Την Κυριακή των Βαΐων 24 Απριλίου 2005 το βράδυ στις 8.45΄ ο Μητροπολίτης Γορτύνης και Αρκαδίας Κύριλλος εκοιμήθη εν Κυρίω στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ηρακλείου.
Του Ζαχαρία Καψαλάκη
Συμπληρώνονται 15 χρόνια από τότε που έφυγε από τη ζωή ο Μακαριστός Μητροπολίτης Γορτύνης και Αρκαδίας Κύριλλος.
Ο Μητροπολίτης που αγαπούσε το λαό, που αγαπούσε τους ιερείς, που ήταν δίπλα σε όλους και σε όλα με αγάπη…
Το “e-mesara.gr” τιμώντας τη μνήμη μου Μακαριστού Ποιμενάρχη της Μεσαράς, ετοίμασε αφιέρωμα με τα γεγονότα του θανάτου του, μεταφέροντας το ρεπορτάζ των ημερών εκείνων που συγκλόνισαν την περιοχή μας!
Το βράδυ της Κυριακής
Η ώρα ήταν 8.45 το βράδυ της Κυριακής 24 Απριλίου 2005, Κυριακής των Βαΐων, όταν η καρδιά του Μητροπολίτου Κυρίλλου σταμάτησε πλέον να χτυπά, στη Γαστρεντερολογική Κλινική του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Ηρακλείου.
Ήταν η ώρα που σε όλες τις εκκλησίες της Μητροπόλεως ετελείτο η ακολουθία του Νυμφίου. Οι καμπάνες στην έδρα της Μητρόπολης, τις Μοίρες, άρχισαν να χτυπούν πένθιμα στις 9:07 το βράδυ, ενώ αποφεύχθηκε παρόμοια κίνηση ένδειξης πένθους σε όλες τις ενορίες της Μητρόπολης λόγω του προχωρημένου της ώρας. Στην Ιερά Μονή Πανάγιας Καλυβιανής όταν έφτασε η είδηση του θανάτου του Μακαριστού Ιεράρχου, ετελείτο ακόμη η ακολουθία του Νυμφίου. Στο τέλος της, ο π. Νεκτάριος τέλεσε τρισάγιο στη μνήμη του.
Το ανακοινωθέν
Το ιατρικό ανακοινωθέν που εξεδόθη και διάβασε ο καθηγητής κ. Ηλίας Κουρούμαλης ο οποίος σημείωσε ότι «τις τελευταίες μέρες ο μακαριστός παρουσίαζε σοβαρή καρδιακή δυσλειτουργία. Η καρδιά του Ιεράρχη δεν άντεξε τη δραματική επιβάρυνση του οργανισμού του και σταμάτησε να χτυπά. Είχε σταθεροποιηθεί πάλι για σημαντικό χρονικό διάστημα, αλλά στις 8:45 εκοιμήθη εν Κυρίω. Να έχουμε την ευχή του όλοι».
Το πρωί της Κυριακής
Αμέσως μετά τη Θεία Λειτουργία των Βαΐων το Μητροπολίτη Γορτύνης και Αρκαδίας Κύριλλο είχε επισκεφτεί στο Νοσοκομείο ο Αρχιεπίσκοπος Κρήτης κ. Τιμόθεος, κρατώντας του αγιασμό και βάγια.
Έμεινε λίγη ώρα στο δωμάτιο του, όπου και προσευχήθηκε και ακολούθως μίλησε με τους δικούς του.
Στη συνέχεια η πίεση του άρχισε να πέφτει και η κατάστασή του να επιδεινώνεται.
Στις 8.45 το βράδυ κοιμήθηκε εν ειρήνη.
Η μάχη με την αρρώστια
Πριν 13,5 μήνες άρχισε η μάχη του Μακαριστού Μητροπολίτου Γορτύνης και Αρκαδίας Κυρίλλου με την επάρατο νόσο.
Στο νοσοκομείο ΝΙΜΙΤΣ όπου είχε εισαχθεί διαπιστώθηκε όγκος στο έντερο και υπεβλήθη σε χειρουργική επέμβαση. Μια μέρα μετά την επέμβαση υπέστη καρδιακή προσβολή, γεγονός που επέφερε επιπλοκές στην υγεία του και που είχε ως αποτέλεσμα να μείνει στην εντατική μονάδα του νοσοκομείου για τρεις ολόκληρους μήνες.
Στο ΝΙΜΙΤΣ δέχθηκε την επίσκεψη του Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου, παλιού του γνώριμου από τη Θεολογική Σχολή της Χάλκης. Όμως η κατάσταση της υγείας του συνεχώς επιβαρυνόταν, καθώς η τραχειοτομή στην οποία είχε υποβληθεί δεν έκλεινε, καθώς είχε δημιουργηθεί συρίγγιο.
Έτσι αποφασίστηκε η μεταφορά του στην Αμερική, ταξίδι που ήταν χωρίς θετικά ιατρικά αποτελέσματα.
Μετά από 9 μήνες επιστέφει στην Κρήτη όπου συνεχίζει τη θεραπεία του στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο ηρακλείου. Στις 19 Νοεμβρίου επιστρέφει στις Μοίρες, αφού η κατάσταση της υγεία του το επιτρέπει.
Όμως πριν λίγες βδομάδες η υγεία του επιδεινώθηκε και πάλι και μεταφέρθηκε ξανά στο ΠΑΓΝΗ, όπου και άφησε και την τελευταία του πνοή.
«Ιώβειος υπομονή»
«Καθ’ όλη τη διάρκεια της αρρώστιας του επέδειξε Ιώβειο υπομονή», είπε μιλώντας στους δημοσιογράφους στον Ι. Ν. του Αγίου Νεκταρίου ο Πρωτοσύγκελος της Ιεράς Μητροπόλεως Γορτύνης και Αρκαδίας κ. κ. Χρυσόστομος. «Δεν γόγγυξε, δεν διαμαρτυρήθηκε ούτε προς το Θεό, ούτε προς τόπους ανθρώπους, καθ’ όλη τη διάρκεια της δοκιμασίας του. Τη δέχτηκε με καρτερία. Ως το τέλος, δοξολογικά προς το Θεό, την υπέμεινε. Γι’ αυτό πιστεύω ότι ο Θεός θα τον κατατάξει στη Βασιλεία του».
Μ. Δευτέρα 25 Απριλίου
Πένθιμες χτυπούνε από το πρωί οι καμπάνες στους Ιερούς Ναούς της Μητροπόλεως Γορτύνης και Αρκαδίας, καθώς η είδηση του θανάτου του Μητροπολίτου Κυρίλλου, έντυσε πένθιμα την περιοχή μας. Είναι η πρώτη φορά τις τελευταίες δεκαετίες, που η Μεσαρά κηδεύει Ιεράρχή της, καθώς οι Ιεράρχες της, σύμφωνα με μια άτυπη παράδοση εκλεγόταν Αρχιεπίσκοποι Κρήτης.
Η σωρός του εκλιπόντος Ιεράρχη μεταφέρθηκε το μεσημέρι της Δευτέρας στον Ιερό Ναό του Αγίου Νεκταρίου στις Μοίρες, συνοδευόμενη από αντιπροσωπεία της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Κρήτης, όπου και τέθηκε σε λαϊκό προσκύνημα.
Στο τρισάγιο που τελέστηκε αμέσως μετά στον Άγιο Νεκτάριο χοροστάτησε ο τοποτηρητής της Ιεράς Μητροπόλεως Γορτύνης και Αρκαδίας και Μητροπολίτης Αρκαλοχωρίου, Καστελίου και Βιάννου κ. κ. Ανδρέας, ενώ παρέστησαν οι Μητροπολίτες Λάμπης, Σφακίων και Συβρίτου κ. Ειρηναίος, Ιεραπύτνης και Σητείας κ. Ευγένιος και Κυδωνίας και Αποκορώνου κ. Ειρηναίος.
Στο Ηράκλειο
Νωρίς το πρωί η σωρός του Μακαριστού Μητροπολίτου είχε μεταφερθεί από το ΠΑΓΝΗ στον Άγιο Μηνά, όπου και τελέσθηκε τρισάγιο από το Μητροπολίτη Ιεραπύτνης και Σητείας κ. κ. Ευγένιο.
Στις 12.15 το μεσημέρι η σωρός μεταφέρθηκε στις Μοίρες, όπου και τέθηκε σε λαϊκό προσκύνημα στον Ιερό ναό του Αγίου Νεκταρίου.
Τοποτηρητής
Εν τω μεταξύ η Ιερά Επαρχιακή Σύνοδος της Εκκλησίας της Κρήτης όρισε ως Τοποτηρητή της Ιεράς Μητροπόλεως Γορτύνης και Αρκαδίας τον Μητροπολίτη Αρκαλοχωρίου Καστελίου και Βιάννου κ. κ. Ανδρέα, ενώ ο Πρωτοσύγκελος της Ιεράς Μητροπόλεως κ. κ. Χρυσόστομος προέβη στη σφράγιση της Μητροπόλεως, προκειμένου να παραμείνουν ανέπαφα τα πράγματα και τα αρχεία της Μητρόπολης μέχρις ότου εκλεγεί ο νέος Μητροπολίτης.
Η Μεσαρά αποχαιρέτησε το Μητροπολίτη της
Ήταν μουντό το μεσημέρι της Μεγάλης Τρίτης, όταν κλήρος και λαός της Μεσαράς κλήθηκε να αποχαιρετήσει το Μητροπολίτη Γορτύνης και Αρκαδίας Κύριλλο, στον Ιερό Ναό του Αγίου Νεκταρίου στις Μοίρες.
Από νωρίς το πρωί άρχισε ο κόσμος να συγκεντρώνεται στην εκκλησία και να προσκυνά το Σεπτό Μητροπολίτη. Γύρω στις 10.30 έφτασαν και οι εκπρόσωποι της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Κρήτης, καθώς και οι πολιτικές και στρατιωτικές αρχές του νησιού.
Το Οικουμενικό πατριαρχείο εκπροσωπήθηκε από το Μητροπολίτη Ρόδου κ.κ. Κύριλλο, ενώ το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας από τον Μητροπολίτη Ιεραπύτνης και Σητείας κ. κ. Ευγένιο. Παρόντες ακόμη ήταν και ο Μητροπολίτης Μυτιλήνης κ.κ. Ιάκωβος, ο βοηθός επίσκοπος Διαυλείας Δαμασκηνός Καρπαθιωτάκης, όλοι οι Ιεράρχες της Κρήτης με επικεφαλής τον Αρχιεπίσκοπο Κρήτης κ.κ. Τιμόθεο, οι ηγούμενοι και οι ηγουμένισσες των μονών του νησιού, καθώς και αρκετοί αρχιμανδρίτες απ’ όλη την Κρήτη.
Την κυβέρνηση εκπροσώπησε ο Υπουργός Εμπορικής Ναυτιλίας κ. Μανόλης Κεφαλογιάννης, ενώ το παρόν έδωσαν οι Ηρακλειώτες βουλευτές όλων των κομμάτων, καθώς και ο βουλευτής Χανίων του ΠΑΣΟΚ κ. Μανόλης Σκουλάκης. Παρόν ήταν και οι Νομάρχες Ηρακλείου και Λασιθίου κ. Σαρρής και Στρατάκης και ο πρώην Νομάρχης και στενός φίλος του εκλιπόντος κ. Γιάννης Γαρεφαλάκης.
Δίπλα στο φέρετρο στάθηκε ο Μητροπολίτης Κυδωνίας και Αποκορώνου κ.κ. Ειρηναίος, που σύμφωνα με το τυπικό της Εκκλησίας, “έφερε” το πένθος της Ιεραρχίας, καθώς και ο Πρωτοσύγκελος της Ιεράς Μητροπόλεως Γορτύνης και Αρκαδίας κ.κ. Χρυσόστομος Παπαδάκης, από μέρος του κλήρου της περιοχής, καθώς και ο γέροντας μοναχός της Ιεράς Μονής Επανωσήφη κ. Κάλλιστος.
Σύσσωμος ήταν και ο κλήρος της Μητροπόλεως, αλλά και δεκάδες άλλοι ιερείς που χειροτονήθηκαν από το Μακαριστό Ιεράρχη, καθώς και αρκετοί πιστοί.
Αποχαιρετισμός
Αρκετοί ήταν οι επικήδειοι λόγοι που ακούστηκαν πάνω από το φέρετρο του Μακαριστού Ιεράρχη.
- Στους στενούς δεσμούς που είχε με το Οικουμενικό Πατριαρχείο ο Σεβαστός ιεράρχης, αναφέρθηκε ο Μητροπολίτης Ρόδου κ.κ. Κύριλλος, ο οποίος και τον αποχαιρέτησε από μέρους του Οικουμενικού Πατριαρχείου.
- «Ρομφαία οδύνης διαπερνά την καρδιά μας για τον προσωρινό χωρισμό», σημείωσε ο Μητροπολίτης Ιεραπύτνης κ. Ευγένιος, ο οποίος και μίλησε εκ μέρους του Πατριάρχη Αλεξανδρείας κ. Θεοδώρου.
- Εκπροσωπώντας την Ιερά Επαρχιακή Σύνοδο της Εκκλησίας της Κρήτης, ο Μητροπολίτης Λάμπης, Συβρίτου και Σφακίων κ. κ. Ειρηναίος, εκφώνησε λαμπρό επικήδειο, τονίζοντας τη μεγάλη προσωπικότητα του εκλιπόντος, την έντιμη ζωή του, μα και την αγάπη του στους κληρικούς.
- Με φωνή τρεμάμενη και μη μπορώντας να κρύψει τη συγκίνησή του, αποχαιρέτησε το Μακαριστό Ιεράρχη, από μέρος του κλήρου της Μητροπόλεως του, ο Πρωτοσύγκελος κ. Χρυσόστομος Παπαδάκης, τονίζοντας τις αρετές του, την Κρητική του λεβεντιά, μα και την καλοσύνη του.
- Από μέρους της πολιτείας μίλησε ο περιφερειάρχης Κρήτης κ. Σεραφείμ Τσόκας, ενώ επικήδειο εκφώνησε και ο Νομάρχης Ηρακλείου κ. Δημήτρης Σαρρής.
Επικήδειους λόγους εκφώνησαν επίσης:
- Ο Δήμαρχος Μοιρών κ. Παναγιώτης Σφακιανάκης.
- Ο ιερέας του Πύργου, γενέτειρα του εκλιπόντος π. Εμμανουήλ Μαυριτσάκης.
- Ο εκπρόσωπος της Εστίας Θεολόγων της Χάλκης και προσωπικός φίλος του Μακαριστού Ιεράρχη π. Μιχ. Κανιαδάκης.
- Και πρόεδρος του Συνδέσμου Θεολόγων Κων. Νεονάκης.
Στον Άγιο Γεώργιο
Με το τέλος της νεκρώσιμης ακολουθίας, το φέρετρο του Μακαριστού Κυρίλλου, πήραν στους ώμους τους οι ιερείς της Μητροπόλεως και ξεκίνησε μια τελευταία «πορεία» στον κεντρικό δρόμο των Μοιρών, σε χώρους ιδιαίτερα αγαπητούς για τον εκλιπόντα Μητροπολίτη.
Μπροστά πήγαινε η φιλαρμονική του Δήμου Ηρακλείου, οι μοναχές της Ιεράς Μονής Καλυβιανής, οι ιερείς της Μητροπόλεως, ενώ στρατιωτικό άγημα της ΣΕΑΠ συνόδευε το φέρετρο με το σκήνωμα του εκλιπόντος, ενώ ακολουθούσαν οι αρχιερείς και ο κόσμος.
Οι κάτοικοι της πόλης των Μοιρών περίμεναν σιωπηλοί στα πεζοδρόμια για να τον αποχαιρετίσουν, ενώ τα καταστήματα της πόλης ήταν κλειστά την ώρα της κηδείας.
Η πομπή έφτασε στο Μητροπολιτικό Ιερό Ναό του Αγίου Γεωργίου, όπου και τελέστηκε τρισάγιο χοροστατούντος του Τοποτηρητού της Μητροπόλεως κ.κ. Ανδρέα.
Ακολούθως το φέρετρο τοποθετήθηκε στη νεκροφόρα, κάτω από τους ήχους των όπλων του αγήματος, η οποία και τον μετέφερε στη Μονή του Επανωσήφη.
Στον Επανωσήφη
Ήταν λίγο μετά τις 3 το μεσημέρι όταν έφτασε στο μοναστήρι του Επανωσήφη το φέρετρο του μακαριστού Μητροπολίτου. Μουντό το τοπίο, με τη θλίψη ζωγραφισμένη στα πρόσωπα όλων των παρευρισκομένων.
Η καμπάνα χτυπούσε πένθιμα, τον τελευταίο της αποχαιρετισμό στο Σεπτό Ιεράρχη, που διάλεξε ως τόπο της τελευταίας του κατοικίας το μοναστήρι της μετανοίας του.
Ο δρόμος απ’ όπου πέρασε το φέρετρο ήταν στρωμένος με δάφνες, ενώ οι μοναχοί έραναν με ροδοπέταλα το φέρετρο.
Με πολύ συγκίνηση το νεκρό σώμα του Μακαριστού Κυρίλλου ενταφιάστηκε στο χώρο δίπλα στο Μουσείο της Μονής, ενώ η μίτρα, η ποιμαντική ράβδος και τα εγκόλπια του, τοποθετήθηκαν στο Μουσείο, στην προθήκη δίπλα στα παράσημα τα οποία του απονεμήθηκαν ως αναγνώριση για το σπουδαίο έργο του.
«Δεν θα σας ξεχάσουμε ποτέ Σεβασμιώτατε»
Μεγάλη Βδομάδα, Βδομάδα των Παθών, διάλεξε ο Θεός να σε καλέσει κοντά του, Μακαριστέ μας Ιεράρχη Κύριλλε.
Την ώρα που στις Εκκλησιές της Μητροπόλεώς σου, κλήρος και λαός έψαλαν «ιδού ο Νυμφίος έρχεται εν τω μέσω της νυκτός», εσύ έκλεισες τα ματιά και έφυγες από κοντά μας, για να συναντήσεις και να προσκυνήσεις τον Κύριο Ιησού Χριστό μας, στον οποίο είχε αφιερώσει όλη σου τη ζωή.
Θα σε θυμόμαστε πάντα σαν τον Ηγέτη μας. Τον Ηγέτη που πόνεσε και αγάπησε τη Μεσαρά. Τον τόπο του.
Σαν τον Ηγέτη που έμπαινε μπροστάρης στα τοπικά προβλήματα, που αφουγκραζόταν τον πόνο και την εγκατάλειψη του Νότου και που έδωσε το μεγαλύτερο κομμάτι της ζωής του για την πρόοδό του, υπηρετώντάς τον!
Θα σε θυμόμαστε πάντα σαν τον Ηγέτη που η λαλιά του σκορπούσε ρίγη στις Εκκλησιές μας, που η φωνή του ακουγόταν παντού, που τα λόγια του έπιαναν τόπο.
Σεβασμιώτατε! Δεν θα σας ξεχάσουμε ποτέ.
“e-mesara.gr”
Μητροπολίτης Γορτύνης καί Ἀρκαδίας Κύριλλος (1932 – 2005)
Ὁ ἀοίδιμος Μητροπολίτης Γορτύνης καί Ἀρκαδίας Κύριλλος (Κυπριωτάκης) γεννήθηκε στόν Πύργο Μονοφατσίου Κρήτης το ἔτος 1932.
Τό 1954 ἐκάρη Μοναχός στήν Ἱ. Μονή Ἁγ. Γεωργίου Ἐπανωσήφη καί τό 1956 ἐχειροτονήθη Διάκονος, ἀπό τόν μακαριστό Μητροπολίτη Κρήτης Εὐγένιο (Ψαλιδάκη).
Τό ἔτος 1957 ἐνεγράφη στήν Ἱ. Θεολογική Σχολή Χάλκης, ἑξ ἧς ἀπεφοίτησε τό ἔτος 1961.
Το 1962 ἐχειροτονήθη Πρεσβύτερος ἀπό τόν μακαριστό Μητροπολίτη Σταυρουπόλεως Μάξιμο, Σχολάρχη τῆς ἐν λόγῳ Σχολῆς καί ὑπηρέτησε τήν Ἐκκλησία ὡς Ἐπιμελητής τῆς Ἱ. Θεολογικῆς Σχολῆς Χάλκης.
Ἐπέστρεψε στήν Κρήτη, διορίστηκε Πρωτοσύγκελλος τῆς Ἱ. Ἀρχιεπισκοπῆς Κρήτης (1962 – 1975) καί εἶχε τήν εὐλογία νά μετάσχῃ στίς προσπάθειες γιά τήν ἐπανακομιδή τῆς Τιμίας Κάρας τοῦ Ἀγ. ἐνδόξου Ἀποστόλου Τίτου, Πρώτου Ἐπισκόπου Κρήτης.
Τό 1975 ἐξελέγη ὑπό τῆς Ἱ. Ἐπαρχιακῆς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας Κρήτης, Μητροπολίτης Κισάμου καί Σελίνου καί τό 1979 ἐξελέγη Μητροπολίτης Γορτύνης καί Ἀρκαδίας εἰς διαδοχήν τοῦ ἐκλεγέντος τό ἔτος 1978, εἰς Ἀρχιεπίσκοπον Κρήτης, Μητροπολίτου Τιμοθέου (Παπουτσάκη).
Ἐργάστηκε καί στίς δύο Ἱ. Μητροπόλεις πού ἐποίμανε μέ σύνεση καί πραότητα, ἐχειροτόνησε πολλούς κληρικούς, ἐγκαινίασε πολλούς Ἱ. Ναούς, βοήθησε ποικιλοτρόπως τό ἔργο τῶν Ἱ. Μονῶν, συνέβαλλε στή δημιουργία Ἐκκλησιαστικῶν Μουσείων, προώθησε τήν ἐπιμόρφωση τοῦ Ἱ. Κλήρου, ἐνίσχυσε μέ ἱερατικό δυναμικό τίς Ἐνορίες τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου στό ἐξωτερικό καί διενήργησε ἐράνους γιά τήν Ἱεραποστολή τῆς Ἀφρικῆς καί τήν ἀνακούφιση πληγέντων λαῶν ἀπό τή φτώχεια καί τούς πολέμους.
Διακρίθηκε γιά τήν ἀφοσίωσή του πρός τή Μητέρα Ἐκκλησία, τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο, γιά τή σοβαρότητα, τήν καλοσύνη καί τήν ἱεροπρέπεια του.
Ἀνεπαύθη ἐν Κυρίῳ τήν 24ῃ Ἀπριλίου 2005, ὕστερα ἀπό μακρά διάρκεια δοκιμασίας τῆς ὑγείας του.
