Γράφει η Μαρία Σακουλέβα
Το παιχνίδι θεωρείται το κέντρο της παιδικής ηλικίας. Το στοιχείο της ευθυμίας χαρακτηρίζει την ουσία του παιχνιδιού. Δε νοείται παιδί χωρίς παιχνίδι και παιχνίδι χωρίς ευχαρίστηση. Τα παιδιά περνούν περισσότερη ώρα παίζοντας, από κάθε άλλη καθημερινή τους δραστηριότητα. Πιο αναλυτικά, το παιχνίδι είναι ο καθρέφτης της ζωής.
Η ιστορία του παιχνιδιού χάνεται στα βάθη των αιώνων και ο λόγος που άντεξε στον χρόνο, είναι η αυθόρμητη φύση του. Έχει οριστεί ως μία πολύ ενδιαφέρουσα απασχόληση η οποία περικλείει μέσα της μια ευχάριστη φυσική ή πνευματική προσπάθεια. Στόχος της είναι η συναισθηματική ευχαρίστηση και εξέλιξη. Το παιδί παίζοντας δημιουργεί μια φανταστική κατάσταση, η οποία αποτελεί το κύριο χαρακτηριστικό του παιχνιδιού. Πολλά τα οφέλη του παιχνιδιού, αλλά τα άτομα με αναπηρία επωφελούνται σε μικρότερο βαθμό όπως θα δούμε παρακάτω.
Το παιδί δρα ελεύθερα και αυθόρμητα (ενίσχυση αυθορμητισμού)
Ενίσχυση δημιουργικότητας και φαντασίας
Γνωστική ανάπτυξη
Έκφραση συναισθήματων
Βελτίωση κοινωνικών δεξιοτήτων
Ενίσχυση κινητικών δεξιοτήτων και οπτικοκινητικού συντονισμού
Βελτίωση της συγκέντρωσης
Βελτίωση της ικανότητας επίλυσης προβλημάτων
Ενίσχυση αυτοεικόνας
Το παιχνίδι και οι δραστηριότητες για παιδιά με αναπηρίες έχουν παιδαγωγική, μαθησιακή, θεραπευτική και ψυχαγωγική αξία. Όλοι οι επαγγελματίες της ειδικής αγωγής αναγνωρίζουν τη σημασία του παιχνιδιού ως πρωταρχική ασχολία των παιδιών.
Ωστόσο, έρευνες έδειξαν ότι τα παιδιά με αναπηρία, λόγω των φυσικών, γνωστικών και κινητικών περιορισμών τους, παρουσιάζουν μειωμένες ευκαιρίες συμμετοχής στο παιχνίδι, σε σχέση με συνομηλίκους τους με τυπική ανάπτυξη. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μην επωφελούνται στον ίδιο βαθμό σε σχέση με αυτά. Είναι λιγότερο ενεργητικά και χωρίς περιέργεια για τον κόσμο γύρω τους.
Έτσι, βασική προτεραιότητα του δασκάλου και του γονέα είναι να δημιουργήσει ένα ασφαλές περιβάλλον αποδοχής και κατανόησης μέσα από την οργάνωση κατάλληλων δραστηριοτήτων. Οφείλουν να προάγουν τη σωστή μεταχείριση και την ίση αντιμετώπιση όλων των συμμετεχόντων, εξασφαλίζοντας ίσες ευκαιρίες για παιχνίδι και μάθηση.
Μπορεί να χρειαστεί να διδάξουν στο παιδί πως να παίξει, να του δείξουν τον τρόπο. Το παιχνίδι και οι κανόνες του προσαρμόζονται με βάση την αναπηρία του κάθε παιδιού. Καλούνται να κατανοήσουν τον χαρακτήρα και την προσωπικότητα του κάθε παιδιού και να επιλέξουν τις κατάλληλες για αυτόδραστηριότητες ώστε να ευνοηθεί η ανάπτυξη του. Βασικό στοιχείο είναι η εναλλαγή ερεθισμάτων ώστε να διατηρηθεί το ενδιαφέρον των παιδιών καθ’όλη τη διάρκεια της δραστηριότητας.
Πρέπει να παρέχονται ευκαιρίες παιχνιδιού, αλλά παράλληλα να βοηθούν το παιδί να ξεπεράσει το εγωκεντρικό παιχνίδι. Με αυτόν τον τρόπο ενισχύεται η συνεργασία, ομαδικότητα και επικοινωνία. Τα παιδιά με αναπηρία χρειάζονται σταθερή, άμεση και θετική ενίσχυση σε κάθε τους προσπάθεια.
Στόχος τους πρέπει να είναι η μεγιστοποίηση των δυνατοτήτων του κάθε παιδιού και η ελαχιστοποίηση των δυσκολιών του.
Συμπερασματικά λοιπόν, όλοι καλό θα ήταν να βάλουμε στη ζωή των παιδιών μας το παιχνίδι και να γίνουμε και εμείς παιδιά δίπλα σε αυτά.
Πηγές:
Anastasiow, N.J. (1996). Psycho-biological theory of affect and self development. In S. Harel& J. Shonkoff (Eds.), Early childhood intervention. Jerusalem, Isreal: JDC-brookdaleinstitude.
Brodin, J. (1999). Play in children with severe multiple disabilities: play with toys: A review. International journal of disability, development and education, 4611) 25-34.
Larson, E. (2004). Children’s work: The less-considered childhood occupation. American Journal of Occupational Therapy.58, 369-379.
Malone, D. M. (1999).Contextual factors informing playbased program planning.International Journal of Disability, Developmental and Education, 46(3), 307-322.
Vygotsky, L. S. 1997.Educational Psychology (R. Silverman, Trans.).(Orig. 1926) Boca Raton: St. Lucie Press.
Βιογραφικό :
Ονομάζομαι Σακουλέβα Μαρία, είμαι καθηγήτρια φυσικής αγωγής, με ειδίκευση στην προσαρμοσμένη κινητική- ειδική αγωγή. Ασχολούμαι με την αναπηρία εδώ και 12 χρόνια, σε συλλόγους, κέντρα αποκατάστασης και δημιουργικής απασχόλησης και τα τελευταία 7 χρόνια βρίσκομαι στο κολυμβητήριο, στο τμήμα θεραπευτικής κολύμβησης- AμεA.
Θα βρίσκομαι στην παρέα σας μια φορά τον μήνα, με θεματολογία που θα μας φέρει πιο κοντά στη φυσική αγωγή και στην αναπηρία. Θα είμαστε εδώ, γιατί και ΕΣΥ μπορείς να γίνεις μέλος του δικού μας κύκλου!
Πηγή: e-ptolemeos.gr
