Διάδοχος του ῾Αγίου Εὐμενίου. Τό 680-1 μ.Χ. μετέσχε στήν ἐν Τρούλλῳ ΣΤ´ Οἰκουμενική Σύνοδο (Κων/πολη) μαζί μέ τούς ᾿Επισκόπους ᾿Ιωάννη Λάμπης καί Γρηγόριο Καντάνου.
῾Η Σύνοδος αὐτή κατεδίκασε τό Μονοθελητισμό καί τούς ὑποστηρικτές του. Κατά τίς ἐργασίες τῆς Συνόδου ἀποδείχθηκε ἡ θεολογική κατάρτιση καί εὐφυΐα τοῦ Βασιλείου. Στά πρακτικά ὑπάρχει λόγος τοῦ Βασιλείου ἀπευθυνόμενος πρός τόν Αὐτοκράτορα Κων/νο τόν Δ´ τόν Πωγωνᾶτο καί πῶς ἀποδεικνύει τό λάθος τῆς αἱρέσεως, ἀλλά σώζεται καί ὁ διάλογος μεταξύ τοῦ Βασιλείου καί τοῦ αἱρετικοῦ Στεφάνου Μοναχοῦ, μαθητοῦ τοῦ αἱρετικοῦ Πατριάρχου ᾿Αντιοχείας Μακαρίου, ὁ ὁποῖος Στέφανος ἐθεωρεῖτο σπουδαῖος θεολόγος. Καί ἀπό ἄλλα σημεῖα τῶν πρακτικῶν φαίνεται ἡ δυναμική παρουσία τοῦ Βασιλείου στήν ΣΤ´ Οἰκουμ. Σύνοδο.
Ο Βασίλειος ὑπέγραψε ὄχι μόνο ὡς Γορτύνης καί ἑπομένως ᾿Αρχιεπίσκοπος Κρήτης, ἀλλά καί ὡς «Ληγάτος τῆς ὅλης Συνόδου τοῦ ᾿Αποστολικοῦ Θρόνου τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης». ῎Ελαβε μέρος καί στήν Πενθέκτη Οἰκουμενική Σύνοδο τό 691/2 μ.Χ., μαζί μέ τούς ᾿Επισκόπους Κυδωνίας Νικήτα, Χερρονήσου Σισσίνιο καί Κισσάμου Θεόπεμπτο. ῾Η Σύνοδος συμπλήρωσε τό ἔργο τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων Ε´ καί ΣΤ´, θεσπίζοντας 102 Κανόνες. ῾Ο Βασίλειος ὑπέγραψε ὡς Γορτύνης ἀλλά καί ὡς «τόπον ἐπέχοντος πάσης τῆς Συνόδου τῆς ἁγίας ᾿Εκκλησίας Ρώμης». ῾Η μνήμη τῶν Πατέρων τῆς ΣΤ´ Οἰκουμενικῆς Συνόδου 170 τόν ἀριθμόν, ἑορτάζεται 14 Σεπτεμβρίου, τῆς δέ Πενθέκτης, 227 τόν ἀριθμόν, 13 ᾿Ιουλίου. Μέ τούς λοιπούς Κρῆτες Πατέρες τῶν ῾Αγίων Συνόδων τιμᾶται καί ὁ Βασίλειος.
Ὁ Ἁγ. Βασίλειος ὁ Α΄, καθορίστηκε τοπικά νά ἑορτάζεται στίς 16 Σεπτεμβρίου.
To 2006 ὁ Σεβ. Μητρ. Γορτύνης καί ᾿Αρκαδίας κ. Μακάριος ἐγκαινίασε ἐξωκκλήσιο ἐπ’ ὀνόματι τοῦ ῾Αγ. Βασιλείου στήν περιοχή τοῦ μετοχίου «῞Αγιος Νικόλαος» τῆς ῾Ι. Μονῆς Κουδουμᾶ.
Ἀπό τό βιβλίο «Μελετήματα ἁγιολογικά – ἱστορικά» 2008 τοῦ Πανοσιολ. Ἀρχιμ. Χρυσοστόμου Παπαδάκη, Πρωτοσυγκέλου τῆς Ἱ. Μητροπόλεως Γορτύνης καί Ἀρκαδίας.
