Μέσα στην εκδικητική τους μανία οι κατακτητές, όπως έχαναν τον πόλεμο, ύστερα από την απαγωγή του στρατηγού Κράϊπε και με την προοπτική της αποχώρησής τους, ήλθαν στις 13 Αυγούστου 1944 και στο ΣΑΡΧΟ. Και ήλθαν για να εκδικηθούν, για να αιματοκυλήσουν, για να φοβίσουν και να αφανίσουν το χωριό.
Μαζεύουν τους άνδρες από τα σπίτια, απ΄ όλο το χωριό, στην εκκλησία. Διαλέγουν είκοσι οι Γερμανοί τους πιο νέους και τους καλύτερους του χωριού, χωρίς να λείπουν και οι ηλικιωμένοι και μαζί με αυτούς και τον Πρόεδρο της Κοινότητας Γεώργιο Ζαχαρία Χριστοδουλάκη. Τους συγκεντρώνουν μπροστά από το χώρο που είναι σήμερα το Μνημείο των θυμάτων, 13 Αυγούστου 1944, πρωινό. Και όμως η ώρα εκείνη και η μέρα η τραγική δεν ήταν το τέλος του θανατικού. Εκτός από τους είκοσι που εκτέλεσαν μέσα στο χωριό, κάτω από τα βλέμματα των δικών τους, πήραν και άλλους δεκαπέντε Σαρχιανούς, για να τους κάνουν αρχικά υποζύγια και ομήρους στην επιδρομή αυτών των ημερών που βρισκόταν σε εξέλιξη. Τους οδηγούν στα Ανώγεια για να μεταφέρουν ότι άρπαζαν και έκλεβαν ως τις 22 Αυγούστου, όπου για να τους κλείσουν το στόμα για όσα είδαν και άκουσαν, τους εκτελούν στα Σίσαρχα, στην άκρη μιας απότομης μικρής ρεματιάς.
Ήταν η δεύτερη εκτέλεση που υφίστανται μέσα στον Αύγουστο του ΄44 οι άνθρωποι του Σάρχου. Ο δραματικός λοιπόν απολογισμός ήταν, είκοσι μέσα στο χωριό- αόρατη στήλη θυσίας στην καρδιά του- και δεκαπέντε ακόμα από τους ανθρώπους του στα Σίσαρχα, που ακολούθησαν το μαρτυρικό δρόμο των πρώτων. Κι είναι ακόμα κοντά σ΄ αυτούς άλλος ένας από τους σημαντικούς ανθρώπους του χωριού, πατριώτης και ευεργέτης, ο Νικήτας Γεωργίου Στρατάκης που εκτελέστηκε στην Αγιά στις 19-8-1942. Ήταν από τους πρώτους αντιστασιακούς.
Χάνεται ο Γεώργιος Γεπεσάκης στις μέρες της μάχης της Κρήτης.
Σκότωσαν και έγδαραν τον 75άχρονο πολεμιστή Ζαχαριάδη Μιχάλη, το νεώτερο Δασκαλογιάννη. Να προστεθούν ακόμη τρεις, σε όλους αυτούς, που έπεσαν στην Αλβανία στο έπος του ΄40.
Πιστεύουμε ότι η αναλογία με τον πληθυσμό του χωριού μας είναι μεγάλη. Μεγάλη και η προσφορά και η θυσία του Σάρχου στον αγώνα για την ελευθερία και την τιμή της Κρήτης, της χώρας μας. Τους χάσαμε, σπάραξε η καρδιά μας, η ζωή μας σημαδεύτηκε, ο αποκεφαλισμός του χωριού και η διακοπή της συνέχεια των γενεών έχει συνέπειες που παρά τις προσπάθειές μας τις πληρώσαμε ακριβά και ίσως ακόμα πληρώνουμε.
Πηγή: greeksurnames.blogspot.gr
