού στη Μ. Ασία. Σας έβλαψε κύριοι, εορτάζοντες ο Ελεύθ. Βενιζέλος; Αν ο ελληνικός λαός, δεν απέσυρε την εμπιστοσύνη του το 1920 από τον Ελ. Βενιζέλο και δεν επανέφερε τη βασιλεία (κόκκινο πανί για την ΑΝΤΑΝΤ), ο Ελευθ. Βενιζέλος θα πάλευε όλα τα θέματα στην εξέλιξη με τη βοήθεια των συμμάχων και προς το συμφέρον του Εθνους. Θα είχαμε την Ανατ. Θράκη και θα είχε αποφευχθεί το ξεκλήρισμα και οι καταστρεπτικές επιπτώσεις που ακόμα πληρώνει η Ελλάδα. Οι έξι που εκτελέστηκαν ήταν τα εξιλαστήρια θύματα μιας άφρονης πολιτικής και τραγικά θύματα μιας τραγικής εποχής. Κανείς δεν λυπήθηκε για την εκτέλεση, όσο ο Ελ. Βενιζέλος.
Ο Ελ. Βενιζέλος δεν ήθελε τον διχασμό, θα επανέφερε τη βασιλεία, όπως είχε δώσει δείγματα της πολιτικής του ευφυΐας στην υπηρεσία του Εθνους, όταν έδωσε σκληρή μάχη στη Βουλή εναντίον των δικών τους ανθρώπων (του Κ. Κουμουνδούρου, του Σ. Δραγούμη και του Δ. Ράλγές. Αλλά εκεί που η ελληνική ψυχή σου έμεινε μετέωρη, η καρδιά σου σφίχτηκε και το μυαλό σου σταμάτησε, ήταν το γλέντι των Ελλήνων Αξιωματικών στα παραπήγματα, όπου το Π.Τ. Ευζώνων, το 1ο Σύνταγμα Πεζικού και το 34ο Σύνταγμα Πεζικού. Δεν είχε μείνει στην Αττική ούτε βενιζελικό αστέρι ή γαλόνι. Αγκαλιές, φιλιά, κεράσματα, γυροβολιές, σαλπίσματα και χαχανητά, λες και είχε παρθεί η βασιλεύουσα.
Σε στιγμές που βούρκωναν τα μάτια σου και το μυαλό σου απελευθερωνόταν, αναρωτιόσουν τί κακό έκανε στην πατρίδα ο Ελ. Βενιζέλος και σε τί έβλαψε αυτούς τους αξιωματικούς που γλεντούσαν τον θάνατο του. Δεν έκαμε εκστρατεία ο Ε.Β. στη Μικρά Ασία. Εκστρατεία, που αναμασάτε σημαίνει πόλεμος. Η Ελλάδα πήγε στη Μ. Ασία ως εντολοδόχος της ΑΝΤΑΝΤ. Την εντολή πήρε ο Βενιζέλος από τους συμμάχους. Στο υπόμνημα του έλεγε και το αίτημα του ήταν να διαφυλαχθεί ο Ελληνισμός της Μ. Ασίας. “Το αγνότερο τμήμα της Ελληνικής φυλής, όπερ καλύτερον διετήρησε τον Εθνικόν Τύπον”. Ετσι έγινε η θριαμβική ιστορική εγκατάσταση του Ελληνικού Στρατού στη Μ. Ασία. Σας έβλαψε κύριοι εορτάζοντες ο Ελεύθ. Βενιζέλος; Αν ο ελληνικός λαός, δεν απέσυρε την εμπιστοσύνη του το 1920 από τον Ελ. Βενιζέλο και δεν επανέφερε τη βασιλεία (κόκκινο πανί για την ΑΝΤΑΝΤ), ο Ελευθ. Βενιζέλος θα πάλευε όλα τα θέματα στην εξέλιξη με τη βοήθεια των συμμάχων και προς το συμφέρον του Εθνους. Θα είχαμε την Ανατ. Θράκη και θα είχε αποφευχθεί το ξεκλήρισμα και οι καταστρεπτικές επιπτώσεις που ακόμα πληρώνει η Ελλάδα. Οι έξι που εκτελέστηκαν ήταν τα εξιλαστήρια θύματα μιας άφρονης πολιτικής και τραγικά θύματα μιας τραγικής εποχής. Κανείς δεν λυπήθηκε για την εκτέλεση, όσο ο Ελ. Βενιζέλος.
Ο Ελ. Βενιζέλος δεν ήθελε τον διχασμό, θα επανέφερε τη βασιλεία, όπως είχε δώσει δείγματα της πολιτικής του ευφυΐας στην υπηρεσία του Εθνους, όταν έδωσε σκληρή μάχη στη Βουλή εναντίον των δικών τους ανθρώπων (του Κ. Κουμουνδούρου, του Σ. Δραγούμη και του Δ. Ράλλη) και ενέκρινε η Βουλή τον διορισμό του διαδόχου Κωνσταντίνου ως Αρχιστρατήγου στους πολέμους 1912-13. Οι δικοί του χρέωναν στην ανικανότητά του την ταπεινωτική ήττα του 1897. Το κίνημα διαιώνιζε τον διχασμό κι αυτό το μαράζι τον σκότωσε κι ας μην ξεχνάμε ότι γύρω απ’ αυτό έγινε ο θυελλώδης καυγάς με την Ελενα το μοιραίο εκείνο βράδυ της 12ης προς 13ην Μαρτίου, το οποίο προκάλεσε το καρδιακό επεισόδιο.
Ο Ελ. Βενιζέλος είχε ζήσει και πεθάνει για την Ελλάδα και μόνο γι’ αυτήν.
Την έκανε των δύο ηπείρων και των πέντε θαλασσών.
Πρόεδρος της κυβερνήσεως ο Κ. Δεμερτζής. Πρόεδρος της Βουλής ο Θ. Σοφούλης (είχε εκλεγεί με τους 15 ψήφους του Παλλαϊκού Μετώπου). Υπουργός Στρατιωτικών ο Ι. Μεταξάς. Το Υπουργικό Συμβούλιο σταθμίζοντας την όλη κατάσταση (είχε πληροφορίες) απεφάσισε να μην έρθει η σορός του Εθνάρχη στην πρωτεύουσα για προσκύνημα. Υπήρχε φόβος ταραχών. Ο Θ. Σοφούλης αντέδρασε, αντέδρασε και ο Ι. Μεταξάς, ανελάμβανε την ευθύνη να τηρηθεί η τάξη. Η κυβέρνηση επέμενε. Η απόφαση δεν ήταν αυθαίρετη. Η Αθήνα μάλλον δεν θα είχε αποφύγει το αιματοκύλισμα. Τα πνεύματα ήταν εξαγριωμένα. Το προσφυγικό στοιχείο δεν ήταν αμελητέο και ήταν όλο βενιζελικό. Κοκκινιά, Περιστέρι, Ν. Ιωνία, Καισαριανή, Κούβα, Βύρωνας, Ν. Φιλαδέλφεια, Ν. Σμύρνη, Πολύγωνο, Δουργούτι κλπ και δεν θα περίμενε τη μοίρα του, όπως τη Μ. Ασία που τους παρέδωσαν αυτοί στο γιαταγάνι του Κεμάλ. Θα ‘ταν και γι’ αυτούς μια ευκαιρία. Θα κατέβαιναν συν γυναιξί και τέκνοις να προσκυνήσουν το λείψανο. Στον πρώτο πρόπηλακισμό θα ζητούσαν κι αυτοί εκδίκηση. Εχασαν το ιερό χώμα της πατρίδας τους. Έχασαν τους δικούς τους, έχασαν το βίος τους. Ζούνε στις παράγκες, πείνα, φτώχεια και απελπισία.
Η Έλενα δεν ήθελε να έρθει η σωρός στην Αθήνα. Ήταν πρόσφατη η δολοφονική απόπειρα εναντίον της. Τα παιδιά του, Κυριάκος και Σοφοκλής και οι στενοί συνεργάτες τους Α. Γύπαρης, Χρ. Τρουλλινός, Β. Σκουλάς και οι προστρέξαντες επέμεναν να περάσει η σωρός από την Αθήνα. Η απόφαση της Κυβέρνησης των Αθηνών, έλυσε τη διαφωνία. Η Έλενα δεν ήθελε την παρουσία της επίσημης Ελλάδας. Ανελάμβανε τα έξοδα της μεταφοράς στα Χανιά. Ο πρεσβευτής στο Παρίσι Ν. Πολίτης, βρισκόταν σε πολύ δύσκολη θέση και δυσκολότερη η κυβέρνηση των Αθηνών. Ο Ελ. Βενιζέλος δεν ήταν ο κάποιος πρώην πρωθυπουργός. Ήταν ο σύμμαχος. Ήταν ο φίλος. Ήταν ο άνθρωπος που έβαλε την Ελλάδα στον πόλεμο δίπλα στο πλευρό των συμμάχων με μύριους κινδύνους. Ήταν ο πρωθυπουργός της χώρας, του οποίου ο Στρατός διέσπασε πρώτος το Γερμανοδουλγαρικό μέτωπο και συντόμευσε τον πόλεμο κατά έξι μήνες. Ήταν ο πολιτικός με παγκόσμια ακτινοβολία. Ένας ουλαμός δρακοφόρων κρατούσε τους μεγαλόσταυρους και τα παράσημα των ξένων κρατών κατά τη μεταφορά. Ο θάνατος του είχε συγκινήσει όλη την Ευρώπη, συμμάχους και αντιπάλους. Ο Ν. Πολίτης πηγαινοερχόταν από Πρεσβεία στην οδό Μποζόν. Τελικά, βρέθηκε λύση με την παρέμβαση των διαλλακτικών. Να δεχθεί η Έλενα το αντιτορπιλικό στο Πρίντεζι και να μεταφερθεί η σωρός στα Χανιά.
Ένας λόχος ευζώνων του Π.Τ. θα πήγαινε στα Χανιά να αποδώσει τις κεκανονισμένες τιμές. Και εδώ ασχήμιες και ευτέλειες. Δεν είναι του παρόντος και ούτε προσθέτουν τίποτα στις όσες αθλιότητες.
Ήμουν ένας εκ των τεσσάρων αξιωματικών που στελέχωσαν το άγημα που μετέβη στα Χανιά και επέδωσε τιμές. Παρέμεινα άγρυπνος όλες τις ημέρες πλάι στη σωρό. Είδα γνωστούς αντιβενιζελικούς να προσκυνούν και να δακρύζουν. Ήταν, όπως έλεγε και ο ίδιος, ο αρχηγός των Βενιζελικών και των αντιβενιζελικών. Δεν δέχθηκα να αντικατασταθώ από συναδέλφους διμοιρίτες αξιωματικούς. Έζησα όλο εκείνο το βουβό κατανυκτικό μεγαλείο της παρέλασης, όχι μόνο του Κρητικού λαού, αλλά και από τα πέρατα του κόσμου, Είχε πεθάνει για όλους ο Πατέρας της Φυλής.
ΗΣΙΟΔΟΣ ΤΣΙΓΚΟΣ
Πηγή: kairatos.com.gr