π. Γεώργιος Ζ. Σηφάκης – Διευθυντής Δημοτικού Σχολείου Αγίας Βαρβάρας – Ανάμεσα στους 62 Εθνομάρτυρες
Ιούνιος 1942. Συμπληρώνεται χρόνος ολόκληρος από τότε που ο ναζιστικός ζυγός βαραίνει καταθλιπτικά τη μαρτυρική μας Κρήτη. Μέσ΄ από το χειροπιαστό σκοτάδι της πικρής σκλαβιάς, οι αδούλωτες ψυχές των σκλάβων φτερουγίζουν στα μακρινά, τα μεγάλα μέτωπα του συμμαχικού αγώνα. Πολλές ελπίδες, αβέβαιες σχεδόν, Κι όμως η Μόσχα δεν έπεσε. Ούτε το Λένιγκραντ!
Το ραδιόφωνο στο σκοτεινό υπόγειο, στη σπηλιά, προσπαθεί με την παράνομη φωνή του, να τονώσει την κουρασμένη ύπαρξη του ραγιά. Μακρινό, αβέβαιο το τέλος του πολέμου ακόμη. Η μάχη της Ανατολικής Μεσογείου στην πιο κρίσιμη φάση της. Οι πολεμικές καντρίλιες της Β. Αφρικής συνεχίζονται ένα ολόκληρο χρόνο. Την τελευταία φιγούρα διευθύνει τώρα ο περίφημος (γόης της Ερήμου) ο Ρόμελ, προ των πυλών της Αιγύπτου. Λίγο ακόμη και η Μεσόγειος αλλάζει αφέντη. Για το συμμαχικό στόλο ΄΄ δεν έχει πλοίο, δεν έχει οδό άλλη, από τον περίπλου της Αφρικής. Η αγωνία σφίγγει καταθλιπτικά τις ψυχές μας. Κι όμως και στις Ινδίες να φτάσουν δεν θα νικήσουν, μας λένε παρηγορητικά τα ερτζιανά κύματα. Ας επιμένουν τα μεγαλόστομα αξονικά ανακοινωθέντα πως έπεσαν τα Αφρικανικά φρούρια Βεγγάζη, Μπάρντια, Τομπρούκ, Σίντι Ελ Μπαράνι… Ας ετοιμάζεται ο Ρόμελ για την τελική επίθεση…
… Τα κομάντος αρχίζουν τις επικίνδυνες επιδρομές των. Το ένα σαμποτάζ διαδέχεται το άλλο. Σκληρές συνέπειες, μα το φρόνημα του σκλάβου τονώνεται. Αντίθετα ο εχθρός παρενοχλείτε, ανησυχεί. Μέσα στην καταθλιπτική ατμόσφαιρα που δημιουργεί η παρουσία χιλιάδων Ναζί, το ιστορικό Κάστρο ζει ηρωικά το δράμα του και κρατεί ψηλά το φρόνημα του. Το δέντρο της ελευθερίας ποτίζεται με το απαραίτητο αίμα. Ακόμη δε στέγνωσε το άγιον αίμα των πρώτων μαρτύρων, των Γεωργιάδηδων, του Σηφάκη, του Γκολέμη. Κύμα μαύρης τρομοκρατίας σκεπάζει ξανά την πόλη μας. Συλλήψεις, πυκνά περίπολα με βλοσυρό βλέμμα οργώνουν τους δρόμους. Τα καφενεία και τα κέντρα ανοίγουν λίγες ώρες μα απαγορεύεται το κάθισμα έξω στα πεζοδρόμια ή στα υπόστεγα των!
Οι αγγαρείες βαριές, καθημερινές, εξαντλητικές αναστατώνουν τον κόσμο. Η κυκλοφορία παρ’ όλο που είναι καλοκαίρι έχει περιοριστεί μέχρι τις 7 μ.μ.
Ο πρώτος Γερμανός φρούραρχος, ο απαίσιος Λιτσμπέρκερ, με το πιστόλι στο ένα χέρι απειλητικό και το ρολόι στο άλλο, από τις 7 παρά 15΄κυνηγά τους θλιβερούς περιπατητές της λεωφόρου και της πλατείας τριών Καμαρών και τους σπρώχνει να κλειστούν το ταχύτερο μέσα, ενώ με το καλοκαιρινό λιοπύρι, έχουν τόση ανάγκη από λίγο δροσερόν αγέρα 7.5΄. Η πόλη, σωστό κοιμητήριο, κλεισμένη στον εαυτόν της, ανασαίνει αργά το σκλαβωμένο αγέρα και καταπίνει το φαρμάκι της δουλειάς. Χιλιάδες ναζιστικά κτήνη περιπατούν στους δρόμους και ουρλιάζουν μεθυσμένα, τραγουδούν πυροβολούν!
Η μάχη της Αφρικής βρίσκεται στο φόρτε της και το μεγάλο αεροπλανοφόρο – η ηρωική μας Κρήτη – συγκεντρώνει τον ανθό της Χιτλερικής στρατιωτικής μηχανής. Το κέντρο του βάρους όλης της προσπάθειας στο Ηράκλειο. Το πρώτο λιμάνι, με τρία αεροπλανοφόρα, με αμέτρητα σμήνη αεροπλάνων, με ολονύχτιες επιδρομές προς την Αφρική. Αληθινό φρούριο η Κρήτη, με καρδιά παλλόμενη έντονα από πολεμική κίνηση στο Ηράκλειο…
Νύχτα της 13ης προς 14ης Ιουνίου… Μια από τις απέραντες νύχτες της σκλαβιάς. Οι ώρες κυλούν φοβισμένα προς τα μεσάνυχτα και σημαίνεται συναγερμός. Γεμίζουν τα καταφύγια. Μερικοί ανεβαίνουν στις ταράτσες. Μόλις αρχίζει, η συμμαχική αεροπορία να παίρνει κάποιο επιθετικό ρόλο και εμείς με χαρούμενη διάθεση περιμένουμε την επιδρομή. Τι κι αν ο κίνδυνος είναι πάνω από τα κεφάλια μας; Τα αντιαεροπορικά βάλλουν καταιγιστικά και προμηνύεται μεγάλη επιδρομή.
Ωστόσο μόνο δύο- τρία αεροπλάνα με το γνώριμο βόμβο τους περνούν πάνω από την πόλη, ρίχνουν μερικές βόμβες και φεύγουν. Ησυχία κατόπιν. Μα σε λίγο ακούγεται κάποια φωνή ΄΄ φωτιές, καπνοί στο αεροδρόμιο !΄΄ Η αγωνία μεγαλώνει ! Τι νάγινε άραγε! Ίσως σαμποτάζ! Τίποτε κομάντος. Μ’ απόψε είχαν κουρνιάσει πολλά χιτλερικά πουλιά στο αεροδρόμιο!…
Κυριακή πρωί 14 Ιουνίου! Αφάνταστες δραματικές στιγμές περνά το Ηράκλειο. Οι Γερμανοί κατάπληκτοι, θορυβημένοι τα ξημερώματα, έξαλλοι και λυσσασμένοι, καθώς βγήκε ο ήλιος, τρέχουν από την πόλη στο αεροδρόμιο.
Τι ανέλπιστη ταπείνωση στην παθολογική αλαζονεία τους!
Ηρωικοί Έλληνες και ξένοι σαμποτέρ, μέρες τώρα μπρος στη τόσο ψηλά σηκωμένη μύτη τους, μελετούν αθόρυβα πως θα γίνει το σαμποτάζ. Και τη νύχτα του Σαββάτου προς την Κυριακή, με στολές γερμανικές, εισχωρούν στο αεροδρόμιο, σκοτώνουν τα φυλάκια και καταστρέφουν 25 αεροπλάνα και άλλα υλικά. Ανάμεσα στους ήρωες εκείνους ήταν και ένα σεμνό και γενναίο παλικάρι ο ανθυπολοχαγός Κώστας Πετράκης, γυμναστής του Λυκείου πριν τον πόλεμο, που ύστερα από την έξοχη εθνική του δράση, βρίσκεται τώρα κλεισμένος σ’ ένα στρατόπεδο της Αφρικανικής ερήμου, «κινηματίας» ανεπιθύμητος στην πατρίδα του και στους συμμάχους της!
Οι Γερμανοί στην αρχή νομίζουν πως το «κακό» γίνηκε από εργάτες του αεροδρομίου και αποφασίζουν να προβούν σ’ ομαδικούς τουφεκισμούς. Λογαριάζουν – όπως βεβαίωσεν ο τότε υποδιοικητής του αεροδρομίου – να τοποθετήσουν πολυβόλα σε διάφορα σημεία της πόλεως και να τουφεκίζουν αδιακρίτως κάθε πολίτη που θα κυκλοφορήσει στους δρόμους. Δραματικές στιγμές για το Ηράκλειο.
Μα στο μεταξύ παίρνουν πληροφορίες από τους καταδότες των, και πείθονται πως δεν φταίνε οι εργάτες του αεροδρομίου αλλά ειδικοί κομάντος Έλληνες και ξένοι που μετά το σαμποτάζ τραβήχτηκαν προς το εσωτερικό του νομού.
Η ταραχή και η σύγχυση τους φαίνεται καθαρά από τις σπασμωδικές των κινήσεις. Πυκνά περίπολα «πεταλάδων», με ταχυβόλα τις πρωϊνές ώρες, συλλαμβάνουν κάθε πολίτη αδιακρίτως ηλικίας, τάξεως και επαγγέλματος και τους οδηγούν στο λιμάνι.
Η διαγωγή των Γερμανών εξαιρετικά βάναυση. Στο λιμάνι κάτω από τροπική ζέστη, με βουρδουλιές και κλωτσιές εκατοντάδες ηρακλειώτες ξεφορτώνουν πολεμικό υλικό από τα καράβια κι ως τόσο μαθαίνουν τα σχετικά με το σαμποτάζ και με αγωνία περιμένουν τα βάρβαρα αντίποινα.
(Κείμενο που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα του Ηρακλείου ΄΄ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΚΡΗΤΗ΄΄ το 1947)
Η Ανακοίνωση της εκτέλεσης από τους Γερμανούς
ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΙΣ
«Εξ αιτίας σοβαράς ενέργειας σαμποτάζ (ήτις έλαβε χώραν κατά την νύκτα της 13 προς 14 Ιουνίου 1942) και εις την οποίαν ενέργειαν συμμετείχεν εμμέσως και μέρος του πληθυσμού, ετυφεκίσθησαν κατά την 14 Ιουνίου 1942 εις Ηράκλειον 50 όμηροι
Ο Διοικητής του Φρουρίου Κρήτης
(Δημοσιεύθηκε στη γερμανόφιλη εφημερίδα του Ηρακλείου ΄΄Κρητικός Κήρυξ΄΄ στις 16 Ιουνίου 1942)»
Εκτελέστηκαν την 14-6-1942 οι υπόλοιποι 50
Γεώργιος Σκουλάς
Αντων. Καστρινάκης
Γεώργιος Μεθυμάκης
Σπύρος Μπογδάνος
Νικόλαος Σουργιαδάκης
Γεώργιος Βοΐλας
Γεώργιος Κουρομιχελάκης
Αλκιβ. Μαρής
Νικόλαος Κατεχάκης
Αριστειδ. Ραγκαβής
Γεώργιος Σηφάκης ιερεύς
Κων/νος Σημαιονόγλου
Κων/νος Καρακωνσταντάκης
Ζαχαρίας Καρβουνάκης
Ιωάννης Αναγωνιάκης
Εμμαν. Αποστολάκης
Ευάγγ. Σηφάκης
Δημήτριος Πατεράκης
Νικόλαος Σηφάκης
Δημήτρης Ανωγειανάκης
Γεώργιος Πατεράκης
Σπυρίδων Καπετανάκης
Μιχαήλ Κονδυλάκης
Μιχαήλ Παπαδογιαννάκης
Χαράλαμπος Πετράκης
Νικόλαος Πετράκης
Εμμαν. Κουτεντάκης
Παύλος Κουτεντάκης
Μιχαήλ Κουτεντάκης
Ιωάννης Μετζάκης
Ιωάννης Ρωμάνος
Εμμαν. Μαυρονύχτης
Γεώργιος Μαυρονύχτης
Αντώνιος Βαρούχας
Γεώργιος Μεταξάς
Εμμαν. Μιγάδης ή Πλανόδιος
Ιωάννης Μανουσάκης
Δημήτριος Γρηγοράκης
Ιεροθ. Κονταδάκης
Παναγ. Φρυσούλης
Μιχαήλ Περκατσούνης
Χριστοφ. Παπαδάκης
Νικόλαος Ηλιού
Ανδρέας Τσεπαπαδάκης
Εμμαν. Σπυριδάκης
Γεώργιος Σαμαρείτης
Χαραλαμπ. Σαμαρείτης
Βασιλ. Σαμαρείτης
Ιωάννης Μπαντουβάς
Ιωάννης Αποστολάκης
